De nieuwe Kamervoorzitter Martin Bosma gelooft in een samenzwering. In zijn boek De schijn-élite van de valse munters (2010) schreef hij hoe een paar obscure marxistische denkers een eeuw geleden een machtsgreep beraamden. “Net zoals de katholieke kerk het denken van de mensen eeuwen had bepaald, zo moesten de linksen dat ook gaan doen. Daarom moesten de communisten de massamedia overnemen, het onderwijs, de cultuur en de wetenschap, de posities van wat we nu opinieleiders zouden noemen. Het bewustzijn van de mensen moest worden veroverd.”
Het is een bekende klacht op de uiterst rechtse flank: links zit op allerhande strategische posities in de maatschappij. In zijn beruchte boreale overwinningsspeech tapte Thierry Baudet uit hetzelfde vaatje: “We worden ondermijnd door onze universiteiten, onze journalisten.” Er is een links-progressieve elite in Nederland die bepaalt welke kant we opgaan, is de gedachte. “Dat heet de mars door de instituties. Dat is cultuurmarxisme, al mogen we die term niet gebruiken”, zei Wierd Duk in de eindejaarsuitzending van De Nieuwe Wereld.
Nu is de extreemrechtse complottheorie over het cultuurmarxisme al veelvuldig gedebunkt – op deze site onder meer door Han van der Horst – maar voor wie in het sprookje gelooft, maakt dat niet uit: dat linkse mensen zeggen dat er niets van klopt, bewijst juist dat het waar is.
Tegenwicht bieden aan de linkse invloed is al sinds jaar en dag een van de expliciete doelen van Forum voor Democratie. Aanvankelijk gebeurde dat via discussieavonden in de Forum-kelder aan de Amsterdamse Herengracht met gasten als Wierd Duk en Joost Niemöller. Later werd Forum omgevormd tot een politieke partij, met onder meer zomer- en winterscholen waar rechts-conservatieve jongeren worden klaargestoomd om de strijd aan te gaan met links.
“De Lange Mars door de Instituties begint hier”, luidt de titel van een video uit 2018 van het Renaissance Instituut, het ‘wetenschappelijk’ bureau van Forum voor Democratie. “We hopen de universitaire monocultuur te doorbreken”, legt Paul Cliteur, auteur van een boek over cultuurmarxisme, uit in het filmpje.
Maar bestaat die monocultuur eigenlijk wel? Natuurlijk, de afdeling politicologie aan de Universiteit van Amsterdam, om maar eens een dwarsstraat te noemen, heeft een linkse reputatie. Niet geheel ten onrechte, zeg ik er zekerheidshalve maar even bij als alumnus van die faculteit. Maar wijlen hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema, de gewezen communist die als geen ander verantwoordelijk was voor dat linkse imago van de faculteit, nam wél Martin Bosma onder zijn hoede als promovendus.
En wat te denken van het instituut voor metajuridica aan de Universiteit Leiden, waaraan Cliteur jarenlang verbonden was? Nog altijd lopen daar rechts-conservatieve houwdegens rond als Andreas Kinneging en Afshin Ellian. Leidse promovendi als Baudet, Eva Vlaardingerbroek en Raisa Blommestijn laten zien dat er in de academische wereld ruimte is voor racisten.
Ook in de media is het, anders dan menige bezorgde burger beweert, bepaald geen koekoekseenzang. De best gelezen kranten van het land zijn rechts (De Telegraaf) of in ieder geval niet links (AD). De NPO biedt niet alleen onderdak aan een klassiek-rechtse omroep als AVROTROS, maar ook aan nieuwrechtse clubs als WNL, Powned en Ongehoord Nederland.
Het grootste weblog, Geenstijl, is uiterst rechts. Het grootste opinietijdschrift, EW Magazine, is conservatief. Syp Wynia, voorheen redacteur van het rollator-rechtse blad, heeft inmiddels een eigen uitgeverij, die – oh, ironie – gevestigd is in de grachtengordel, op nog geen honderd meter van het partijkantoor van Forum voor Democratie. Hij geeft boeken uit van auteurs als Wierd Duk en Arnout Jaspers (‘De stikstoffuik’).
De machtigste mediamagnaat van het land, John de Mol, is rechts. Hij maakte vijftien jaar geleden 35.000 euro over naar Trots op Nederland van Rita Verdonk. De Mol zendt de best bekeken talkshow van het land uit. Over de politieke kleur bestaat geen twijfel: Vandaag Inside strijdt – om met Johan Derksen te spreken – “tegen die kutwijven van de wokegeneratie”. Op verkiezingsavond lachten de heren de verliezers van GroenLinks-PvdA uit.
Er bestaat al lang een rechtse academische- en media-elite – zij wordt alleen vrijwel nooit als zodanig benoemd. De verkiezingsuitslag laat zien dat de invloed van die rechtse bovenlaag ‘op ons bewustzijn’ aanmerkelijk groter is dan die van links. Hele volksstammen associëren alles wat er mis is in dit land (inclusief de VVD) inmiddels met links.
“We hebben Nederland met een rechts kabinet opgezadeld”, constateerde Johan Derksen in december. Hij toonde daarmee dat hij een beter beeld heeft van zijn invloed dan veel andere kopstukken op rechts. Die blijven lamenteren over links dat overal aan de touwtjes trekt. Dat blijven ze vermoedelijk net zolang doen totdat ook de laatste linkse talkshowgast de deur achter zich heeft dichtgetrokken.