De week begint met een festival van domheid en dubbelhartigheid

Bij de Volkskrant dachten ze: “Kijk, dat is een treffende tekening: Maurice de Hond als poppenspeler die de media aan een touwtje houdt. Die zetten we voor op het katern Cultuur.” Redacteuren noch de tekenaar beseften dat deze karikaturale metafoor niet origineel was maar stond in een oude traditie uit de jaren veertig van de vorige eeuw. Hier kwam de teloorgang van het Nederlands geschiedenisonderwijs sterk tot uiting: men miste bij De Volkskrant een essentiële parallel en is nog dagen bezig de schade te herstellen. En dan nog zullen twitteraars die er zeer ten onrechte van uitgaan dat de Volkskrant links is, er nog jaren over blijven sneren.

Bij Radio 538 hadden ze ook een ingeving: “Weet je wat we doen? We zetten zo’n fieldlab op. We houden een oranjefeest voor tienduizend man. Knallen! En waar doen we dat? We doen dat op een groot leeg plein middenin een carnavalsstad, die al het hele jaar op slot zit en tijdens ons feest ook op slot blijft.”

Pas nu het te laat is, ontdekken de radiomakers dat je met zo’n evenement op zo’n locatie veel kwaad bloed zet ook al geven zich een miljoen liefhebbers voor het festijn op. En dat de feestvreugde nogal contrasteert met de rouw van nabestaanden die bij het afscheid van aan corona overleden familieleden en vrienden aan sterke beperkingen gebonden zijn. Het oranjefeest op het plein en de karikatuur in de Volkskrant van maandag zijn allebei het gevolg van verblinding, van niet als het erop aankomt, je ogen wijd open houden.

Het zou me niet verbazen als Radio 538 de feestelijkheden toch nog afgelast omdat anders de imagoschade niet te overzien is. Adverteerders krabben zich nog eens op hun kop als het publiek zich massaal tegen een medium keert. Je wilt niet dat je product daarmee wordt geassocieerd. Hoe dan ook, de komende dagen zullen dat uitwijzen.

Als de directie capituleert, helpt ze de overheid van een lastig probleem af. Die fieldlabs zijn een Haags initiatief en ze worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met de overheid. De imagoschade straalt zo ook op Rutte en De Jonge af.

De premier is aan zijn zoveelste operatie afschuiven begonnen. Hij zegt dat het niet aan hem is maar aan de Bredase burgemeester Paul Depla om het feest al dan niet te laten doorgaan. Toen Depla probeerde deze hete aardappel terug op de Binnenhofse schotel te leggen, schoof hij die fluks terug. Rutte trekt zijn handen ervan af. Hij wast zijn handen in onschuld.

Die fieldlabs doen trouwens denken aan het verbod op de walvisjacht van een aantal jaren geleden. Japan bedong voor zichzelf een uitzondering omdat het die beesten zogenaamd nodig had voor wetenschappelijk onderzoek.

Peter Klok, de hoofdredacteur van de Volkskrant, is ook een beetje aan het afschuiven. Hij is verantwoordelijk voor alles wat er ik de krant komt en niet zijn ondergeschikten. Daarom hoort hij niet in het openbaar te speculeren over wie in hun volgens hem jeugdige onwetendheid de prent lieten passeren. Dat zoek je natuurlijk precies uit. Je zorgt dat het nooit meer voorkomt. Maar naar buiten toe ben jij degene die de kritiek incasseert. En niemand anders. Anders moet je geen hoofdredacteur worden. En wees dan maar blij dat je niet in het Frankrijk van de derde republiek woont. Daar moest elke krant een directeur de la publication aanwijzen, die aanspreekbaar was op alles wat in de kolommen verscheen. Daarom heette zo iemand in het algemeen spraakgebruik “de zitredacteur”. Hij moest brommen als er weer eens laster en beledigingen waren gepubliceerd.

Zo begon de week met een festival van domheid en dubbelhartigheid. Een ding is in ieder geval duidelijk: een land in nood zoals het onze is niet gediend met een premier die de verantwoordelijkheid voor moeilijke kwesties en keuzes consequent op anderen probeert af te schuiven.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de politieke aandacht mag verdwijnen en de kwestie rond het Groninger aardgas evenmin.

Naschrift: de gemeente Breda heeft uiteindelijk de hete aardappel doorgeslikt. Het oranjefeest krijgt geen vergunning. Gek trouwens dat die niet veel eerder moest worden aangevraagd en verleend voor zo’n groot evenement. De reactie van Radio 538 en Talpa is trouwens treffend: ze geven meteen iedereen het geld terug. John de Mol zal wel de hemel op zijn blote knieën danken dat hij net op tijd van een gruwelijk bedrijfsongeval is afgeholpen.