De Tovenares van Oz

Invulling en geestelijk wrakhout om je wanhopig aan vast te klampen. Nieuwe goeroes zijn altijd welkom.

In ‘The Wizard of Oz’ lopen vier dolende zielen hun gedroomde toekomst tegemoet. En verdomd, na de nodige obstakels te hebben overwonnen, schermutselingen en tegenslagen te hebben gepareerd, lukt het ze nog ook! Het meisje Dorothy, de eeuwige maagd met de naïve hoop op een vrolijke toekomst, de leeuw; een laffe sukkel op zoek naar zijn oorspronkelijke brute natuur, een ijzeren man die geobsedeerd is door de gedachte aan een écht warm kloppend hart en tenslotte; de vogelverschrikker, een schrikkerige baal hooi, hunkerend naar een menselijk brein. De boodschap van dit verhaal is kortom een blijmoedige: Als je écht wilt en doorzet dan kom je er wel.                              

Zo lijkt het ook bij degene die zich ‘hoogleraar geestelijke zorg en religieus-humanistische zingeving’ noemt (Laat u deze beroepskeuze gerust even op uw vermoeide brein inwerken, ik heb deze niet zelf bedacht). Niet alleen een gruwelijke mondvol maar tevens een taalstrijd gevangen in een heuse functie-omschrijving. Religie, humanisme en geestelijke zorg. Wíe behoeft wát en hoe dat te verwoorden en uit te rollen? Paradoxale begrippen die toch in elkaars verlengde blijken te liggen en dan ook nog in de beslotenheid van één baantje, hoeveel petten kan een mens tegelijk op?                                      

Het komt mij net zo onwaarschijnlijk voor als de notoire dwarsdenker Klaas Hendriks, bekend geworden als de ‘atheïstische dominee’ die het boek met de briljante titel: ‘God bestaat niet en Jezus is zijn zoon’ schreef. Daar zullen ongetwijfeld de nodige theosofische en theologische hoofdbrekens aan ten grondslag hebben gelegen.

Welk hoger doel zal de hoogleraar voor ogen hebben gestaan of hebben we hier eenvoudigweg met iemand te maken die helemaal geen beroepskeus kon maken? Hulpverlener, leraar, religieuze sparringpartner, coach, zorgverlener… het lijkt erop dat zij al ruim voor haar studies de draad een beetje kwijt was. Wellicht was dat ook het geval ná het behalen van haar bul want wie kan met goed geweten in hemelsnaam zo’n titel te gelde maken, plat gezegd; Hoe verkoop je zo’n titel?!

Je ziet dat vaker bij dolende geesten die hun eigen zoektocht in het leven verheffen naar een gidsfunctie voor anderen. Al deze, deels tegenstrijdige, capaciteiten en denkswijzen zijn bij mijn weten slechts één keer succesvol in éen mens verenigd en die schreef dan ook nog eens het satirische ‘Lof der zotheid’. De unieke figuur Erasmus had vooral zijn onwetende tijd mee.

Iemand die de ware betekenis van ‘humanisme’ zowel als dat van ‘religie’ kent begrijpt dat deze termen nogal kunnen botsen, als daar dan ook nog eens ‘zingeving’ én ‘geestelijke zorg’ bij komt kijken word het wel erg ingewikkeld. Theologie en Theosofie op een buitengewoon complexe wijze praktisch toepasbaar gemaakt óf hebben we het hier over een zuiver theoretische, papieren titel, dat kan natuurlijk ook. Zeker in het lezingen en lullepotjescircuit komt men dan al een heel eind. Hele volksstammen zijn in deze tijden van verscheurdheid en eenzaamheid binnen de digitale samenleving op zoek naar houvast en duiding. Invulling en geestelijk wrakhout om je wanhopig aan vast te klampen. Nieuwe goeroes zijn altijd welkom. Deze zeer hooggeleerde laat gewoon meerdere hoopvolle bordjes draaien en daar moeten wij misschien wel dankbaar voor zijn.

Forensisch psychiater Antoine de Kom gaf ooit antwoord op de vraag: Wat is het kwaad? Waarop hij antwoordde: “Een opeenhoping van verwerpelijke, schadelijke keuzes”. Ook als die een goed doel dienen. Een wat wankele stelling maar geheel gedefinieerd vanuit zijn expertise en discipline als psychiater. Benieuwd hoe de hoogleraar diezelfde vraag beantwoordt vanuit haar onmogelijke spagaat in geestelijke dienstverlening.