De revolutie als miljonairsmachine

De Europese economie klimt uit een recessie. In het tweede kwartaal was weer sprake van groei van 2% (Eurostat). Niet iedereen profiteert van dit herstel; 1 op de 13 kinderen groeit nog steeds op in armoede (CBS). En mondiaal zijn er door corona 80 miljoen mensen weggezakt in extreme armoede (IMF).

Voor één groep was het jaar 2020 ongekend succesvol: miljonairs. Het miljoenengala van de Postcode Loterij was er niks bij.

Het aantal miljonairs groeide in 2020 wereldwijd met 5,2 miljoen tot ruim 56 miljoen. In Zwitserland is 1 op de 6 miljonair. In Nederland is dat 1 op 13*. Net zoveel als het aandeel armen onder kinderen dus. Het aantal ‘Ultra-High-Net-Worth Individuals’ (UHNWI’s; + $50 mln) met een kwart gestegen tot 215.000. Dit is het snelst sinds 2003. Wereldwijd is de gemiddelde rijkdom met 7,4% gestegen. Dit blijkt uit de Global Wealth Report 2021.

Hoe komt dit toch?

Dé belangrijkste aanjager is ons nationale en internationale monetaire beleid, via de Europese en Nederlandse Centrale Bank. Dit zijn letterlijk geldfabrieken. Bijna tweeduizend miljard euro is er in de EU voor corona bijgedrukt. En de lagere rente maakt het voor vermogenden makkelijker om over kapitaal te beschikken, te investeren en verhoogt waarde van vastgoed.

Dit is natuurlijk een obscene uitkomst van zo’n crisis en je zou willen dat we beter waren in financiëel economisch beleid maken. We zijn kennelijk na zoveel jaar economisch crisismanagement, met zo veel slimme mensen, niet in staat om ‘de patiënt’ te stabiliseren zonder dat we een been amputeren.

In het FD schreef Cees van Lotringen recent een leuk stukje over de groei van de miljonairs. Hij waarschuwde voor de ontwrichting die kan ontstaan door ‘overproductie van de elite’. Gefrustreerde miljonairs die buiten de invloedrijke baantjesboot vallen en de massa mobiliseren om zo hun plek te eisen. Trump is het voorbeeld van deze wraak-elite.

Met de financiële crisis, pandemie en de (verergerende) klimaatcrisis, waarschuwt Lotringen hier voor eenzelfde scenario. Zou dit dan de verklaring zijn van het grachtengordelpopulisme van Baudet en Hiddema? Ik weet het niet.

Als deze theorie al zou kloppen, is het wrange dat Trump en andere populistische elite niet de financieel economische instituties zelf veranderen. Elke opstand zal dan hoogstens de economie opschudden. Maar omdat de beleidsreactie op elke vorm van economische disruptie precies hetzelfde zal zijn, zal het de vermogenden alleen maar verder helpen. Een soort miljonairsmachine dus.

De Revolutie was nog nooit zo lucratief.

* 1/13 is het aandeel van volwassenen in Nederland dat dollar miljonair is in 2020, volgens het Global Wealth Report. Het aantal volwassen in Nederland is 13.3 miljoen, het aantal miljonairs is 1.039.000.