Als ervaren topambtenaar wordt Dick Schoof de nieuwe minister-president van Nederland. Een wel heel verassende en opmerkelijke keuze vanwege zijn gebrek aan politieke ervaring. De vraag rijst of dit gebrek aan politieke ervaring niet het doorslaggevende selectiecriterium juist was van de vier coalitiepartijen?
Na het debat over het hoofdlijnenakkoord is duidelijk geworden dat de kandidaat-premier feitelijk een marionettenfunctie moet vervullen voor de vier grondleggers van dit zogenaamde programmakabinet. Vind daar maar eens een geschikte kandidaat voor. Loyale hondstrouwe ambtenaren met een bewezen track record van moeilijke klussen als overheidsdienaar komen voor een marionettenfunctie dan vanzelf in beeld. Dat is niet zo moeilijk. Bij de Algemene Bestuursdienst zijn ze snel te vinden.
Dit pad hebben de leiders van PVV, BBB, VVD en NSC dan ook vermoedelijk gevolgd. Ze zijn uitgekomen bij de beste kandidaat-premier die als Kop van Jut en marionet wil fungeren om de uitvoering van het hoofdlijnenakkoord van de vier coalitiepartijen zeker te stellen. Daarbij volledig voorbijgaand aan het in de managementtheorie bekende Peter-principe, dat voor het eerst werd voorgesteld door Laurence J. Peter in zijn boek "The Peter Principle," gepubliceerd in 1969.
Het principe stelt dat in een organisatie werknemers de neiging hebben om te worden gepromoveerd op basis van hun prestaties in hun huidige functie, in plaats van op basis van hun geschiktheid voor de functie waarin ze worden gepromoveerd. Dit leidt ertoe dat werknemers uiteindelijk worden gepromoveerd tot een niveau waarop ze incompetent zijn, omdat de vaardigheden die hen succesvol maakten in hun vorige rol niet noodzakelijkerwijs de vaardigheden zijn die nodig zijn voor succes in de andere nieuwe rol en baan.
Als ambtenaar leiding geven aan het ambtelijk apparaat van een ministerie of uitvoeringsorganisatie is vanzelfsprekend iets geheel anders dan het leiden van Nederland als minister-president. Een ervaren headhuntersbureau in de marktsector had met zekerheid niet Dick Schoof op hun short list geplaatst, vanwege zijn onervarenheid in de slangenkuil van de Nederlandse en internationale politiek. Voor een normale premiersfunctie van Nederland een risicofactor van formaat!
De twee topambtenaren Richard van Zwol en Dick Schoof hebben nog een hele moeilijke klus te klaren en zullen vermoedelijk weinig animo treffen bij zwaargewichten in het bedrijfsleven voor het bekleden van een ministerspost. Niet alleen vanwege het grote afbreukrisico maar nog meer door het hoofdlijnenakkoord met aan de zijlijn vier kritische fractievoorzitters van de coalitiepartijen die weinig speelruimte zullen geven aan dit zogenaamde programmakabinet.
De kans is groot dat de uiteindelijke samenstelling van de nieuwe regering bemenst zal worden door méér verrassende tweede en derde keus bewindspersonen. Bij gebrek aan animo van ervaren en méér bekwame zwaargewichten uit het bedrijfsleven, waar Pieter Omtzigt nu juist zo op heeft aangestuurd.
Meld je hieronder aan voor de nieuwsbrief van de Joop redactie die binnenkort van start gaat. Wekelijks ontvang je de beste artikelen, opinies en aanraders in je inbox.