De Russische verwoesting van Oekraïense steden en dorpen is urbicide en dat is een vorm van genocide

Totaal vernietigde Oekraïense steden en dorpen. Inclusief, sinds het begin van de Russische invasie, inmiddels al 162 aan de WHO gerapporteerde aanvallen op zorginstellingen. Duizenden burgerdoden en gewonden, gemarteld, verkracht, geëxecuteerd, uitgehongerd, aan onderkoeling of gebrek aan medische hulp gestorven. Miljoenen van huis en haard verdreven, velen tijdens hun vlucht beschoten en beroofd. Duizenden Oekraïners illegaal gedeporteerd naar ’filtratiekampen’ waar Russische speciale diensten hen fouilleren, ondervragen, hun biometrische gegevens verzamelen en de inhoud van hun mobiele telefoons kopiëren. Wie van een pro-Oekraïens standpunt wordt verdacht, wordt ’uitgefilterd’, dat wil zeggen gearresteerd en naar een Russisch detentiecentrum gestuurd.

Waarom haten ze ons zo? Zo vragen Oekraïense burgers zich af. Waarom deze wreedheid? Wat hebben we gedaan om deze enorme verwoesting en moord op onze families te verdienen?

De Amerikaanse president betitelde het als genocide, al voegde hij eraan toe: ’We laten het oordeel aan de internationale juristen, maar wat mij betreft lijkt het er zeker op’. De Oekraïense president Zelensky en de Canadese premier Trudeau vielen hem bij, de Franse president Macron waarschuwde juist tegen retorische escalatie.  

’Daden gepleegd met de bedoeling om een nationale, etnische, raciale of godsdienstige groep, geheel of gedeeltelijk te vernietigen’ zo luidt de VN-definitie van genocide. Het woord ‘gedeeltelijk’ verdient nadruk omdat men bij volkerenmoord meestal denkt aan de Holocaust, de Armeense en Rwandese genocide. De meeste, genocides betreffen echter de moord op een gedeelte van een bepaalde groep. 

‘Het probleem is het aantonen van de intentie‘ stelt de Amerikaanse hoogleraar genocidestudies en stichter en president van Genocide Watch, Gregory Stanton. ‘Individuen kunnen een criminele intentie (mens rea in het strafrecht) hebben, maar staten zijn samengesteld uit meerdere individuen dus kun je opzet slechts aantonen als je bewijzen hebt van bevelen door leiders. In het geval van Oekraïene is die zuivere opzet door de Russische staat niet makkelijk aantoonbaar. Maar er is wel een aantoonbaar systematisch patroon van acties dat het voorzienbare gevolg van de vernietiging van een hele of gedeeltelijke groep heeft. Er is kortom sprake van voorwaardelijke opzet.’

Vandaar dat Stanton op de site van Genocide Watch een Genocide Emergency Update geeft, die in de vetgeletterde laatste zin een onmiskenbare conclusie bevat:

‘Rusland voert al lang een beleid van ‘urbicide’, de vernietiging van steden en hun bevolking, de gedeeltelijke intentionele destructie van een nationale groep. Urbicide is genocide. Tenzij Russische troepen worden tegengehouden zullen zij elke Oekraïense stad tot puin reduceren en talloze duizenden Oekraïense burgers vermoorden. Rusland pleegt genocide in Oekraïne.’

Volgens een door het belangrijkste Russische staatspersbureau RIA Novosti op 3 april gepubliceerd en dus door het Kremlin goedgekeurd opiniestuk, getiteld ‘Wat Rusland moet doen met Oekraïne’  is de terreur echter gerechtvaardigd. Oekraïners zijn immers schuldig omdat ze Oekraïners zijn, wat gelijk staat aan nazi”s. Om hun ultieme kwaad er bij de lezer in te stampen gebruikte columnist Timofey Sergejtsev  - die als voormalig adviseur van de in 2014 na de Maidan-opstand verdreven pro-Russische president Janoekovitsj eveneens naar Rusland vluchtte - in vrijwel elke zin het nazi-woord. Ingekort kwam zijn betoog hierop neer:  

Met de stichting van de soevereine Oekraïense staat in 1991 begon de nazificatie. Zowel die onafhankelijkheid als het streven naar een Europese (Westerse, pro-Amerikaanse) weg zijn slechts een vermomming van het Oekraïnazisme. Dit vormt, hoewel van een leidende nazipartij, een Führer en rassenwetten geen sprake is, een grotere bedreiging voor de vrede en Ruslanddan Hitlers nazisme. Het Oekraïense naziregime pleegde genocide tegen het Russische volk. Dus moeten de politieke top en alle gewapende nazi-formaties, inclusief het nationale leger geliquideerd worden. De meerderheid van de bevolking, die waarschijnlijk uit collaborerende passieve nazi’s bestaat, dient bovendien voor straf aan de oorlogsontberingen te lijden, dwangarbeid aan de wederopbouw te verrichten en een heropvoeding te ondergaan. Dit vergt twee, onder Russische heerschappij geboren en getogen, generaties, de nazificatie duurde immers dertig jaar. Denazificatie betekent de-Oekraïnsificatie, oftewel een uitwissing van de kunstmatige Oekraïense etniciteit, die slechts een anti-Russische constructie zonder eigen beschavingsinhoud is. De naam ‘Oekraïne’ kan niet worden gehandhaafd en het gebied kan evenmin neutraal zijn. Een compromis volgens de formule ’NAVO - nee, EU – ja‘ is uitgesloten.  Denazificatie betekent tevens de-Europeanisering en zal worden uitgevoerd onder toezicht van Rusland, dat zodoende als hoeder van de Neurenberger processen optreedt. West-Oekraïne mag blijven bestaan, zij het alleen als neutrale rompstaat. 

’Een genocide handleiding, een van de meest openlijke genocidale documenten die ik ooit heb gezien’, zo typeerde Holocaust-historicus en Oost-Europadeskundige Timothy Snyder het stuk. ’Vanuit juridisch oogpunt maakt het bestaan van een dergelijke tekst (in de ruimere context van soortgelijke verklaringen en Poetins herhaaldelijke ontkenning dat Oekraïne bestaat) de genocide-aanklacht veel makkelijker te maken. Rusland heeft zowel de daad gepleegd als de intentie daartoe bekend.’

Voor wie nog twijfelde of Sergejtsev als Kremlin-woordvoerder optrad verscheen op 5 april een tekst met gelijke strekking door voormalig Russisch president en thans vicevoorzitter van de Veiligheidsraad Dmitri Medvedev.  Zo bestempelde hij het Oekraïnisme, als één grote vervalsing.  ‘Verandering brengen in het bloedige en vol valse mythen zittende bewustzijn van een deel van de huidige Oekraïners is het belangrijkste doel.’ 

Nu legt het Genocideverdrag uit 1948 aan de 152 staten die partij zijn de verplichting op om het misdrijf ‘te voorkomen en te bestraffen’, maar het zegt niets over de manier waarop dat dient te gebeuren. Bovendien is evenmin sprake van een verplichting tot militaire interventie zodra genocide eenmaal formeel is vastgesteld. Er zit dus niets anders op dan de public shaming van Rusland, het opleggen van nieuwe sancties en energie-embargo’s en de tijdige leveranties van noodzakelijke zware wapens aan Oekraïne. Het kan niet zo zijn dat Rusland na de urbicdes van Grozny en Aleppo opnieuw een genocidale vernietigingsoorlog wint. Europa en de mondiale democratie kunnen zich dat niet permitteren.