De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Delft profiteerde fors van slavenhandel maar biedt vooralsnog geen excuses aan
•
2406 keer bekeken
• 
Ook de stad Delft heeft uitgebreid geprofiteerd van de handel in tot slaaf gemaakten, en het werk waar zij toe gedwongen werden. Dat meldt ANP. Sommige inwoners werden schatrijk. Van de opbrengsten lieten ze in en rond de stad kapitale herenhuizen en villa's bouwen. "In een stad als Delft wist iedereen, of kon iedereen weten, dat slavernij bestond en wat het inhield", constateren historici Nancy Jouwe, Gerrit Verhoeven en Ingrid van der Vlis.
De geschiedkundigen hebben in opdracht van de gemeente Delft onderzoek gedaan naar het slavernijverleden van de stad. De conclusies zijn dinsdagavond gepresenteerd. Volgens de onderzoekers zijn duizenden Delftenaren naar de koloniën gereisd. Vanuit de stad gingen schepen naar de koloniën, die terugkwamen met handelswaar. Er waren ook Delftenaren die slaven bezaten.
Delft biedt vooralsnog nog geen excuses aan. "Het college neemt de tijd die nodig is om het rapport te bestuderen en komt in de tweede helft van dit jaar met een reactie. We gaan eerst met de stad in gesprek en daar zal de reactie op afgestemd worden. We nemen de tijd om dat zorgvuldig te doen", zo laat de gemeente weten.
Delft was eeuwenlang een van de belangrijkste steden van de regio Holland. Zowel de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) als de West-Indische Compagnie (WIC) had er kantoren. Bestuurders van VOC en WIC speelden ook een belangrijke rol in het stadsbestuur van Delft. De stad had ook een eigen haven aan de Maas. Dat is tegenwoordig het Rotterdamse stadsdeel Delfshaven.
Delft is niet de eerste gemeente die onderzoek laat doen naar die periode uit het verleden. Zo hebben Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht in de afgelopen jaren excuses aangeboden, net als het kabinet, de provincie Zuid-Holland, De Nederlandsche Bank en ABN AMRO. De gemeente Groningen presenteert komende zondag haar onderzoek en komt daarna met een "afgewogen verklaring", mogelijk met excuses. Vlissingen en Middelburg betuigen volgende week zaterdag spijt voor hun rol in de slavernij. Dat doen ze op Keti Koti (Ketenen Gebroken). Op die feestdag is het 160 jaar geleden dat Nederland besloot om de slavernij af te schaffen en 150 jaar geleden dat de laatste tot slaaf gemaakten vrij werden.
Praat mee
Reacties (15)
dirk den boer
21 jun. 2023 - 19:37
Is dat excuses aanbieden trouwens een puur NLse epidemie? Of gebeurt het elders ook wel?
Ik was in Sevilla, een stad met pompeuze rijkdom in architectuur en parken, voor 90% te danken aan het koloniale verleden in de Amerikas, en sindsdien min of meer vervallen en nauwelijks nog verder ontwikkeld of instand gehouden. Zou zo'n stad, met zijn barokke Archivo General de Indias niet ook eens mogen overwegen excuses aan te bieden??
2Rapporteren
Log in om te reagerenEwout Pool
21 jun. 2023 - 15:45
Hoeveel zin heeft het als iedere plaats tot en met Schubbekutteveen zijn excuses aanbiedt. Het feit is dat heel Nederland direct of indirect geprofiteerd heeft van de slavernij. Je zou dus kunnen zeggen dat nu excuses voor heel Nederland zijn aangeboden het geen zin heeft dat individuele plaatsen dit blijven doen. Amsterdam (en een paar anderen) deden het ómdat er nog geen landelijke excuses waren.
Bert van der Neut
21 jun. 2023 - 11:27
Het hele probleem met excuses maken in algemene zin, wat steden nu doen (en wat Nederland deed) is dat je er mensen bij betrekt die aan de gehele slavernij periode part nog deel hebben gehad. Een stad als Delft kan je niet los zien van haar inwoners. De excuses worden dus ook namens deze inwoners gemaakt. Dat is raar. Ik mag hopen dat niet weer met erfschuld worden opgezadeld.
