Deeleconomie blijkt steeleconomie

We merkten het al toen de avondklok werd ingevoerd: Uber-chauffeurs begonnen de ritprijs te verdrievoudigen om hun omzetverlies te compenseren. Een voorteken van wat de toekomst ons zal gaan brengen. De liefde voor de deeleconomie van de voormalig politici Henk Kamp en Neelie Kroes gaat een duur prijskaartje krijgen. In Amerika melden The New York Times en Chicago Tribune dat de prijzen van techbedrijven als Lyft en Uber met veertig procent omhoog zijn gegaan, terwijl Airbnb nu vijfendertig procent duurder is dan voorheen.

Het zijn de gevolgen van de pandemie waarin het merendeel van de zogenaamde ondernemers van de klik- en kluseconomie met lege handen kwam te staan. Een corona-steunpakket was er niet. Voor een WW-uitkering konden ze niet aankloppen vanwege het feit dat ze niet in loondienst werkten. De zzp-voorzieningen werden niet beschikbaar gesteld omdat ze toch niet zo zelfstandig waren als ze eigenlijk dachten. Godzijdank dat het kabinet zich wellicht herinnerde dat Kamp de wetgeving in 2014 had gemoderniseerd en de regeling voor tijdelijke inkomenssteun beschikbaar stelde voor zowel zelfstandige taxichauffeurs als Uber-rijders.

In de Verenigde Staten zijn de bestuurders hun precaire positie echt zat. Daardoor verloopt hun terugkeer nu traag. Amerikaanse passagiers melden dat ze versteld staan van de prijsverhoging. In sommige gevallen is hun ritje vanaf het vliegveld nu even duur als het vliegticket , omdat er nu meer vraag dan aanbod is.

Wat in Amerika gebeurt, waait vaak over naar Nederland. De rolkoffer zal uiteindelijk weer door de Amsterdamse grachtengordel gaan, wat betekent dat de vraag naar deze diensten weer zal toenemen. De taxistandplaats was voorheen een slagveld om klanten binnen te harken, maar zal nu een verzamelplaats worden voor toeristen die langer moeten wachten op hun ritje en meer moeten betalen dan voorheen. Uber krijgt namelijk ook hier te kampen met een chauffeurstekort. Dat blijkt uit een enquête van vakbond FNV: door de coronacrisis verwacht 71 procent van de taxichauffeurs in de opstap- en bestelmarkt volgend jaar niet meer werkzaam te zijn. De respondenten bestonden uit chauffeurs die rijden voor taxicentrales en platforms als Uber.

Idealistisch van oorsprong maar kapitalistisch in de praktijk. Dat zijn eigen ‘arbeiders’ niet meer rond konden komen tijdens de coronacrisis, interesseert Uber-topman Dara Khosrowshahi geen ene moer. Hij is weliswaar minder blij met de tekortkoming aan auto’s die voor hem rijden, maar hij blijft optimistischer over de toekomst dan ooit tevoren, zo vertelt hij CNBC . Dat is mede dankzij Henk Kamp en Neelie Kroes die verliefd raakten op ‘vernieuwers’ als voormalig oprichter Travis Kalanick. Hij werd verwelkomd als het ‘heldere brein’ dat voor opschudding in de Nederlandse economie zou zorgen. Hij kreeg een speciale behandeling bij zijn komst.

De digitale innovatie van de deeleconomie zou Amsterdam veranderen in de nieuwe internationale tech-hoofdstad. Nu blijkt: het is gewoon de zoveelste broedplaats geworden voor de steeleconomie. De initiatiefnemers hebben na de pandemie hetzelfde doel: winstgevendheid over de rug van een ander. Dus als straks iedereen weer naar onze hoofdstad toekomt en gaat rondreizen van de Wallen tot aan de Zuidas, zal Uber nog steeds genieten van het Nederlandse belastingparadijs. Waar de chauffeurs herstellende zijn van het bedrog, zal het bedrijf nog steeds met een lach aan het langste eind trekken. Zolang we geen forsere maatregelen nemen om ze te bestraffen.