De sorry-dat-ik-besta-buddy

Ik schep niet graag op over mijn vrijwilligerswerk, maar het is misschien aardig om te vertellen wat ik naast het schrijven van columns doe. Sinds een half jaar ben ik buddy voor jongeren uit de sorry-dat-ik-besta-generatie, dat zijn mensen die rond de eeuwwisseling geboren zijn, en waarvoor de lancering van de film ‘An inconvenient truth’ van de monotoon pratende voormalige Amerikaanse vice-president Al Gore een van de vroegste jeugdherinneringen is.

Voor mij was de Nederlandse eindzege op het EK Voetbal van 1988 de eerste historische gebeurtenis. Hoewel het in ‘88 overbodig was dit erbij te zeggen, ging het om een Europees kampioenschap voor mannen. Met mijn ouders zwaaide ik in een weiland langs de A2 naar de spelersbus. Er werd gejuicht, gelachen, zware shag gerookt en patat gegeten. Van quinoa en havermelk had niemand gehoord, zulke producten werden destijds hooguit aan terminaal zieken geserveerd.

Mijn laatste ‘cliënt’, de in 2001 geboren Kasper uit Ede, wiens naam en woonplaats hier om privacyredenen gewijzigd zijn, schrok zich dan ook te pletter toen ik tijdens onze eerste afspraak rechtstreeks naar McDonald’s reed. Goed, hij was daar weleens geweest, als kind bij hoge uitzondering met zijn voor Milieudefensie werkende ouders, en laatst nog tijdens een mislukte date met een meisje van zijn studie Global Arts, Culture and Politics aan de Universiteit van Amsterdam.

“Katinka zou je walgelijk vinden”, pruttelde Kasper terwijl ik met gulzige happen mijn Big Mac verorberde. Zelf harkte hij vreugdeloos met een van huis meegebrachte vork door zijn salade. “Ga je die vork zo op de wc afspoelen?”, informeerde ik met volle mond. “Ja, dat scheelt enorm veel plastic afval”, sprak hij afgemeten. “Katinka was je date toch?”, smakte ik. Toonloos antwoordde Kasper dat dit zo was, hij wist nog steeds niet wat hij nou precies verkeerd had gedaan tijdens hun ontmoeting.

“Waarschijnlijk had ze het hoog in haar bol”, greep ik verlekkerd naar mijn aardbei-milkshake. “Je was bij voorbaat kansloos omdat ze geobsedeerd is door carrière maken bij een non-gouvernementele organisatie in het buitenland, of anders in de culturele sector.” “Ha, wat grappig, het lijkt alsof je onze date hebt afgeluisterd”, liet Kasper voor het eerst deze middag een spontane glimlach zien. “Ze praatte voortdurend over haar passie voor transculturaliteit, eigenlijk best saai.”

“Er bestaat in deze wereld maar één cultuur, en dat is de cultuur van macht”, filosofeerde ik kauwend op een frans frietje. “Om macht te vergaren gebruiken mensen argumenten en verhalen, dat is wat je in een democratie als de onze ‘het publieke debat’ noemt. Zelf woon ik zo langzamerhand liever in een dictatuur, waar de eerlijke ijzeren vuist regeert en je niet voortdurend wordt lastiggevallen met gejammer over het milieu en sociale ongelijkheid.”

Omdat ik verbaal zo lekker op dreef was, had ik niet in de gaten dat Kasper begon te huilen. Pas halverwege een tirade over de schildpad-achtige Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans – ‘die vent heeft hooguit een politieke antenne in zijn broek zitten’, fulmineerde ik – kreeg ik door dat mijn pupil er mentaal doorheen zat. Snel bood ik hem een servet aan om de tranen van zijn gezicht te vegen. Daarna verlieten we het restaurant en reden naar het dichtstbijzijnde bos.

“Best opmerkelijk”, zei Kasper nadat we een kwartier zwijgzaam hadden gewandeld, “jij bent maar zeven jaar jonger dan mijn ouders, en toch sta je totaal anders in het leven, veel minder idealistisch.” “Ach”, schopte ik tegen een tak, “het hielp dat mijn ouwelui op mijn achttiende in een gigantische vechtscheiding verwikkeld raakten, ik heb dat zeer bewust meegemaakt, en ervan geleerd dat het eten altijd boven de moraal gaat.”

“Mijn vader zegt dat we, ondanks de oorlog in Oekraïne en de klimaatcrisis, in een hoopvolle tijd leven, waarin mensen zich bewust worden van dingen”, vertelde Kasper. “Dat denkt je pa omdat hij nooit een echt gevecht in zijn leven heeft meegemaakt”, gromde ik. “Het is aantoonbare onzin, de strijd om de macht in de wereld verhevigt per dag, terwijl we in Nederland bezig zijn met stikstof en gendergelijkheid. We maken onszelf kapot, daar hebben we Poetin niet voor nodig.”

Een dag na onze ontmoeting sms’te Kasper dat hij de gesprekken als bevrijdend had ervaren, maar dat het hem verstandig leek ‘in zijn eigen bubbel te blijven’, zodat hij ‘uiteindelijk een tevreden conformist zal zijn’. Aan de ene kant vond ik zijn opstelling laf, anderzijds geef ik het je te doen om door bij Milieudefensie werkende ouders te worden opgevoed. Ik wenste hem het beste voor de toekomst en gaf bij het bemiddelingsbureau aan dat ik na de zomer graag doorga met dit mooie werk.

cc-foto: slimmer_jimmer