De solidariteit van Joop den Uyl

Deze week moest ik denken aan de grote verdiensten van Joop den Uyl. Zijn handelen draaide om solidariteit.

Als kleine jongen van zes jaar wist ik niet nog niet veel van de politiek, maar wel bibberde ik al bij het idee dat Wiegel premier kon worden. Bij ons thuis draaide het rond de verkiezingen van 1972 aan de keukentafel maar om één vraag: wordt het Den Uyl of Wiegel. Hoewel ik natuurlijk nog maar een snotneus was, begreep ik wel dat het bij ons thuis veel verschil zou maken wie de verkiezingen zou winnen.

Weduwepensioen Mijn moeder, weduwe met vier kinderen, moest met haar weduwepensioen de eindjes aan elkaar knopen. Ze deed dat met ogenschijnlijk veel plezier en gemak, hoewel het voor haar een zware tijd is geweest. Maar veel rek zat er niet in. Er viel daarom wat te kiezen: een sociaaldemocratisch ideaal waarin je opkomt voor elkaar of liberale opvattingen over zoek het vooral zelf maar uit.

Ik moest eraan denken toen ik deze week Ed van Thijn sprak over zijn herinneringen aan Nelson Mandela. We raakten ook in gesprek over Joop den Uyl en zijn grote verdiensten voor de partij en Nederland. Volgens Ed, die fractievoorzitter was tijdens het kabinet Den Uyl, draaide bij Joop alles om solidariteit.

Keukentafel Ik had me daarom ook verheugd op de Den Uyl-lezing van Pierre Rosanvallon , die de titel had gegeven ‘Naar een samenleving van gelijken’. Helaas ging die niet door wegens ziekte. Vanaf deze plaats beterschap gewenst.

Het streven naar een samenleving van gelijken zag ik al vroeg bij ons thuis aan de keukentafel in de praktijk gebracht. Mijn moeder sprak niet alleen veel met mijn oudere zussen en later met mij over politiek. Waar ze kon als alleenstaande moeder hielp ze ook andere vrouwen. Altijd was er een luisterend oor voor de zorgen van anderen. Vrouwen kwamen vaak over de vloer om te praten over hun scheiding, in die tijd nog heel uitzonderlijk, of over de alcoholverslaving van hun man. En gingen gesteund weer naar huis. Ook dat is solidariteit, klaar staan voor anderen en elkaar beschouwen als gelijke.