De onzichtbare strijd van lhbti+ vluchtelingen, er is actie nodig want woorden alleen gaan niks helpen
Afgelopen maand stuurde ik namens COC Midden-Gelderland een brief aan het college van burgemeester en wethouders van Wageningen. Aanleiding: de zorgwekkende situatie van lhbti+ vluchtelingen in het asielzoekerscentrum (azc) aan de Keijenbergseweg. Wat daar gebeurt, kan en mag niet langer genegeerd worden. De verhalen van geweld, pesterijen en slechte leefomstandigheden stapelen zich op. Het schrijnende voorbeeld hiervan is de situatie van Anna, een transgender vrouw die sinds januari in het azc verblijft en inmiddels al meer dan een maand in hongerstaking is. Wat drijft iemand tot zulke uitersten? Wanhoop. En die wanhoop vraagt om actie.
Anna is slachtoffer van bedreigingen, mishandelingen en misbruik, simpelweg omdat ze is wie ze is. Als transgender vrouw in een omgeving die haar niet accepteert, wordt ze dagelijks geconfronteerd met geweld en afwijzing. Ondanks meerdere meldingen en aangiftes bij het COA en de politie, lijkt haar situatie onhoudbaar. Anna wil niet eens meer vechten om geaccepteerd te worden in Wageningen; ze wil weg, naar een veilige plek, een plek waar haar menswaardigheid niet ter discussie staat. Maar tot nu toe wordt ze niet gehoord.
Dit is niet alleen een probleem in Wageningen. LGBT Asylum Support meldt dat zij vorig jaar 640 klachten ontvingen over geweld tegen lhbti+ vluchtelingen in Nederlandse azc's. Dit jaar staat de teller al op 545 meldingen, en het jaar is nog niet voorbij. Hoeveel meer meldingen hebben we nodig voordat er écht iets verandert?
De gemeente Wageningen reageerde snel op mijn brief, en er volgde een gesprek met een van de wethouders. Maar hoewel dit een stap in de goede richting is, blijft de broodnodige actie uit. Ondertussen gaat Anna’s hongerstaking door, en blijft de groep kwetsbare mensen in het azc blootgesteld aan onveilige omstandigheden.
Tijdens een gesprek met Sandro Kortekaas, oprichter van LGBT Asylum Support, werd me nogmaals pijnlijk duidelijk dat het niet alleen om Anna gaat. Dit probleem raakt veel meer mensen dan we kunnen zien. Velen durven niet eens hun stem te laten horen, uit angst voor verdere escalatie. Deze mensen hebben veiligheid nodig, respect en een leefbare omgeving. Niets minder.
De cijfers liegen er niet om. Hoeveel demonstraties, hongerstakingen of meldingen zijn er nog nodig voordat we echt ingrijpen? Wat moet er gebeuren voordat we deze mensen niet alleen zien, maar ook horen en erkennen? De situatie in het Wageningse azc staat niet op zichzelf, en toch lijkt het alsof we steeds dezelfde fouten blijven maken. We moeten stoppen met praten en beginnen met handelen.
Er is maar één oplossing: actie. Dat begint met het serieus nemen van de klachten van lhbti+ vluchtelingen. Dit is geen luxe, dit is een fundamenteel recht op veiligheid. We moeten ervoor zorgen dat mensen zoals Anna niet gedwongen worden om zichzelf te beschadigen om gehoord te worden. Het COA moet haar verantwoordelijkheid nemen, niet alleen met loze woorden en protocollen, maar met concrete maatregelen die de levenskwaliteit van deze mensen verbeteren.
Het is tijd om de ogen te openen en de signalen op te pakken. De protestacties van Anna en andere bewoners zijn een noodkreet, een laatste poging om gehoord te worden. Zij en al die anderen die in stilte lijden, verdienen een veilige plek waar ze zonder angst kunnen leven. Een plek voor een menswaardig bestaan.