De strategie van de Palestijnse organisaties leidt al een eeuw tot niets

Op de laatste dag van het jaar is het nieuws uit Gaza afschuwelijk. Het blijkt er in december behoorlijk koud te zijn. Al Jazeera meldt dat babies doodvriezen. De afgelopen dagen heeft Israël met aanvallen en een arrestatiegolf het Kamal Adwan ziekenhuis buiten werking gesteld omdat het een dekmantel zou zijn voor de militaire tak van Hamas. De directeur zit vast en zou worden gemarteld. De vijfenzeventig patiënten kregen een kwartier om het hospitaal te ontruimen. Men liet ze achter op een binnenplaats.

Dat soort dingen dus. Ondertussen blijven de Israëlische troepen Gaza behandelen als een belegerde stad: niemand erin, niemand eruit. Bevoorrading van de burgerbevolking vindt niet of nauwelijks plaats. Dat is het resultaat van anderhalf jaar oorlog, of beter gezegd van de laatste ronde  in een oorlog die - het hangt ervan af waar je het beginpunt plaats - een dikke vijfenzeventig jaar of al meer dan een eeuw woedt tussen.

Deze laatste fase is zeer schadelijk gebleken voor de internationale reputatie van Israël. Het is zijn imago van een idealistische pionierssamenleving definitief kwijt. Op zijn best gaat het nu door voor een land dat op elke krenking een uiterst gewelddadige overreactie vertoont waarbij het niet schroomt oorlogsmisdaden te plegen en bloedbaden aan te richten. 'Genocide' moet je dan tegenwoordig zeggen, hoewel het aantal slachtoffers in Gaza tot nog toe niet hoger ligt dan die van sommige bommennachten tijdens de Tweede Wereldoorlog. De opvatting wint veld dat Israël van de kaart moet verdwijnen als een laatste rest van het kolonialisme. Je kunt dat dagelijks in de media lezen.

Minder aandacht is er voor de strategie van de Palestijnen. Hun leiders wordt zeker vanuit de solidariteitsbeweging maar ook door de reguliere media eigenlijk nooit gevraagd, hoe ze zelf vinden dat het gaat. Ondanks de toenemende kritiek op Israël is een eigen staat verder weg dan ooit. Zelfs steun in het Midden-Oosten  is er niet veel meer. Saoedi-Arabië, Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn in de praktijk bondgenoten van Israël en de regering Netanyahu. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de straffeloze wijze waarop de Israëlische luchtmacht steunpunten van de Houthi in Jemen aan kan pakken. Na de zware nederlaag van Hezbollah waren dat de enigen die Israël nog met raketten bestookten. Fraaie bondgenoten zijn dat trouwens. Ze menen dat zij een elite zijn die zowel qua afstamming als qua in hun ogen juiste opvattingen van de islam het recht hebben over de rest van de Jemenieten te heersen. Zo ontstaat iets wat erg lijkt op een apartheidsstaat. Bijzondere karaktertrek: de Houthi zijn bezig de slavernij te herstellen want die is in de jaren zestig van de vorige eeuw afgeschaft na de val van de Jemenitische monarchie.

De nieuwe machthebbers in Syrië hebben inmiddels verklaard dat zij voorlopig tijd noch middelen hebben voor buitenlandse avonturen. Iran beperkt zich de laatste maanden tot verbale steun. De aandacht voor de strijd in Gaza heeft de ontwikkelingen op de West Bank grotendeels aan het oog onttrokken. Daar wonen inmiddels 800.000 joodse kolonisten die proberen de Palestijnen het leven zo zuur mogelijk te maken in de hoop dat zij hun biezen pakken.

Als je deze situatie bekijkt in historisch perspectief, dan is zij niet uitzonderlijk. De strategie van Palestijnse leiders en hun Arabische bondgenoten hebben steeds nieuwe nederlagen veroorzaakt. Dat is eigenlijk al sinds de Tweede Wereldoorlog het geval.

