De tien geboden van James Bond

Elke James Bond-film is wereldwijd een happening. Zo ook de 23ste Bond-film Skyfall. In de hoofdstad is Skyfall op een doordeweekse dag al 47 keer per dag te zien en geregeld in uitverkochte zalen.

In Skyfall winnen ‘old school skills’ het van hackers, wint het mes het van high tech-wapens en verliest James Bond voor de tweede keer een ‘moeder’. Regisseur Sam Mendes heeft door citaten uit oude Bond-films in Skyfall te verwerken, eer betoond aan de James Bond-films van de afgelopen vijftig jaar, maar hij nam tegelijkertijd, soms met een knipoog, afscheid van een aantal oudgedienden.

Die vernieuwingsdrang, hoewel begrijpelijk omdat een nieuwe generatie Bond-fans aan zich gebonden dient te worden, tast echter mogelijk de kern van de James Bond-figuur aan. Mendes zondigt hiermee tegen een aantal geboden waaraan een Bond-film, mijns inziens, dient te voldoen. Om een nieuwe generatie op te voeden in de Bond-cultuur is het namelijk wel van belang dat de specifieke Bond-kenmerken in elke film terugkomen zodat ze overtuigd raakt van het unieke karakter van James Bond. Bond is immers anders dan de vele andere in het wild schietende action heroes die we tegenwoordig op het witte doek kunnen bewonderen. Bond is namelijk een agent ‘on her majesty’s secret service’ met een ‘license to kill’. Bond heeft klasse, droge humor en houdt, tot het seksistische af –ja, het is afkeurenswaardig -, van vrouwen en vakmanschap. Hier zijn de tien geboden waaraan, naar mijn mening als Bond-adept, een Bond-film zou behoren te voldoen.

1. Een Bond-film begint in Verweggistan met een onnavolgbare achtervolgingsscène. 2. Na vijftien, oké misschien twintig minuten, moet de Bond-tune geïntroduceerd worden in een scène waaruit blijkt dat de strijd tussen goed en kwaad definitief is losgebroken maar dat we kunnen weten dat Bond als overwinnaar hieruit zal komen niet alleen door zijn lichamelijke kracht, maar ook door zijn vernuft of gewoon omdat hij geluk heeft omdat de kettingzaag opeens hapert en hij daardoor als een Houdini zich net op tijd weet te bevrijden uit een schijnbaar hopeloze situatie. 3. James Bond heeft een superintelligente psychopaat als tegenstander. 4. James Bond stelt zich in de film altijd aan de vijand voor met de woorden: ‘Bond. James Bond’ zodat we weten dat het grote egoduel is begonnen. 5. De volgende drie personages moeten altijd terugkomen in een Bond-film: miss Moneypenny, Bonds secretaresse die stiekem op hem verliefd is. ‘M.’ als zijn redelijke baas of bazin die ondanks alles in hem gelooft en ‘Q.’ als gadgetman c.q. mopperaar omdat hij vindt dat Bond zijn werk onvoldoende waardeert en te slordig omgaat met zijn uitvindingen. 6. Bond houdt zich, en dit moet nadrukkelijk gesteld worden, níet bezig met ordinaire drugsdeals, maar met het redden van de wereld. 7. De zin ‘shaken not stirred’ op de vraag hoe de, dan in smoking gestoken, Bond zijn martini wil, is mondiaal cultureel erfgoed en moet daarom in elke film terugkomen. James ligt dus niet verlopen en onderuitgezakt op een bed met een biertje in zijn hand, tenzij hij undercover aan het werk is. 8. ‘Tongue in cheek’-humor, zelfs als Bond tegenover twaalf tot de tanden toe bewapende tegenstanders staat en hij levensgevaarlijk gewond is. Dit toont de Engelse onverstoorbaarheid van 007. 9. Bond doodt niet onnodig. Daar is hij te veel een gentleman voor. 10. En misschien wel het belangrijkste gebod: Bond redt altijd, maar dan ook altijd, een (bloedmooie) vrouw in nood.

Met deze tien geboden kan James hopelijk nog vijftig jaar mee. Voldoet Skyfall aan deze tien geboden? Nee. De film komt ver, maar de geboden zeven tot en met tien zijn in ieder geval met voeten getreden.

Tot slot. Een perfecte James Bond-film heeft een dijk van een titelsong gezongen door een superartiest. Aan dit criterium voldoet Skyfall met Adele ruimschoots. En, tot besluit, maar dit is persoonlijke smaak: James Bond heeft geen kromme benen.