De Amerikaanse oorlogsverklaring aan de energietransitie

'De overheid is niet de oplossing voor ons probleem, de overheid is het probleem', aldus president Reagan tijdens zijn inaugurele rede in januari 1981. Een memorabele oneliner die in de geest was van Mandate for Leadership, een rapport van de conservatieve dentank The Heritage Foundation met beleidsadviezen zoals inkrimping en privatisering van de federale overheid, belastingverlaging en marktderegulering. Tijdens de allereerste kabinetszitting deelde Reagan exemplaren van het rapport uit, meerdere Mandate-auteurs verwierven posities binnen zijn regering.

Met Brits premier Margaret Thatcher ontpopte Reagan zich als aanjager van de mondiale neoliberale revolutie. Ook de bestaande milieuregelgeving en -handhaving werden mikpunt van deregulering. De notabene door Republikeins president Nixon in 1970 opgerichte EPA( Environmental Protection Agency) werd nu bevolkt door mensen uit industrieën als Exxon Mobil, terwijl het budget en aantal stafleden van dit federale maar onafhankelijke milieuagentschap sterk werd ingekrompen. "Bomen veroorzaken meer vervuiling dan auto's" beweerde Reagan die de zonnepanelen verwijderde die zijn vooruitziende voorganger Jimmy Carter op het Witte Huis had geïnstalleerd. Ook schrapte hij de R&D budgetten voor hernieuwbare energie en belastingvoordelen voor het gebruik ervan, ten gunste van veelal geimporteerde fossiele brandstoffen.  

Sinds 1981 publiceerde de Heritage Foundation rond verkiezingstijd negen Mandate for Leadership-edities als leidraad voor Republikeinse presidenten op vele beleidsterreinen. Vooral de regeringen Bush jr (2001-2009) en Trump kenmerkten zich door vergaande milieuderegulering, benoemingen van mensen uit de fossiele-brandstofindustrie in de EPA, bezuiniging op het budget, toestemming voor mijnbouw en boringen in natuurgebieden enz. Bush stapte in 2001 uit het door zijn voorganger Clinton ondertekende Kyoto-protocol dat landen verplichtte om hun broeikasgassen te verminderen, zijn regering bond de strijd aan met de waarschuwingen van wetenschappers door hun rapporten over klimaatverandering te manipuleren. Trump, wiens regering bestond uit tenminste 66 medewerkers en alumni van de Heritage Foundation , noemde klimaatverandering zelfs een hoax en trok de VS terug uit het klimaatakkoord van Parijs, al werd het door Biden opnieuw ondertekend.

Onlangs verscheen Mandate 2025, een routekaart waarmee de Heritage Foundation de volgende conservatieve president--Trump of een ander— ‘de laatste kans biedt om onze Republiek te redden.’ Project 2025 zoals het ook heet bevat 920 pagina's met honderden aanbevelingen van meer dan 4OO auteurs waaronder vele voormalige ambtenaren uit de Trump-regering. Topprioriteit geniet de ontmanteling van de ‘administratieve staat‘ oftewel de afslanking en systematische zuivering van de federale departementen en agentschappen. Duizenden ambtenaren moeten worden ontslagen dan wel vervangen door ideologische loyalisten. Ook het ministerie van Justitie en de FBI dienen voortaan te handelen conform de wens van de president, die dus bijna absolute macht zou genieten.

Hoofdstuk na hoofdstuk ontvouwen de auteurs hun gedetailleerde plannen. Zoals anti-abortus en anti-LHBTI wetgeving, beëindiging van de “woke-agenda” van het Pentagon (op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit) en meer financiering voor religieuze scholen. En vooral intrekking van president Biden’s baanbrekende infrastructuur- en klimaatwetten die de basis vormen voor de Amerikaanse energietransitie door duurzame ontwikkelaars met honderden miljarden te subsidiëren. De decarbonisering van de economie, “de oorlog tegen olie en gas” dient te stoppen.

Deelkantoren van het Ministerie van Energie (DOE) die zich focussen op specifieke aspecten van Biden’s energietransitie, zoals het CO2-neutraal maken van industrie, transport, gebouwen en landbouw, en de uitbreiding van wind- en zonne-energie op het elektriciteitsnet, zullen worden geëlimineerd, de aardgas-infrastructuur daarentegen juist uitgebreid. Overheidssubsidies leiden immers tot oneerlijke concurrentie, bovendien is hernieuwbare energie slechts periodiek beschikbaar en dus onbetrouwbaar.

