De reddingsboot-hypocrisie: een aanval op dierenrechtenactivisten

Victoria Austraet, het Brusselse parlementslid voor DierAnimal, heeft tijdens een interview op RTL het ‘onjuiste’ antwoord gegeven op de vraag wie ze zou redden, wanneer een hond en een kind tegelijk in gevaar zijn. Althans dat vinden mensen die morele overtuigingen nog steeds blijven zien door een superieure antropocentrische bril. Ze antwoordt namelijk dat ze het niet zou weten omdat ze beide even belangrijk vindt. Victoria’s Choice. Eerlijk uit het hart. Een ethisch dilemma waarbij de keuze je gek moet maken. (hieronder te zien op 5:30)

Wie zou u redden in een bootje op zee waar slechts plaats is voor één terwijl er een hond en een kind in zitten? De ‘Wet van de Cliché Aanval’ op dierenrechtenactivisten door mensen die de morele gemeenschap gesloten willen houden. Mensen binnen de circle of life , dieren buiten de ethiek. Iedere advocaat voor dieren krijgt vroeg of laat de vraag die bedoeld is als flauw wapen. Wat zegt deze vraag en ook het antwoord over de staat van de moraal in een samenleving waar de mens nog steeds als heerser domineert?

Oorspronkelijk gaan het life boat dilemma uit van een boot met vier mensen en slechts één hond. In een samenleving waar alle dieren voor ieder menselijk doel het haasje zijn kent u het slachtoffer al. Het dier verdwijnt in de golven en de mensen zijn gered. Omdat ze tot onze soort behoren. Zo simpel is het.

Wil je een goede keuze maken dan komt er een aantal principes op tafel. Het respect-principe gaat uit van de eigen waarde van ieder individu. Ook niet menselijke dieren hebben een eigen waarde, die los staat van het nut voor de mens of voor een willekeurige alien uit de ruimte. Trouwens, de mens heeft deze intrinsieke waarde ook wanneer mocht blijken dat de buitenaardse wezens mensen als een voedsel- en experimenteerbron zien.

Het ‘geen schade toebrengen’-principe is vanzelfsprekend van belang. Zeker bij niet-fundamentele belangen van de één is er geen enkel argument te vinden om de ander, die pijn, stress en angst kan ervaren, te schaden. U mag een steen voor de lol in het water gooien, al zijn hier ook risico’s aan verbonden, maar geen mensenbaby, kitten of schildpad.

Het principe van minimalisatie van leed of maximalisatie van welzijn: kunt u 1000 mensen redden of 10 ratten dan kiest u voor het grootste aantal dat u kunt helpen? Omgekeerd geldt dit ook voor 1000 zebra’s en 10 Amerikanen. Alleen kiest de antropocentrische mens dan toch voor de eigen soort. Uw bijdrage aan het algemene nut, het welzijn en de welvaart blijft mensgebonden.

Daar knelt iedere vraag en daardoor zijn Austraet, ik en iedere dierenrechtenactivist gedoemd het verkeerde, schokkende antwoord te geven op de vraag van de mens die in eigen ogen een retorische vraag stelt omdat de mens het middelpunt van algemeen belang is. De antropocentrische vraag die past in het rijtje van seksistische, racistische en etnische vragen. U zit in een bootje met een zwart en wit kind. Wie kiest u? Het bootje bestaat uit 100 vluchtelingen uit Afrika en 20 bewoners uit uw buurt? Welke 20 varen over? U ziet een boot kapzeisen met 2 vrouwen en 2 mannen. U kunt er maar twee redden. Wie? Hoeveel mannen uit culturen waar de man nog steeds boven aan de alfatop staan kiezen voor hun eigen sekse?

De meeste mensen zijn niet zo rationeel in hun keuzes bij reddingen. Ja, ik kies voor mijn geliefden, mens en dier, ook al gaat dit ten koste van een veelheid aan andere levens. Mijn katten zijn mij dierbaarder dan mensen ver weg die ik niet ken. Waarschijnlijk kiest u ook voor uw geliefde en niet voor een bus met oude Chinezen of jonge Zwitsers als u een keuze van leven en dood moet maken.

Maar dit zijn hypothetische hersenspinsels waarbij de hypocrisie van de reddingsboot vaak alleen ten doel heeft een schok te bewerkstellingen als er niet voor de eigen soort is gekozen.

Je kunt met een andere bril kijken. Het life boat principe van de ecoloog Hardin opent misschien ogen. In zijn werk ‘De Tragedie van de Meent’ zegt hij dat overbevolking een onvermijdelijk en onoplosbaar probleem is. In zijn life boat dilemma laat hij zien dat een proces onomkeerbaar is na het bereiken van een drempelwaarde.

Het probleem van overbevolking is zo’n onvermijdelijk en onoplosbaar probleem. Mogelijkerwijs is het uit moreel oogpunt wenselijk, voor het groter goed van de Aarde en in het licht van 7 miljard consumerende zich voortplantende mensen, dat alle life boats met 4 mensen en 1 hond maar gewoon in de zee verdwijnen. In de hoop dat de hond het redt. Het is heel goed denkbaar dat Victoria Austraet en de vertegenwoordigers van alle dierenpartijen een heel andere blik werpen op oude morele dillema’s die schijn blijken. Na God is het voor de Aarde het beste om de mens dood te verklaren als nieuwe god. Geen theocentrisme, geen antropocentrisme maar een eco-centrisme.

In een Prometheusiaanse ethiek moet de mens verder kijken dan het nu in de gesloten mens-theïstische antropocentrische gemeenschap doet. Een nieuw soort ethiek voor de toekomst waarbij wij contracten sluiten met de Aarde, dieren, natuur en het milieu omdat alleen naar de belangen van de mensen kijken tot een overvolle boot heeft geleid met onbeschrijfbare schade aan andere mensen, dieren en de natuur. Ieder mens maakt dan een nieuwe keuze in alle life boats met een vertegenwoordiger van een uitstervende dierensoort en vier mensen. In de beestachtige geschiedenis van de mens is het dan zeer waarschijnlijk het beste kiezen voor het overboord kiepen van drie mensen zodat er nog een homo sapiens is die de witte neushoorn veilig aan land kan zetten.

De machteloze vraag blijft echter waarom journalisten en andere mensen nooit aan vleeseters, proefdiernemers, circusdirecteuren, jagers en meer gebruikers van andere dieren vragen waarom zij blijven kiezen voor boten vol met dierenleed in een zee met alternatieven zonder lijden. Laten we in plaats van hypocriete kinderachtige vragen stellen aan activisten eens de fundamentele vraag stellen: waarom slachten mensen 150 miljard dieren af voor consumptie in het licht van het respect-principe, het geen schade toebrengen beginsel en het uitgangspunt van minimalisatie van leed als er alternatieven zijn? Hoe reageren politici van andere partijen en wat is eerlijk gezegd uw antwoord?