De vliegende Siamese tweeling

Dat vliegen een groot maatschappelijk en klimaatprobleem is, weet de sector ook wel.

Woensdag 3 april 2024 mogen Tweede Kamerleden weer eens komen opdraven tijdens een exclusieve bijeenkomst met de luchtvaartlobby. Natuurlijk achter potdicht gesloten deuren. De vlieglobbyisten garanderen zelfs de afwezigheid van meeluisterende oren, zoals die van de pers. Ties Joosten van Follow the Money legt uit wat er helemaal mis is met die bijeenkomst voor politici. Politici die wel naar bedrijfsevenementen gaan, maar bijna nimmer verschijnen op bewonersavonden. Je kunt hier zijn verhaal lezen.

Mij gaat het om wat anders. Ik heb veel van dit soort bijeenkomsten, in het klein, bijgewoond. Dit in de functie van voorzitter van de btv Rotterdam Airport en Schipholwatch. Wat ik daar zie is dat de vlieglobby steeds dezelfde truc uithaalt. Men scheidt de problematiek vrijwel altijd. Want dat vliegen een groot maatschappelijk en klimaatprobleem is, weet de sector ook wel. Maar om, uit het oogpunt van economisch en korte termijn gewin, de problematiek kleiner te maken haalt men zaken fanatiek uit elkaar. Dit om te voorkomen dat het vliegprobleem in haar volle omvang te aanschouwen is.

Zo praat men graag over het vlieggeluid en dat de vliegtuigen minder lawaaierig worden, terwijl dat in de praktijk onhoorbaar is. Dat gaat als volgt: de vlieglobby klopt op haar borst dat de vliegtuigen 50% stiller worden. EASA vindt dat “fake news” en niet eerlijk! 50% Minder lawaai betekent niet dat een vliegtuig 48 dBA lawaai maakt, maar 93 dBA als men 96 dBA als uitgangspunt neemt. Dat verschil hoor je dus echt niet. Maar men wil wel meer vliegen, omdat ze ‘minder lawaai’ maken. Dat betekent, zoals een directielid het van het Rotterdamse vliegveld het formuleerde: “U krijgt niet meer overlast, maar vaker”. Overigens blijkt uit officiële praktijkmetingen dat die, zogenaamde stillere vliegtuigen, amper 1 dBA minder lawaai maken.

Op een heel ander moment, dus nooit tegelijkertijd, praat men over “schonere vliegtuigen”. De disclaimer staat er nooit bij. Dat minder vervuilende is feitelijk onwaar. Dat komt door het volgende: Ze zeggen dat de vliegtuigen 15% minder uitstoten “per stoel”. Maar omdat die nieuwere vliegtuigen zo’n 25% groter zijn, zijn ze feitelijk vervuilender. Dat is ook logisch, want grotere vliegtuigen zijn zwaarder en gebruiken daardoor fors meer energie om het toestel op te tillen en vooruit te duwen. Helaas vertellen de lobbyisten dat allemaal niet, in de hoop dat de politieke beslissers en journalisten niet doorvragen of doordenken. Dat minder vervuilende gebruikt men als argument om meer te kunnen vliegen!

Heeft u de truc al door? Door de milieuproblematiek uit elkaar te trekken heeft men twee argumenten om vooral door te kunnen groeien. Op het ene moment gebruik je dat ‘minder lawaaierige’ en op een ander moment het ‘minder vervuilende’ argument. Succes verzekerd, zou je denken.

Maar….. Vliegen is lawaai en luchtvervuiling tegelijkertijd! Altijd! Zonder lawaai komt een vliegtuig niet vooruit en zonder luchtvervuiling ook niet. En nee, elektrisch vliegen gaat niet grootschalig en waterstof is nog niet verder dan tekentafelidealisme.

Vliegen is dus een Siamese tweeling van lawaai en luchtvervuiling. Het scheiden van zo’n tweeling leidt vrijwel altijd tot de dood of zware verminking. Dat is dus wat er nu gebeurt en komende woensdag gaat gebeuren tijdens een geheime bijeenkomst tussen Kamerleden en vlieglobbyisten. Men presenteert daar dode of zwaar verminkte argumenten. Dit met maar een doel: geld!

In mijn speeches in Den Haag, Rotterdam en Eindhoven, van de afgelopen weken, heb ik het bestaan van die vliegende Siamese tweeling benadrukt. Dat was hard nodig, want het publiek en de journalisten hadden deze vergelijking nog niet gemaakt. Ik hield het gehoor voor: Het is echt van belang dat men als volgt te werk gaat. Als de vlieglobby begint over geluid, dan begin jij over luchtvervuiling. Begint de vlieglobby over schoner vliegen, begin jij over lawaai.  

Ik vraag me altijd af of je aan het einde van zo’n lobbydag in de spiegel kunt kijken en tegen je zelf kunt zeggen dat je echt hartstikke goed bezig bent geweest voor de toekomst van de planeet, maar meer nog  voor die van je eigen kinderen en kleinkinderen.