De selectieve verontwaardiging achter de 1873-button

1873, met een button waarop dit jaartal prijkte, liep burgemeester Halsema tijdens de ‘Black Lives Matter’ demonstratie rond op de Dam. De button riep diverse reacties op: de sympathisanten van de Black Lives Matter-beweging vonden het geweldig, terwijl anderen er hun afschuw over uitspraken omdat dit het bewijs zou zijn dat Halsema niet als burgemeester op de Dam stond, maar als activist. Hoe het ook zij, er is wel een ding waar men niet op wees, namelijk de selectieve verontwaardiging die deze button symboliseert.

5 juni 1873, toen arriveerde het eerste schip met Hindostaanse contractarbeiders in Suriname. In totaal zijn ruim 34.000 Hindostaanse contractarbeiders getransporteerd vanuit India naar Suriname. Soms vrijwillig en soms gedwongen. Dat allemaal voor een betere toekomstperspectief. In Suriname waren de contractarbeiders ook eigendom van de landeigenaren en hebben zij zich moeten invechten. Zij verdienden minder (mannen 60 cent per dag, vrouwen 40 cent) dan de vrije arbeiders ofwel de vrijgekomen slaven (90 cent – 1.20 cent per dag). Ondanks het lage bedrag wist de Hindostaan de helft van het dagloon te sparen.

De meeste Hindostaanse contractarbeiders waren niet uitsluitend willoze slachtoffers van een uitbuitingssysteem. Integendeel: er was weliswaar sprake van uitbuiting en onderdrukking maar de meesten hebben vergeleken met hun leven in India de kansen gepakt om een beter bestaan op te bouwen in Suriname. De meeste contractarbeiders en hun nakomelingen zijn daarin in succesvol geworden.

Een deel van de Surinaamse elite streefde naar de assimilatie van de Hindostaan maar de plantage eigenaren en Nederlandse bestuurders hadden een ander belang. Zij waren de mening toegedaan dat het behoud van hun eigen cultuur vanwege de agrarische oriëntatie functioneel was voor de kolonisatie.

Desondanks is de bejegening en behandeling niet florissant geweest door vooral de plantagedirecteuren, managers manjha’s en opzichters. Hindostanen zijn daartegen in verzet gekomen en hebben strijd gevoerd. Deze houding duidt erop dat de Hindostanen in Suriname geen slachtofferrol hebben aangenomen, de meesten hebben een pad uitgestippeld om gebruikmakend van de kansen en mogelijkheden die waren om vooruit te komen.

5 juni 1873, ik eer mijn voorouders en geef de verhalen van verheffing door aan mijn kinderen… zodat zij nooit vergeten waar zij vandaan komen en vooral beseffen dat als je hard werkt, je alles kunt bereiken!

En ja, zij moesten veel harder werken, kregen niet die gelijke kansen en hebben grote offers hiervoor gebracht. Anno 2020 is het nog steeds zo dat je vanwege jouw afkomst harder moet werken om jezelf te bewijzen, ook dat moet een keer over zijn, wij zijn immers gelijkwaardig aan elkaar. De strijd die onze voorouders gevoerd hebben voor hun nakomelingen, laat dat onze inspiratie zijn om te werken aan een samenleving waarbij iedereen diezelfde kansen heeft om het beste uit zichzelf te halen. Niet vanuit onze slachtofferrol, maar omdat dit ons recht is.