1 Reactie
Zandb22 jun. 2023 - 7:38
Bert
Als mijn land excuses maakt, dan maakt mijn land excuses.
Waarom zou ik het gevoel moeten hebben, dat ik excuses maak? Daar is iedereen vrij in, want er is vrijheid van meningsuiting.
Dus iedereen die meent te moeten verklaren dat die excuses mede namens hem of juist niet namens hem werden gedaan, die mag dat gewoon doen, wat een ander daar dan ook, wet- en regelgeving in acht nemend - van vindt.
Als mijn land besluit om geld uit te trekken, bv om die excuses te concretiseren, dan neem ik dat dat het resultaat is van 'onze' democratie. En daar worden zo veel besluiten genomen, waar ik het niet (of wel, dat kan ook) mee eens ben.
Ik ben benieuwd wat u daar feitelijk tegen in weet te brengen.
MicroWolf
21 jun. 2023 - 10:24
Natuurlijk is Delft rijk geworden van de slavenhandel en de plunderingen die NL over de hele wereld aangericht heeft. Iedere stad en ieder dorp heeft wel een link naar de slavernij. Zo zijn er in Drenthe bijvoorbeeld de familie de Vos van Steenwijk, en van Holthe aandelen bezaten van plantages in Suriname, en zijn honderden boeren naar Suriname gegaan om zich daar "op te werken" tot slavendrijver. Maar los van deze gruwelijke gebeurtenissen, is de weerslag op de huidige samenleving nog veel belangrijker. Het institutioneel anti-zwart racisme, uitgevonden om de slavernij en plunderingen te vergoelijken, is met name in de provincie nog onversneden aanwezig. We herinneren ons de schokkende beelden van de gewelddadige verhindering van de vreedzame KOZP demonstratie middels een blokkade van de A7, de racistische karikaturen tijdens carnaval in het paapse Brabant en Limburg, de verering van koloniale schurken als Peerke Donders in Tilburg, Johannes van den Bosch in Frederiksoord en J.P. Coen in Hoorn? Al met al reden om juist ook in de provincie de strijd tegen institutioneel racisme en koloniale verheerlijking te voeren.
3 Reacties
Jozias221 jun. 2023 - 10:40
@microwolf
"Het institutioneel anti-zwart racisme, uitgevonden om de slavernij en plunderingen te vergoelijken, is met name in de provincie nog onversneden aanwezig."
Maar die provincies hadden destijds een hele andere rol. Het waren met name Holland en Zeeland die de dienst uitmaakten. Brabant was zelf een wingewest.
Dat vermeende verband verklaart ook niet dat er racisme net zoveel voorkomt in samenlevingen zonder een recent slavernij en koloniaal verleden.
Gerygrr21 jun. 2023 - 15:03
Je schrijft dit:
Het institutioneel anti-zwart racisme, uitgevonden om de slavernij en plunderingen te vergoelijken, i
Dit is toch pertinent grote onzin.
De uitbuiting van mensen hier in de wingewesten of overzees in de koloniën was niet een kleurkwestie.
De paus heeft ooit een religieus akkoord gegeven aan kolonisten om gebieden van heidenen tot het hunne te verklaren.
Waarom zou een plattelandsbevolking, kijk naar historische filmbeelden, zich bewust zijn geweest van de slavenhandel uit Afrika?
De stadsbewoners, die de stad ontvluchtten en hun buitenhuizen bouwden, zij vertelden echt niet hoe ze zo rijk waren geworden.
En…. er werd niet getrouwd met boerenzonen of dochters.
Jozias221 jun. 2023 - 16:16
@microwolf
Ook Delft heeft ongetwijfeld geprofiteerd van de kolonies en slavenhandel.
Maar daar voor en bij het begin daarvan was Delft al een hele belangrijke en welvarende stad.
Vrij snel daarna, na 1672, is de economie juist in verval gekomen. Pas met de komst van de industrie in de 19e eeuw is dat weer opgeleefd. Lang niet alle welvaart komt dus uit die hoek. Zeker niet de huidige.
