De visserij zoals die nu in Nederland bedreven wordt, is niet houdbaar tenzij...

De visserij zit in zak en as nu de hoge brandstofprijzen uitvaren onrendabel maken. Dit jaar bleven de nodige kotters aan de kade omdat dit minder kostte dan de zee op gaan en met een vangst weer thuis komen. De schippers die wel de netten uitwierpen, maakten met elkaar een fors verlies.

Veel vissersmannen voelen zich in de steek gelaten. Ze zien zich in hun mogelijkheden beknot door de vangstbeperkingen die de EU oplegt. Ze worden gehinderd door windmolenparken. Ze zijn sinds Brexit een hele hoop Noordzee kwijt omdat daar Britse concurrenten het alleenrecht hebben. Tot overmaat van ramp kregen zij ook nog te maken met problemen rond stikstofuitstoot. 

En dan is nu de olie onbetaalbaar geworden. 

De vissers voelen dan ook een grote ideologische verwantschap met de  opstandige boeren. Ze denken dat hun sector verloren gaat als de regering niet onmiddellijk met grote steunmaatregelen over de brug komt. En als het warnet van regels in hun bedrijfstak blijft zoals het is. 

Gesubsidieerde brandstof of andere vormen van ondersteuning in het kader van de energiecrisis leveren echter niet meer op dan uitstel van executie. Het valt niet aan te nemen dat de brandstofprijzen ooit tot de niveaus van het vorige decennium terugkeren. Tegelijk zullen schippers worden aangepakt op vuile motoren. Het is nu alleen nog maar de pleziervaart die met zulke maatregelen wordt geconfronteerd. De vrachtvaart en de visserij zullen er binnen afzienbare tijd net zo goed aan moeten geloven. De visserij zoals die nu in Nederland bedreven wordt, is niet houdbaar. 

Tenzij men net als de voorvaderen opnieuw de zeilen hijst. Als de visserij de komende jaren met belastinggeld – daar komt het dan wel op neer – in bedrijf wordt gehouden, dan zou dit de voorwaarde moeten zijn: terugkeren naar windkracht. 

Hoe idioot is deze gedachte? Deze gedachte is alles behalve idioot. In de vrachtvaart zijn al de nodige experimenten gaande met zeilschepen. Niet meer die van een eeuw of wat geleden maar zeer moderne ontwerpen die eerder futuristisch zijn dan traditioneel. In Groningen experimenteert het bedrijf Econowind met zeilen van veertig meter hoog die de brandstofkosten van vrachtschepen behoorlijk  terugbrengen. Uit Zweden komt het concept Oceanbird, die 7000 auto´s kan vervoeren, geheel op zeil. In 2024 komt het eerste exempaar van dit scheepstype in de vaart. 

Trouwens, de torenhoge brandstofprijzen zorgen ervoor dat zelfs de roemruchte clippers weer rendabel kunnen worden geëxploiteerd. In Franeker wordt er een, de Tukker, opgeknapt om de concurrentie aan te gaan met motorschepen. Het is eigendom van een Ecoclipper Coöperatie.

Waarom zou dan met zoveel inspirerende voorbeelden zeilvaart in de visserij geen toekomst hebben?  Als de regering de vissers steunt, dan zou zij ook fondsen beschikbaar moeten stellen om samen met de bedrijfstak, de wetenschap en de Nederlandse werven moderne zeilschepen te ontwikkelen ter vervanging van de verouderde motorkotters. 

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.

cc-foto: Rob Oo