De Engelse koloniale autoriteiten kregen al aan het eind van de jaren twintig van de vorige eeuw spijt van de Balfour Declaration. Zij gingen er toe over zionistisch geïnspireerde immigratie zoveel mogelijk tegen te gaan. Niettemin liet de belangrijkste leider van de Palestijnen in die dagen, Moefti Amin al-Hoesseini zich uitgebreid fêteren door de nazi's. Hij reisde zelfs naar Duitsland waar hij aan het hoofd werd gesteld van de Arabischtalige uitzendingen van de Duitse radio. Hij mocht zelfs bij Hitler op bezoek maar deze weigerde de strijd voor de Arabische vrijheid en onafhankelijkheid tot een Duits oorlogsdoel te maken, ondanks het verzoek van Al-Hoesseini. Dit alles versterkte de positie van de Palestijnen niet.

Nadat in 1948 de staat Israël was uitgeroepen, verklaarden alle omliggende Arabische staten het meteen de oorlog. Ze leden binnen enkele maanden een zware nederlaag en moesten een bestandsgrens accepteren die Israël veel grotere maakte dan aanvankelijk de bedoeling was. Ook de Nakba - 800.000 Palestijnen verliezen huis en haard - vond in het kader van deze oorlog plaats.

Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw verhinderden de zogenaamde Arabische bondgenoten de vorming van onafhankelijke Palestijnse organisaties. Een vrij Palestina was  namelijk niet hun bedoeling. Palestijnen bestonden niet. Dat waren Arabieren. Met name de koningen van Jordanië meenden dat het Palestina van de rivier tot de zee deel hoorde uit te maken van hún monarchie.

De Arabische landen hebben tot nog toe alle formele oorlogen die zij met Israël voerden verloren. Het belangrijkste gevolg daarvan was dat de West Bank en de Gazastrook door Israël bezet gebied werden, terwijl de oude stad van Jeruzalem formeel door Israël is geannexeerd.

Pas sinds de jaren zestig kregen Palestijnen de kans organisaties op te richten die streefden naar een eigen staat. Die droegen allemaal een autoritair karakter en lagen vaak met elkaar overhoop al kwam het op den duur wel tot een coalitie waarbij een groot aantal van deze clubs zich bij aansloten, de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO.  Deze organisaties kozen voor een strategie van bevrijding door middel van geweld. Daarbij grepen zij graag naar terreur tegen burgers, gijzelnemingen en vliegtuigkapingen. Als zodanig zetten de Palestijnen zich definitief op de kaart met het bloedbad in München tijdens de Olympische Spelen van 1972 toen elf leden van de Israëlische delegatie eerst werden gegijzeld en daarna vermoord door strijders van de organisatie Zwarte September.

Door deze strategie vervreemdden de Palestijnse organisaties veel potentiële bondgenoten in het Westen van zich. Niettemin gingen zij er mee door. Daarmee gaven ze Israël excuses in handen voor ongekend hard optreden zoals de verdrijving van het PLO hoofdkwartier uit Beiroet. In arren moede moest de leider Yasser Arafat met zijn aanhang de wijk nemen naar Tunis.

Uiteindelijk vond Israël een duur maar effectief weermiddel tegen de Palestijnse stadsguerrilla: de beruchte muur langs de grens, die vooral  uitermate hinderlijk is voor gewone burgers. Twee volksopstanden, de zogenaamde intifada's, zijn uiteindelijk mislukt. Op geen enkele wijze hebben ze de zionistische migratie naar de West Bank kunnen stoppen of zelfs maar enigszins vertragen.

Al die tijd lukte het de Palestijnen niet voor hun strijd echte betrouwbare bondgenoten te vinden in het Midden Oosten. Ze lieten zich wel gebruiken door tirannen als Saddam Hoessein of de Iraanse ayatollahs. Dat zette nooit echt zoden aan de dijk. Bovendien maakten zij er door die vriendschappen machtige vijanden bij. Bij mijn weten zochten Palestijnse leiders geen steun bij andere volkeren zonder land in het Midden Oosten. De Koerden zijn daarvan het beste voorbeeld.

