De oprichters van Volt kunnen niet genoeg krijgen van het oprichten van mislukte bewegingen

Het is u misschien ontgaan, maar afgelopen maand werd een nieuwe mondiale progressieve beweging gelanceerd: Atlas. Dit is een sociale en politieke beweging die mensen wil verbinden op weg naar een vrije en gelijke toekomst. Atlas wil zich inzetten voor de mensenrechten, de democratie, een eerlijke markteconomie, solidariteit en duurzaamheid. Het is nog een grassroots -beweging ook. Gaat er al een belletje bij u rinkelen? Atlas is de schepping van Andrea Venzon en Colombe Cahen-Salvador. Die namen zeggen u waarschijnlijk niets, maar de beweging die ze een paar jaar geleden begonnen wel: Volt.

Voor een politieke partij die transparantie predikt is Volt opvallend gesloten en niet erg open over de eigen ontstaansgeschiedenis. Dat verhaal is erg kort: na het Brexit-referendum kwamen een paar vrienden bij elkaar in de overtuiging dat het anders moest. Zo ontstond Volt. Het ging om drie mensen: Venzon, Cahen-Salvador en Damian Boeselager. Venzon was ruim twee jaar voorzitter en Cahen-Salvador was hoofd beleid. In oktober 2019 vertrokken ze. Dat was een paar maanden nadat hun mede-oprichter Boeselager verkozen was tot Volts eerste en enige Europarlementariër.

Je zou kunnen denken: bij politieke partijen is het een komen en gaan van mensen, dus wat is hier nu eigenlijk bijzonder aan? Het antwoord is dat Venzon en Cahen-Salvador meteen met een nieuwe club kwamen: NOW, een mondiale beweging die zich voor allerlei progressieve doelen wilde inzetten. Zij vonden dat een volstrekt logische stap omdat Volt inmiddels gekozen was op het hoogste politieke niveau van de EU en er nog allerlei mondiale uitdagingen lagen te wachten. Het is natuurlijk lastig het Europees Parlement te bombarderen tot het belangrijkste politieke orgaan van Europa, maar dat laten we maar even voor wat het is.

Steeds weer iets nieuws Er is een belangrijkere vraag: waarom stoppen de oprichters met een politieke partij die nog niet eens in de stijgers staat? In 2019 was Volt niet veel meer dan die ene Duitse Europarlementariër en een handjevol lokale zetels. Volt had een fractie in het Europees Parlement willen vormen van minstens 25 mensen, maar de teller bleef op één staan. In Nederland was er nog niemand die rekening hield met een entree in de Tweede Kamer. Net als nu waren andere nationale parlementen ver weg. Waarom zou je – als je je idealen serieus neemt – op zo’n moment weggaan?

Niemand weet het precies. Venzon en Cahen-Salvador hebben met NOW een weinig succesvol vervolg aan Volt gegeven. Hun nieuwe initiatief Atlas is daar dan weer een vervolg op: de website van NOW verwijst door naar de nieuwe naam. Dit tweetal begint al met al voor de derde keer een nieuwe ‘beweging’ voordat de oude überhaupt een succes is geworden. Van Volt moeten we nog maar afwachten of het een blijvertje is en in veel landen is de partij nog niet eens begonnen te functioneren. NOW is mislukt maar dat weerhoudt de twee er niet van alvast Atlas te starten.

Hier geldt: alles voor de eigen naam en faam, steeds weer een nieuw mediamoment, of alle oude en nieuwe bewegingen nou iets bereiken of niet. NOW wordt inmiddels helemaal uit de geschiedenis geschreven zodat iedereen deze mislukking kan vergeten. Ondertussen claimt Atlas wel zogenaamde successen van NOW. De rebranding lijkt vooral ingegeven door het idee dat een frisse start de beweging kan helpen bekender en effectiever te worden. NOW is altijd een obscure, onbekende club gebleven. Dat bevalt mediageile mensen die aan de lopende band bewegingen oprichten niet. En dus hebben we nu Atlas.

Vragen van leden Volts co-voorzitter Reinier van Lanschot kreeg meteen vragen van leden toen NOW werd opgericht. Volgens een interne mail is NOW een non-profit organisatie die onafhankelijk is van politieke partijen en met gelijkgestemden wil samenwerken. Een politieke partij zou erg beperkt zijn want niet iedereen wil dan met je samenwerken en je kunt als partij vaak geen geld van stichtingen binnenhalen. Van Lanschot speculeert over toekomstige samenwerking en dat er geen negatieve effecten op Volt hoeven te zijn. Hij gunt de Volt-oprichters dat ze succes hebben met NOW.

Dat succes is er dus niet gekomen. Wel zien we iets heel anders. Atlas is nu met allerlei campagnes bezig zoals een ‘union for democracy’, de hervorming van de WHO en het uitroepen van de klimaatnoodtoestand. Je vraagt je meteen af wat het verschil is met Volt, waar men naast politiek ook allerlei maatschappelijke acties voert: zo zamelde de partij onder de naam Europe Cares hulp in voor vluchtelingen in Griekenland, is bezig met een petitie tegen dakloosheid en voert campagne voor de opname van vluchtelingen. De reactie van voormalig Volt-voorzitter annex Atlas-oprichter Venzon op het Volt-initiatief Europe Cares? Hij kent het niet.

Even samenvatten: dit tweetal ging volgens Reinier van Lanschot nooit weg bij Volt maar startte gewoon een nieuwe organisatie. Deze doet soortgelijke dingen als Volt, alleen op mondiale schaal, terwijl alle Europese Volt-ambities vooralsnog toekomstdromen zijn. Gelukkig kon Van Lanschot zeggen dat NOW geen politieke ambities heeft. Er is slecht nieuws: uit de website blijkt dat NOW-opvolger Atlas electorale ambities aan het portfolio heeft toegevoegd. Ondertussen loopt op het Volt-discussieforum een Duits bestuurslid leeg dat de oude bestuursleden elkaar ooit met rechtszaken dreigden en dat een van hen geen contributie meer betaalde.

Heeft dit niet alle kenmerken van een vechtscheiding? We zullen het nooit weten want u weet: Volt is erg voor transparantie, behalve als het over de eigen organisatie gaat.