Dierenactivisten in Boxtel, criminelen of helden?

Afgelopen maandag hebben tussen de honderd en tweehonderd dierenactivisten een varkensstal in Boxtel bezet. Ruim honderd veehouders uit de regio kwamen naar dezelfde stal voor een tegenprotest. De lokale politie en uiteindelijk ook de ME werden erbij gehaald en hebben na tien lange uren de dierenactivisten in ME-busjes afgevoerd en velen van hen gearresteerd. De bezetting werd door ministers en alle politieke partijen afgekeurd en ook op social media werden de dierenactivisten veroordeeld door vrijwel iedereen. In dit stuk wil ik je overtuigen dat vrijwel iedereen het fout heeft en dat bovendien de focus van de discussie helemaal verkeerd ligt.

Criminelen Wanneer ik zeg dat vrijwel iedereen het fout heeft bedoel ik niet dat de activisten de wet niet hebben overtreden. Ik ben geen jurist, maar als je zonder toestemming iemand anders eigendom betreedt en weigert te verlaten lijkt dat me een duidelijk geval van lokaalvredebreuk. Dat is een misdrijf en wie een misdrijf pleegt is officieel een crimineel. No argument there. Iedereen die zegt dat de activisten criminelen zijn heeft in mijn optiek gelijk.

De fout is niet om de activisten als criminelen te bestempelen, de fout is om er vervolgens niet verder over na te denken. We weten allemaal dat de wet niet onfeilbaar is. Niet alles wat legaal is, is rechtvaardig en niet alles wat rechtvaardig is, is legaal. Ons hele politieke systeem is gebouwd op het idee dat we de wet continu moeten aanpassen om een rechtvaardigere samenleving te creëren. En de grootste helden uit het verleden waren mensen die de wetten van hun tijd overtraden, ze deden wat rechtvaardig was nog voordat de maatschappij dat erkende. De vraag die wij ons moeten stellen is of dat ook geldt voor de dierenactivisten in Boxtel.

De rechtvaardiging Het is makkelijk om die vraag meteen met ‘nee’ te beantwoorden, maar laten we het even serieus doordenken. Volgens mij kunnen we het allemaal eens zijn dat we niet zonder toestemming andermans eigendom moeten betreden, maar ik denk dat we ook allemaal wel situaties kunnen bedenken waarin dit wel gerechtvaardigd is. Om een extreem voorbeeld te geven, als iemand mensen gevangen zou houden in zijn gebouw dan zou iedereen het volste recht hebben om binnen te breken en die mensen te bevrijden.

Er is natuurlijk een wereld van verschil tussen mensen en dieren, dus laat ik een ander voorbeeld geven. Stel je voor dat iemand een gebouw heeft vol met honden, voornamelijk puppy’s, zoveel als er in het gebouw passen, zelf gefokt met als enige doel om ze allemaal binnen een halfjaar te doden en te verkopen aan mensen die ze op willen eten. En stel je daarbij voor dat de verzorging gedurende hun korte leven ook echt te wensen over zou laten. Denk aan moederhonden die zo vastgezet zijn dat ze zich niet eens om kunnen draaien, puppy’s die ziek worden en zelfs puppy’s die doodgaan terwijl hun broertjes en zusjes niets anders kunnen doen dan hulpeloos toekijken. Zie je het voor je? Stel je dan nu voor dat er een groep mensen dat gebouw binnenkomt en alle puppy’s meeneemt naar een veilige plek. Zouden die mensen daarvoor publiekelijk veroordeeld worden? Of zouden ze alleen maar geprezen worden voor hun actie?

Er zijn maar twee verschillen tussen dat voorbeeld en de daadwerkelijke situatie in Boxtel. Het eerste verschil is dat het geen puppy’s waren maar biggetjes, wat niets verandert aan de hoeveelheid dierenleed. En het tweede verschil is dat de activisten helemaal geen dieren hebben meegenomen. Het enige wat ze hebben gedaan is de situatie gefilmd. Hun doel was namelijk simpelweg om te laten zien hoe het er echt aan toegaat in de vleesindustrie, zodat wij als consumenten een geïnformeerde keuze kunnen maken in de supermarkt. En dat was voor heel Nederland een reden om over ze heen te vallen.

De echte reden Natuurlijk kunnen we allemaal blijven volhouden dat ze publiekelijk veroordeeld worden omdat ze zonder toestemming van de eigenaar een gebouw in zijn gegaan. Maar dat is niet de echte reden. En ik kan dat heel makkelijk aantonen met een laatste gedachte-experiment:

Stel je voor dat het geen dierenactivisten waren, maar activisten voor, ik noem maar wat, betere aardbeienteelt. In plaats van een varkensstal zouden ze met z’n allen een dag een aardbeienkas bezetten. Ze zouden video’s maken van kleine aardbeien die niet goed groeien en van mislukte oogst, om overal op social media te verspreiden. Alles om het Nederlandse volk te laten zien hoe het er echt aan toegaat in de aardbeiensector.

Op een schaal van nul tot honderd, hoe boos denk je dat de gemiddelde Nederlander zou zijn dat een groep activisten een dag lang een aardbeienkas zou hebben bezet? Ik denk nul. Ik denk dat zelfs de aardbeienkweker zelf meer verbaasd dan boos zou zijn. In de media zou het gepresenteerd worden als opmerkelijk en grappig nieuws, en als de activisten ervoor gearresteerd en veroordeeld zouden worden zou dat door de meeste mensen gezien worden als overdreven.

Waarom? Omdat niemand aardbeien met een schuldgevoel eet en we dat wel degelijk doen met vlees en andere dierlijke producten. De gemiddelde Nederlander is niet boos omdat een groep mensen die hij niet kent ongevraagd een gebouw binnen is gelopen van iemand anders die hij ook niet kent in een dorp waar hij nog nooit is geweest. De gemiddelde Nederlander is boos omdat hij al z’n hele leven weet dat er onschuldige dieren doodgaan, elke keer wanneer hij vlees of andere dierlijke producten koopt en absoluut niet aan de slachtoffers van zijn keuzes herinnerd wil worden. De boosheid is niets anders dan verkapt schuldgevoel.

De keuze Nu je dit weet heb je de keuze tussen twee opties. Je kan met steeds minder enthousiasme doorgaan met het kopen van dierlijke producten en je blijven verzetten elke keer wanneer dierenactivisten je de realiteit laten zien, net zolang totdat je de realiteit niet meer kan onderdrukken. Of je kan je openstellen voor de realiteit, de video’s van de activisten bekijken, en dan bepalen of je echt vindt dat deze biggetjes het verdienen om binnen een halfjaar dood te gaan zodat jij ze in de vorm van een plakje ham op je boterham kan eten. Hier zijn de video’s  en hier is een recente Australische documentaire over alle aspecten van de industrie.