Van enige democratie is onder de Palestijnen - althans die buiten Israël - geen sprake. Het PLO-bewind op de West Bank staat bekend om zijn mensenrechtenschendingen. Hamas is nog veel erger. Van vrije verkiezingen is eigenlijk nooit sprake geweest.

De grootste tactische fout van Palestijnse zijde in deze eeuw is de aanval op Israël van 7 oktober 2023. Het op die dag aangerichte bloedbad maakte een vrij en seculier Palestijna met gelijke rechten voor alle inwoners ongeloofwaardig. De moorden, de verkrachtingen en de gijzelnemingen gaven een heel ander beeld van hoe Palestijnen zo´n staat vorm zouden geven.

Nu, meer dan een jaar later, is Gaza verwoest en zit Hamas onder de grond. Bondgenoten, serieuze bondgenoten, zijn ver te zoeken. De solidariteitsdemonstraties in Europa en de Verenigde Staten laten zien dat de sympathie voor de Palestijnse zaak groeit. Aan de andere kant wekt de manier van betogen - gemaskerd, met geweld - ook weerzin bij een deel van de publieke opinie. Wellicht hebben de overwinningen van een Trump en van een Wilders aan de stembus ook daarmee te maken. Het is nooit verstandig om door je toon en je stijl andere groepen de indruk te geven dat ze een vijand hebben en dat jij dat bent.

De enige manier om een einde te maken aan het conflict is het vormen van twee staten die vervolgens de kans krijgen naar elkaar toe te groeien. Die wordt inmiddels door beide partijen in het conflict afgewezen. Als er een staat komt tussen de rivier en de zee, zal dat Israël zijn. Tenminste zoals de zaken er nu voor staan.

Je zou wensen dat uit de boezem van het Palestijnse volk leiders voortkwamen als Nelson Mandela, Martin Luther King of Mahatma Ghandi, grote geesten die democratisch gelegitimeerd het volk naar de onafhankelijkheid leiden. En dat ze bij de solidariteitsbeweging zich eens een paar behoorlijke handboeken op het gebied van communicatie marketing en reclame eigen maakten.

Ondertussen is dit voor Europa geen reden de handen van het Midden-Oosten af te trekken. De Palestijnen hebben - net als de Koerden en andere onderdrukte volkeren in het Midden-Oosten recht op een eigen volksbestaan. Dat behouden ze altijd, ook al slagen de lieden die zich als hun leiders opwerpen, er steeds weer in de eigen glazen in te gooien en Israëlische extremisten kans na kans te geven voor open doel.

Over Israël en zijn regering nog het volgende: vriend en vijand hebben de neiging dat land te zien als een soort voorpost van het westen. Dat is het al lang niet meer. Qua gedrag en cultuur is het steeds meer gaan lijken op het gemiddelde land in het Midden-Oosten. Intern wordt de democratie bedreigd door autoritaire tendensen - vaak genoeg met een religieuze component -, extern beschermt het zich door extreem geweld enerzijds en het sluiten van opportunistische allianties anderzijds. Het is geen vreemd element meer. Het hoort in die regio thuis en dient als zodanig behandeld te worden. Israël hoort niet bij het Westen. Althans niet meer.

Utopisch vergezicht tot slot: een mondiale conferentie waarop alle problemen in het hele Midden-Oosten tegelijk en in hun onderlinge samenhang worden aangepakt zodat alle bevolkingsgroepen hun culturele, etnische en religieuze eigenheid vrijelijk kunnen beleven. Alleen in zo'n structureel gepacificeerd Midden Oosten trouwens zou een vrij Palestina van de kust tot aan de rivier kunnen gedijen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publiciteit mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten niet dicht blijken. tevens noem ik de PVV een extraamrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de oorlgostaal van Rutte.