Willem D2
21 jun. 2023 - 9:26
Vroeger zat ik een jaar als leerling bij mijn vader als onderwijzer in de klas. Verschrikkelijk vond ik het als ik werd aangesproken op dingen die hij deed of zei.
Immers daar kon ik niets aan doen.
Die excuses over het verleden doen me aan hetzelfde denken, alleen blijken mijn roots volgens genealogisch onderzoek in Duitsland te liggen, dus ben een beetje confuus voor welke misdaden ik excuses moet aanbieden. Eerst maar uitzoeken wat onder de Duitse periode (tot1700 meen ik) en wat onder de Nederlandse periode viel.
Lijkt me belangrijk dat iedereen dat gaat onderzoeken, want misschien val je nog wel onder de Leopold2 geschiedenis en dan moet je ook excuses aan Congo aanbieden.
3 Reacties
Jozias221 jun. 2023 - 10:41
@willem,
sterker, Als de Nederlandse staat excuses aanbied is dat ook namens alle immigranten en zelfs de mensen die een verleden hebben in Suriname en de Antillen.
PGS21 jun. 2023 - 18:31
Ik ben nog altijd verbaasd dat iedereen maar excuses moet maken voor iets wat zij zelf nooit hebben gedaan. Ik was in de overtuiging dat wij oa de Middeleeuwen zijn ontgroeit waar toen nog het besef heerste van een collectief schuld. Dank zij oa de Verlichting zijn wij toch verantwoordelijk voor onze eigen daden. Niet van iemand anders. Ook al zou dat onze familie kunnen zijn.
Zandb22 jun. 2023 - 8:11
Willem
Inderdaad word je wel eens ergens op aangesproken, als je Nederlander of Duitser of zoon van de onderwijzer bent. Soms is dat terecht, vaak niet. Maar ik zie niet in waarom daarom bv een land als Duitsland geen excuses kan aanbieden voor zijn WOII of een Nederland voor zijn rol in de slavenhandel.
Als je als mens geen enkele rol speelde in WOII, de slavenhandel, de misstanden in Kongo, dan is dat natuurlijk geen enkele reden voor landen of mensen die daar wel een rol in speelden, om 'schuld te bekennen'.
Jozias
Je woont in een land, een democratische rechtsstaat. Dat heeft nou eenmaal allerlei gevolgen, vind je dat plezierig of iet.
De gewone nederlander
21 jun. 2023 - 8:40
Ook al ben ik tegen erfschuld. Uit onderzoek blijkt dat de Oranjes (onze koninklijke familie) ook flink heeft verdiend aan de slavenhandel. Hier zou op Joop ook wel eens wat aandacht naar mogen gaan. Anders dan een stad als Delft heb je het hier over een specifieke familie die nog steeds door erfrecht bepaald wie ons staatshoofd is. Lijkt mij interessanter als de stad Delft.
De gewone nederlander
21 jun. 2023 - 8:36
Ik dacht dat erfschuld niet meer bestaat.
Waarom excuus aanbieden voor iets wat je zelf niet gedaan hebt en / of niks aan kan doen. Ik ga ook geen excuus aanbieden als mijn over-over-over-overgrootvader ooit eens iets fout gedaan heeft. Jammer dan, het was niet mijn keus. Als ik hem kon tegenhouden had ik het wel gedaan...
Overigens gaat dit, zoals met bijna alles in het leven, over geld.
Na de excuses moet het gesprek gaan over geld betalen. Enkel daar gaat het ze om.
De excuses op zich interesseert de meeste geen reet.
Marcus A.2
21 jun. 2023 - 8:04
Wat velen vergeten is dat de houtzaagmolens niet alleen hebben bijgedragen tot het ontstaan van de zogeheten 'gouden eeuw' maar dat deze molens voornamelijk bijdroegen aan de bouw van schepen, juist ook schepen waarmee slaven vervoerd werden of anderszins de handel in slaven mogelijk maakten.
De molen zou dus geen symbool van nationale trots, maar van nationale schaamte moeten zijn.
