De Troonrede vol gemiste kansen

Nou, daar zat-ie weer. Onze koning. Glimmend als een kerstbal. Troonrede op schoot, keurig ingestudeerd door een bataljon spindoctors, en met een wel heel optimistische toon. Ik zat op de bank met een kop koffie en dacht: “Nu komt het, Willem. Geef ons de waarheid.” Maar nee hoor, we kregen weer een flink potje politiek behangplaksel voorgeschoteld. Veilig, netjes, en vooral een tikje saai. Alsof je schoonmoeder zegt dat je stamppot best lekker is, maar dat er wat zout mist. Het ontbreekt net aan… alles.

Wat ik mis? Nou, laten we beginnen met iets wat we tegenwoordig allemaal voelen: de kloof tussen arm en rijk. De koning noemt het bestaanszekerheid, maar het blijft allemaal wat vaag. Mensen in hun oude huurhuis zonder isolatie zitten straks met een fleece deken op de bank, terwijl ze in Wassenaar de thermostaat gewoon op 23 draaien. Een warmtepomp in de villa, het dubbele glas in de serre, en bij de deurmat ligt een dure fles champagne van een of andere wijnboer die zichzelf ‘biologisch-dynamisch’ noemt. Ja, de rijken zullen er best warmpjes bij zitten deze winter.

En dan dat klimaatverhaal. Ja, we doen mee aan het Parijs-akkoord. Mooi hoor. Maar als ik het goed begrijp, ligt de oplossing volgens de Troonrede ergens tussen kerncentrales en windmolens. Nou, daar worden we lekker warm van. Dat je op je fiets door de polder wordt geblazen door een kernexplosie met een draaiende propeller in je rug. Waar is de echte ambitie? Waar is de daadkracht om die klimaatramp te voorkomen? We steken de stopcontacten vol zonnepanelen, maar ondertussen pompen ze in Groningen nog steeds gas op alsof het een Black Friday-uitverkoop is.

Maar goed, genoeg over het milieu, laten we het even hebben over de zorg. Je weet wel, dat systeem waar je je been kunt breken en er een wachtrij van drie maanden voor een rolstoel staat. De koning had het over “inkomenszekerheid” en “bestaanszekerheid”, maar als het op zorg aankomt, zwijgt de Troonrede als een kapotte telefoonlijn bij de Belastingdienst. Ouderenzorg? Zorgpersoneel? Administratietijd halveren? Ja, leuk plan, maar ik hoor al twintig jaar dat ze de bureaucratie gaan aanpakken. Net zoals dat ik al twintig jaar mijn afval ga scheiden, maar dat pakje boter smijt ik toch elke keer in de verkeerde bak.

Oh, en de arbeidsmarkt. Ja, daar gaan we! Flexibilisering van werk wordt voor de zoveelste keer genegeerd. Je kunt als werknemer met een parttime contract net zo goed je salaris in een rookgordijn veranderen. Tenzij je natuurlijk in de top van een bank werkt, dan schijnt er altijd nog wat bonusgeld over de rand te lekken. En al die flexwerkers? Die blijven op hun houtje bijten. Maar hé, ze hebben wél de vrijheid om te werken waar en wanneer ze willen… als ze maar niets te veel vragen over vakantiegeld, pensioen, of de mogelijkheid om een keer niet als moderne slaaf behandeld te worden.

En inclusie? Diversiteit? In de Troonrede? Ha! Je mag blij zijn als je tussen de regels een regenboogvlag spot. Waar zijn de plannen voor gendergelijkheid? De loonkloof? LGBTQ+-rechten? Geen idee. Ik denk dat ze die onderwerpen ergens in de krochten van een ministerie hebben opgerold en verstopt. “Minder regels, meer ruimte”, dat is het motto. Maar wat mij betreft, betekent dat ook “minder hoop, meer illusie.”

Maar het mooiste vind ik nog de internationale solidariteit. De koning sprak met zoveel vuur over onze internationale veiligheidsbelangen dat ik bijna dacht dat we in de nieuwe “Top Gun”-film zitten. Nederland als dappere bondgenoot van de NAVO, vechtend voor vrijheid en democratie… terwijl we de wereldwijde armoede, ongelijkheid en klimaatschade lekker laten liggen. Nee, wij gooien onze dollars liever op de straaljagers dan in ontwikkelingshulp. Daar win je geen Oscars mee, maar wel oorlogen, schijnt het.

Dus daar zat ik dan, na de Troonrede. Koffie koud, Willem weer naar huis, en de politiek nog steeds vastgeroest in een draaikolk van oude oplossingen voor nieuwe problemen. Je zou er bijna om huilen. Maar gelukkig heb ik geen tijd om dat te doen, want ik moet straks weer een flexbaantje vinden. Misschien kan ik wel koning worden. Dan kan ik volgend jaar zelf die Troonrede schrijven.

En geloof me, die zou een stuk pittiger worden.