Dilan Yeşilgöz, de toegelaten migrant

Wat is het toch met Nederlandse vrouwen van Turkse en of Koerdische achtergrond die belangrijke posten bekleden? Vrouwen die in de mainstream media iets mogen en kunnen verkondigen, met nu Dilan Yeşilgöz als voorvrouw, sinds haar benoeming tot politieke leider van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie als Yeşilgöz - Zegerius. Deze vrouwen zijn vaak roomser dan de paus. Yeşilgöz met name maakt bij mij en bij een deel van de medeburgers veel los, om wie ze is, waarvoor ze staat, wat ze verkondigt en hoe dat de essentie raakt van het probleem waarover we al vele decennia praten. Daarom maak ik bij deze graag gebruik van haar geste dat ze: “naar de mensen wil luisteren”. Ook omdat ik me in haar zelfbeschrijving ‘geen slachtoffer te (willen) zijn’, herken. Mevrouw Yeşilgöz zie dit daarom als een brief van een zuster.

Waarom komt me dit toch zo bekend voor, dat “naar de mensen willen luisteren”? Juist! Het is wat links deed, bijna twintig jaar geleden. Niet dat ze dat zelf hadden bedacht, ze namen dat over van rechts, en nu neemt rechts het weer over van links. Ik begrijp volkomen dat je links hebt verlaten, dat heb ik indertijd ook gedaan, en nu doet Kauthar Bouchallikht hetzelfde. Wij waren voor links immers slechts pigment om het canvas met bekende Hollandse hemels en stillevens verder in te kleuren. Wat nog steeds zo blijkt te zijn, zeg ik als ervaringsdeskundige en voormalig directeur van een museum met een Haagse School collectie.

Dilan, in artikelen in Trouw en in NRC verklaar je: “Alles is anders, ik ben anders. Onder leiding van Mark Rutte is de VVD te vaak akkoord gegaan met waterige compromissen”. Waar gaat het om wat betreft die waterige compromissen? Om asielzoekers, om het inperken van migratie? Met wie wil je bereiken dat straks alles anders wordt? Met de heer Wilders, een van herkomst Indische man, en zelf vaak ook roomser dan de Paus?

Als Koerdisch meisje uit Turkije weet je maar al te goed dat in een conflict, zoals dat nu tussen Israël en Palestina weer oplaait, eenzijdige steun aan een partij de verdeeldheid naar Nederland zal brengen. Empathie tonen voor alleen de joodse staatsburgers, hier en in Israël, en daarvoor zelfs je eigen vluchtverhaal erbij halen. Waarom? Om je positie te versterken. Maar doordat je hierbij de rest van je achtergrond tracht uit te wissen laat je een deel van de burgers, mensen zoals ik, in verwarring achter. Dat weet jij ook of je zou het moeten weten. Hier wringt het!

Dat is waarom de vergelijking die Stephan Sanders in zijn column van NRC maakt tussen Dilan Yeşilgöz en Anil Ramdas, over de weigering zich vast te laten pinnen op een verleden als Turks-Koerdische vluchteling of als Surinaams-Hindoestaanse migrant, en zijn conclusie daarbij dat jij een politica bent die weigert je politieke kompas te versmallen tot je eigen biografie, niet correct is.

Het is wat Hassnae Bouzza in haar column van NRC over de politicus Yeşilgöz schreef: “Wat hebben we aan een bi-culturele vrouw die witte mannen rechts inhaalt. Diversiteit is geen cosmetisch uithangbord, geen hokje dat je even afvinkt. Andere perspectieven zijn noodzakelijk, wrijving, en niet iemand met een andere achtergrond die geldende standpunten herkauwd”.

Je achtergrond en etniciteit er juist alleen bij halen ter ondersteuning van je gekozen politieke koers kan funest zijn. En daarom klopt het niet als Aylin Bilgic eerst betoogt in haar column voor NRC dat haar achtergrond geen rol mag spelen maar vervolgens wel besluit met: “Of je het politiek met haar eens bent of niet, dat een Turks-Koerdische vluchteling premier van Nederland kan worden, zou voor iedereen een feest van emancipatie en diversiteit moet worden”. Dat is geen feest maar verloochening! Dat Bilgic in kranteninterviews met Yeşilgöz niets heeft teruggevonden dat zou wijzen op steun aan zionisme lijkt mij niet relevant. Ben je als mogelijk toekomstig minister president immers niet selectief in het tonen van empathie en steun in een beladen thema als dit? Een thema dat velen ook in dit land direct of indirect raakt.

Dilan, wie zou het níét eens met je kunnen zijn dat je achtergrond, etniciteit jouw politieke kompas niet mag bepalen? Je hebt alle recht om, net als ieder ander individu, te doen en laten wat je wilt, wie je wil zijn, in alle vrijheid, waar dan ook. Maar, er is een maar, en die is, om Anil Ramdas er weer bij te halen: wat politiek voor een invloed op de psychologie van mensen kan hebben.

Positioneren & het psychologische

Anil Ramdas heeft namelijk ook aanvankelijk het podium gekregen omdat hij kritisch was op de migrant. Niet alleen vanwege dat maar ook door zijn geloof in de Westerse beschaving, een overtuiging die hij bijna als een zendeling uitdroeg. Ja, wat dat betreft was hij een koloniaal, zoals cultuurwetenschapper Ien Ang vorige maand zei bij uitreiking van de Anil Ramdas essayprijs. Ramdas geloofde er oprecht in, en ik ook, ondanks en desondanks, in die beschaving. Hij moest erachter komen wat dat voor hem en voor vele andersdenkenden kan betekenen: eenzaamheid, teleurstelling, krenking, aftakeling. Zou dat bijgedragen hebben aan zijn ballingschap en zijn zelfgekozen einde?

Dilan, vanuit menselijk oogpunt begrijp ik je, en met jou vele anderen die hebben ingezien dat je met excelleren alleen niet verder zal komen en zeker niet in de spotlights. Dat je met je kleur, je achtergrond jezelf moet kunnen positioneren en dat dat alleen kan in die ene smalle ruimte die daarvoor beschikbaar is: roomser zijn dan de paus, linksom of rechtsom dat maakt niet uit.

Het verschil met de liberalen is dat je zaken met ze kan doen, zolang je ‘de zaak’ maar dient en succesvol bent. Dat weet ik, en dat weet jij. En als je daarmee generaties opnieuw tot target, suspects maakt, so be it, it’s collatoral damage van jouw persoonlijke ambities. Opportunisme is de migrant eigen, zegt men. Zou het waar zijn dat waar je wieg stond, bepalend is voor wie je bent en voor je toekomst? Zoals het Koerdische begrip: eenmaal gehuwd dan ben je eigendom van de familie van je man. Ik hoop van niet!

En ik hoop zeker niet dat wij, en de generaties na ons, slechts een diversiteit & inclusie vinkje zullen blijven in die ene ruimte, die speciaal voor ons beschikbaar is gemaakt.