Ejoth
21 jun. 2023 - 7:49
Wat is nu de waarde dat Rutte excuses heeft aangeboden ? Excuses van Rutte namens kabinet prima, maar gemeentes afzonderlijk ook nog een keer ?
Panthera
21 jun. 2023 - 7:14
Ik heb ook niet begrepen waarom tijdens de Vermeer tentoonstelling in het Rijksmuseum geen aandacht voor het slavernijverleden is geweest, in tijd en plaats op twee plaatsen de juiste periode om daar in te onderwijzen.
Gelukkig komt er in het Mauritshuis in september een tentoonstelling over roofkunst, dan zullen wij misschien te horen krijgen waar die parel geroofd werd.
1 Reactie
bv-user-6625721 jun. 2023 - 9:49
Ben je daar onlangs nog geweest? Rijksmuseum geeft best veel toelichting over slavernij-achtergrond bij diverse stukken.
IkHebAltijdGelijk
21 jun. 2023 - 6:30
Geen idee waarom de WIC in dit verband genoemd wordt.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kamer_van_de_WIC_in_het_Noorderkwartier
Wat zou de TU Delft als opvolger van de Koninklijke Academie hier nou van vinden en in rol in de negentiende eeuw te bezien.
"Delft biedt vooralsnog nog geen excuses aan." Heel verstandig! Bovendien leveren excuses toch weinig op.
Thuiszitter
20 jun. 2023 - 23:23
Hoe zit het met het onderzoek of de oranjes iets van de slavernij afwisten ? Maurits de oprichter van het VOC in 1602 ism Johan v Oldenbarneveld gaven de grootste bv een vorm en heeft zeker geweten dat er ook mensen werden verhandeld.
3 Reacties
Gerygrr21 jun. 2023 - 10:35
Arthur Japin heeft een boek geschreven met historische feiten.
De twee Ghanese prinsen, die door hun vader naar de Oranjes werden gestuurd.
https://www.studeersnel.nl/nl/document/best-notes-for-high-school-nl/nederlands/de-zwarte-met-het-witte-hart/10600287
De gewone nederlander21 jun. 2023 - 11:21
Het probleem is niet zozeer dat ze ervan af wisten. Het probleem is dat ze er willens en wetens schatrijk door zijn geworden. Hier mag zeker meer aandacht voor zijn.
Doomsdayshaman
20 jun. 2023 - 20:23
Ik geloof niet dat bijvoorbeeld Limburg Drenthe e.a. ermee te maken hebben gehad.
Of vergis ik mij?
2 Reacties
SpijkerMaarten21 jun. 2023 - 8:38
Limburg behoorde voor een groot deel tot het prinsbisdom Luik, Drenthe was een wingewest. Het zal wel een stuk beperkter zijn geweest dan in Holland, al zullen individuele Drentenaars en Linburgers wel degelijk betrokken zijn geweest. De VOC betrok zijn manschappen uit ongeveer de hele Noord-Duitse laagvlakte, en investeringen waren toen ook grensoverschrijdend. En na 1798 waren het volwaardige departementen en vanaf 1815 provincies. Dan is dat onderscheid een stuk minder scherp.
A little bit of sunshine
20 jun. 2023 - 19:51
Kan de regering niet gewoon alle gemeentes de opdracht geven excuses te maken, dan zijn we er gewoon van af zonder al die dure rapporten.
De geschiedenis rond de slavernij is bekend, precies weten in welke stad wel of geen inwoners waren die slaven hadden, handel dreven, etc gaat niets toevoegen aan de huidige samenleving.
5 Reacties
bv-user-2486920 jun. 2023 - 20:19
"Kan de regering niet gewoon alle gemeentes de opdracht geven excuses te maken, dan zijn we er gewoon van af zonder al die dure rapporten."
Ben het eens dat we af moeten van al die individuele raporten, met verschillende methodologien. Ik zie liever 1 groot report waarin alles bekeken wordt.
Niwde221 jun. 2023 - 5:46
Waarom zou dat niets toevoegen? De definitie van een goed excuus is dat je erbij zegt waarvoor je sorry zegt. Weten wat er specifiek verkeerd is gegaan in een gemeente is juist ook de manier om er mee in het reine te komen. Dus mij lijkt het juist goed.
