De ontgroening van pubers

De puberteit is eigenlijk de ontgroening van je verdere leven. In een tijdsbestek van een aantal jaar ben je als jong volwassene veroordeeld tot een onzekere en minder stabiele fase in je leven. Niet alleen het lichaam maakt een transformatie door, maar ook het brein krijgt het in deze periode zwaar te verduren. Er worden stofjes aangemaakt die ervoor zorgen dat er impulsieve en risicovolle acties worden ondernomen. De bijkomende gevolgen hiervan zijn onder andere dat een puber het moeilijk vindt om in te schatten wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn van eventuele acties. Neem daarbij nog eens de verlammend werkende groepsdruk en het plaatje is compleet.

Als docent heb je, naast de ouders, de taak om deze pre-volwassenen op het juiste pad te houden. Dat is een uitdaging die veel voldoening kan opleveren. Het is voor een docent dan ook een oprechte beloning, wanneer een (oud-) leerling hem of haar alsnog bedankt voor die bepaalde ‘wegwijzer’ die de docent hem of haar in het verleden heeft aangeboden. Soms heeft deze metaforische wegwijzer jarenlang uit het licht in de schaduw gestaan, maar wordt hij toch op een bepaald moment gezien en erkend voor het aangeven van de juiste route. De afgelopen weken heb ik op school regelmatig gebruik gemaakt van wegwijzers, die allen te maken hadden met het thema drank en bijbehorende groepsdruk. Daarbij ging het voornamelijk over de nieuwste drankhype op Facebook, de zogenaamde ‘Neknomination’.

Met Neknomination wordt een Facebookgebruiker genomineerd om op een zo origineel mogelijke wijze een glas alcohol in één teug leeg te drinken. Binnen 24 uur na de nominatie moet dit gefilmd en al online te zien zijn. Lukt dit niet binnen de aangegeven tijd, dan is de genomineerde een krat bier verschuldigd aan degene die hem of haar heeft genomineerd.

Inmiddels is er veel ophef ontstaan om dit impulsieve en puberale drankspel dat via de social media extra wordt aangewakkerd. In Ierland zij twee jongens overleden aan de gevolgen van een acute alcoholvergiftiging door deze discutabele trend. Veel leerlingen vinden dit uiteraard schokkend. Het overlijden van de twee jongens bewijst maar weer eens dat mensen die worden uitgedaagd in een groep, en zeker pubers, tot veel in staat zijn. Tel daarbij op de overheersende macht van social media, die de groepsdruk tot grote hoogten stuwt, de risico’s die de adolescenten nemen door dit drankgebruik én de wetenschap dat alcoholgebruik op jonge leeftijd de hersenen voorgoed kan aantasten. Iedereen zal begrijpen dat deze combinatie een niet te onderschatten hoge hindernis is op weg naar volwassenheid. Het is dan ook de taak voor docenten om de juiste wegwijzers te blijven plaatsen. Liefst zoveel mogelijk uit de schaduw én in het licht. Met vallen en opstaan zal de puber dan z’n weg naar volwassenheid weten te vinden. En kan er later terug worden gekeken op een mooie ‘ontgroeningsperiode’, die puberteit heette.