De vraag die iedere kiezer zich zou moeten stellen: wat vind ik het welzijn van volgende generaties waard?
Niets is ook een antwoord
In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen is de vraag die elke kiezer zich zou moeten stellen: wil ik een anderhalvegraad-, tweegraden-, of tweeënhalvegradensamenleving nalaten? Voor het gemak ga ik er dan even vanuit dat u zich laat leiden door de wetenschappelijke werkelijkheid en niet door de misinformatie en desinformatie die rondgaat over die werkelijkheid.
Deze drie opties zijn allen mogelijk maar niet gratis. Stel, u bent bereid een tweeënhalvegradensamenleving na te laten. Dan kunt u accepteren dat bijvoorbeeld fossiele brandstoffen geleidelijk afgebouwd worden. Aan de andere kant is het dan zeer de vraag of Nederland aan het eind van deze eeuw nog bewoonbaar is. We zullen in Nederland te maken hebben met zeer extreem weer, hittegolven of juist periodes van koude. De volgende generatie, zal een radicaal ander leven hebben dan wij. Naast de weersomstandigheden in Nederland zal de wereldwijde chaos die ontstaat leiden tot vluchtelingenstromen, hongersnoden en andere zaken die we ons liever niet voorstellen. Maar hoewel we dan alsnog een paar tandjes bij moeten stellen op het gebied van klimaatmaatregelen, hebben lezers van boven de 40 het waarschijnlijk nog redelijk comfortabel.
Een tweegradensamenleving is ook mogelijk. In dat geval moeten we wel stevig aan de bak. We mogen geen nieuwe fossiele bronnen aanboren want de uitstoot van alle brandstoffen die we al hebben stuwt ons over de twee graden heen. We zullen ons meteen aan de klimaatdoelen moeten houden, iets wat we tot nu toe nog niet hebben gedaan. En er zal nog veel meer moeten gebeuren, vandaag en niet morgen. Het zal een radicale omschakeling vergen. Daar staat tegenover dat hoewel delen van de wereld onder water zullen komen te staan of om andere redenen onbewoonbaar worden, de volgende generatie nog een kans heeft. Twee graden opwarming is ver over de veilige grens en we weten niet precies wat we kunnen verwachten. Maar vergeleken met tweeënhalf is dit een wereld die nog redelijk bewoonbaar zal zijn, in ieder geval in Nederland. Aan de andere kant - het zal echt iets van ons, en van u, vergen.
Een anderhalvegraadsamenleving is heel anders dan de samenleving waarin we nu leven. Deze samenleving zal veel minder stabiel zijn en ook te maken krijgen met extremer weer dan we nu hebben. Maar de volgende generatie zal meer tijd en meer kansen hebben om de schade die wij aan hun leefwereld berokkend hebben te beperken. Aan de andere kant, vinden wij het waard wat dit van ons gaat vragen? Hoewel alle wetenschap, techniek en politieke kaders aanwezig zijn om een kans te hebben de opwarming tot anderhalve graad of net iets daarboven te beperken, zal Nederland zich op moeten werpen als een internationaal voorbeeld. We zouden moeten stoppen met naar anderen te wijzen of op ze te wachten en een sprint trekken vanuit de achterhoede naar de voorhoede. We zouden de wetenschap als leidraad moeten stellen en bedrijven en organisaties moeten inspireren of dwingen geen schade meer te berokkenen aan de wereld. Ecocide zou strafbaar moeten worden.
Dit is de vraag die iedere kiezer zich zou moeten stellen: wat vind ik het welzijn van volgende generaties waard? Er is namelijk nog een vierde keuze. We zouden ook door kunnen gaan op de manier die we nu doen en ons huidige klimaatbeleid voortzetten. Wij zouden dan nog even van een leefbare aarde kunnen genieten. Maar het antwoord op de vraag is dan: niets. We kunnen namelijk niet spreken van een drie- of viergradensamenleving. Maar niets is ook een antwoord, en als u achter de keuze staat om de laatste generatie in een leefbare wereld te zijn dan is dat natuurlijk uw democratisch recht.