Zandb21 jun. 2023 - 5:58
A little bit of sunshine
Ik vind dat 'het land' zoiets dan maar op zich moet nemen. Maar dat steden of gemeentes of families zelf graag willen onderzoeken, wat hun rol was en en daar eventueel een soort van gevolg aan geven, bv door excuus aan te bieden dat is op zich niet zo vreemd. Dat u meent dat zoiets niet onderzocht hoeft te worden en dat we er af zijn door even sorry (voor wat?) te zeggen..... wat kan je daarvan vinden? Dat is ook een opvatting.
A little bit of sunshine21 jun. 2023 - 8:05
@edwin, wat heb je aan specifieke excuses, de mensen die het gedaan hebben (en nabestaanden) wonen waarschijnlijk niet meer in de gemeente, en je weet niet aan wie je ze specifiek moet aanbieden.
@zandb, wie is de gemeente? ik vraag me af of de huidige inwoners van Delft op een onderzoek zitten te wachten.
Jozias2
20 jun. 2023 - 19:17
Nou, elk dorp even excuses maken. Hebben we dat ook weer gehad.
10 Reacties
BrotherV21 jun. 2023 - 0:23
Nu zeg je dat Delft een *dorp" is. De volgende keer begin je weer over de randstad?
Zandb21 jun. 2023 - 5:53
Jozias
Waarom zou ieder dorp excuus moeten maken en hoe stelt u zich dat voor, dat een dorp excuus maakt?
Ik bedoel: Kost het nu zo veel moeite om wat u hier van vindt op een redelijke, verstandige manier onder woorden te brengen?
Jozias221 jun. 2023 - 6:12
@zandb
Kennelijk heeft u de cynische ondertoon gemist?
Volgens mij is er vandaag de dag niemand in Nederland die slavernij een goed idee vind.
Er is ook niemand die daar persoonlijk verantwoordelijk voor was.
Er leeft ook niemand die zelf slavernij heeft ondervonden.
Slavernij gebeurde over de hele wereld in allerlei vormen en gradaties. De trans atlantische slavenhandel is daar maar een fractie van.
Wat is dan het nut dat vandaag de dag elk bedrijf waarvan destijds een rechtspersoon bestond, elke stad of dorp afzonderlijk excuses gaat maken?
Zeker niet zolang er in die steden nog kledingwinkels zijn waar kleding wordt verkocht wat is gemaakt door moderne slavernij. Dan ligt de focus wat teveel op het verleden omdat een kleine groep zichzelf nog steeds slachtoffer vind.
Jozias221 jun. 2023 - 7:52
@brother
Natuurlijk is Delft geen dorp maar de lijst met steden en bedrijven neemt als maar toe. Dan kan de volgende niet achterblijven totdat elke stad en dorp excuses heeft gemaakt. Daarom: laat elk dorp (of gemeente wat je wil) excuses maken dan hebben we dat gehad.
bv-user-6625721 jun. 2023 - 9:47
Eens dat het een beetje gezocht over komt als steeds een nieuwe stad op de korrel wordt genomen door de activisten.
IkHebAltijdGelijk21 jun. 2023 - 9:57
"Nu zeg je dat Delft een *dorp" is." Volgens Op1 is alles buiten Amsterdam een dorp. Dus die uitspraak past daar mooi in.
Hann6321 jun. 2023 - 10:19
Ach, misschien kunnen de veenhandelaren nog wat excuses aanbieden aan de veenarbeiders die in miserabele omstandigheden moesten wonen en werden uitgebuit.... Maar ja, het waren maar veenarbeiders.....
Jozias221 jun. 2023 - 12:27
@brother Natuurlijk is Delft geen dorp maar de lijst met steden en bedrijven neemt als maar toe. Dan kan de volgende niet achterblijven totdat elke stad en dorp excuses heeft gemaakt. Daarom: laat elk dorp (of gemeente wat je wil) excuses maken dan hebben we dat gehad.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