Aan het EPA, de oude vijand wijdt de Heritage-beleidsgids een apart hoofdstuk. De forse toename van het budget en het personeel onder Biden moet worden teruggedraaid. Het milieuagentschap dient gezuiverd van links green deal activisme en hervormd tot een conservatief instituut dat de fossiele industrie niet reguleert maar juist koestert. Dit leidt tot schonere lucht, water en een gezondere bodem, zo wordt met droge ogen geconcludeerd.

Inmiddels blijkt de zomer van 2023 wereldwijd de warmste ooit gemeten. Ook in de VS zijn talloze warmterecords gebroken en hebben zich dit jaar reeds 15 weer/klimaat gerelateerde rampen voorgedaan. Desondanks komt Heritage met wat slechts kan worden beschouwd als een oorlogsverklaring aan de energietransitie.

Hoewel Biden, indachtig het motto dat de overheid wel degelijk voor burgers kan werken, zich ontpopte als transformatieve sociaaldemocratische antithese van Reagan en al meer door het Congres loodste dan menig voorganger, bedraagt zijn populariteitsscore slechts 39%. Veel Amerikanen maken zich beduidend meer zorgen over zijn leeftijd en de hoge prijzen van levensmiddelen en benzine.

Bovendien moet zoon Hunter wegens illegaal wapenbezit voor de rechter verschijnen en zijn de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden een impeachment-onderzoek tegen de president gestart. Aangezien dat gebaseerd is op een nog onbewezen claim - Biden zou als vice-president van Hunter’s buitenlandse zakendeals financieel hebben geprofiteerd en erdoor beinvloed zijn-- lijkt dat slechts bedoeld om hem te besmeuren en de aandacht af te leiden van de rechtszaken tegen Trump. Die kunnen nu onder het motto ‘’kijk Democraten zijn evengoed boeven’ bovendien worden weggestreept tegen de schokkende corruptieaanklacht tegen de Democratische senator Robert Menendez, die zich vrijdag ’tijdelijk’ terugtrok als voorzitter van de belangrijke Senaatscommissie voor Buitenlandse betrekkingen.

De problemen stapelen zich dus op voor Biden. Neem de ongereguleerde immigratie aan de zuidgrens waardoor zelfs migrantenstad New York de stroom niet meer aankan. Of de staking in de auto-industrie die begon in de cruciale swing state Michigan. Assemblage van een elektrische auto vergt minder arbeid dan van een benzineauto dus eist de vakbond niet alleen hoger loon maar ook baanzekerheid. Hoewel Biden zich solidair betoont met de vakbondseisen stellen de autoconcerns dat ze al flink moeten investeren in de elektrische transitie. In afwachting van de uitkomst van de onderhandelingen heeft Ford inmiddels de bouw van een elektrische batterij-fabriek stilgelegd.

En dan zijn er de Trump-loyalisten in het Huis van Afgevaardigden die dreigend met een shutdown van de overheid bezuinigingen eisen die voor de Democraten onaanvaardbaar zijn. Onder aanvuring van hun agitator-in-chief die met een stop op de overheidsfinanciering het ministerie van Justitie wil treffen:’ Dit is de laatste kans om financiering van politieke vervolgingen tegen mij en andere patriotten te blokkeren.’

Volgens een recente CNN-peiling zullen de presidentsverkiezingen in 2024 een nek-aan-nek race worden, ongeacht wie het tegen Biden opneemt, al is de kans groot dat Trump de Republikeinse nominatie verwerft. Heritage is tot alles bereid om daaraan bij te dragen. Zo gebruikte het de opwarming waarvoor het medeverantwoordelijk is om kritiek te leveren op de Amerikaanse steun aan Oekraine: ’Biden gaf $700 aan Hawaii-slachtoffers maar pakte $900 van hen af en gaf dit aan Oekraine’ suggereerde de stichting op haar X account. Om deze desinformatie al even schaamteloos te illustreren met een foto van een schijnbaar in vakantiestemming verkerend Kyiv naast die van een totaal afgebrand Maui.

’De Trump-regering omhelsde binnen éen jaar bijna twee-derde van de Heritage-aanbevelingen’ zo meldde de Foundation in 2018 trots. Duidelijk is dat de Project-2025 auteurs Trump opnieuw gewillig zullen bijstaan om de Amerikaanse staat van binnenuit zodanig te slopen dat een shutdown in de toekomst overbodig zal blijken. Dit ten gunste van een autoritair en wraakzuchtig presidentschap dat de planeet unilateraal verder richting global boiling zal voeren. De ervaring heeft hen bovendien geleerd om nu nog sneller en grondiger te werk te gaan. Wat ongetwijfeld ook Putin en Xi tot tevredenheid zal stemmen aangezien de VS dan geen morele aanspraken meer kan maken op moreel leiderschap en dat van de vrije wereld.