De zelfbedachte tegenstelling van de BBB: klimaat versus landbouw

Afgelopen week gingen boeren door heel Europa de weg op met als gemeenschappelijke deler: geef ons perspectief op een zeker bestaan. Toen vrijdag Extinction Rebellen zich solidair met de boeren stelde, was iedereen even stil. Want de jij-bak: als je de boeren veroordeelt, moet je ook XR veroordelen of andersom was ineens geen optie meer voor fanatieke politieke twitteraars. Deze verbazing is het resultaat van de valse tegenstelling die populistische partijen graag versterken. Want klimaat en landbouw hebben geen tegenovergestelde belangen, maar gaan juist hand in hand.

De Europese Unie had in haar begintijd als doel: zo snel mogelijke wederopbouw en een continent dat voor zichzelf kan zorgen. Een groot onderdeel daarvan is voedselzekerheid. Daarom is landbouw vanaf het begin van de Europese Unie een van de grootste pijlers. Het belang van voedselzekerheid is de afgelopen 80 jaar niet minder geworden, maar met een oorlog aan de grens van Europa belangrijker dan ooit.

Landbouwbeleid is klimaatbeleid
De andere factor die onze voedselzekerheid bedreigt, zijn de steeds grotere gevolgen van de klimaatcrisis. Watertekorten, bodemvervuiling, en luchtvervuiling bedreigen de mogelijkheid om voldoende voedsel te produceren en directe gevolgen van opwarming van het klimaat waar industriële landbouw steeds meer last van krijgt, en ook veroorzaakt. Landbouw en klimaat worden nu nog als aparte terreinen onder verschillende ministers behandeld. Terwijl duurzame en natuurinclusieve landbouw niet alleen een essentieel onderdeel is van ons voedselbeleid, maar ook van ons klimaatbeleid.

Politici en lobbyorganisaties die doen alsof dat niet zo is, staan niet voor alle boeren. Zij staan enkel voor de grote industrie en megastallen. Zij staan voor de multinationals die misbruik maken van het systeem en het de boeren die duurzaam willen produceren onmogelijk maken. Vaak wordt er verwezen naar het verdienmodel, maar zij zijn degene die prijsafspraken kunnen en mogen maken. De keten moet gaan leveren.

Polariseren voor politiek gewin
Maar die keten levert niet, dus boeren met terechte zorgen en frustraties gaan de weg op om te vragen om beleid waarmee zij kunnen blijven bestaan. Nationale leiders hebben in Brussel zelf de kaders geschetst van het bestaande beleid, maar weigerden het goed uit te voeren. Doelen werden vooruitgeschoven, geitenpaadjes werden om nieuwe normen gegraven en geen boer of burger wist waar onze nationale leiders heen wilden. Het verhaal dat hen verteld werd is dat het niet aan die leiders lag. Het ligt aan Brussel, en die leiders deden voor het gemak alsof ze er nooit waren geweest en wasten hun handen in onschuld. En niet vergeten, het ligt ook aan al die partijen en burgers die een leefbare wereld willen voor de jongsten in onze samenleving.

Tijdens het landbouwdebat in de Tweede Kamer deed Caroline van der Plas er nog een schepje bij. Het lag aan de ondeskundigheid van ambtenaren die dag in dag uit werken om de fouten van jarenlang beleid recht te zetten. Het lag aan haar collega-Kamerleden die maar niet wilden zwichten voor de lobby van de agro-industrie. Het gebrek aan hoop en perspectief van deze inbreng past in het beeld dat populistische partijen het liefst neerzetten. Het beeld dat dezelfde belangen lijnrecht tegenover elkaar staan en zo lang niemand daar iets aan verandert, kan de partij zich voeden met blijvende woede. Ursula von der Leyen trapte er ook in en kwam terug op plannen die al vijf jaar voor liggen. De angst om stemmen te verliezen bij de verkiezingen aankomende zomer weerhield haar zich af te zetten tegen populisten.

Vereniging om tot een oplossing te komen
Komende week vergadert de Kamer weer over landbouw en voedsel. Boeren, burgers, activisten en politici moeten zich blijven verzetten tegen de valse tegenstelling die ons enkel uit elkaar speelt. Alleen op die manier kunnen wij boeren bestaanszekerheid geven en ons allen voedselzekerheid in een wereld die verandert.