De onmisbare vijand

In een waardeloze en van iedere spanning ontdane wedstrijd, logenstraften Ajax en Feyenoord het besluit van de KNVB om de finale in twee wedstrijden te laten spelen. De einduitslag doet er niet toe, want deze finale zal de historie ingaan als de wedstrijd die moest wijken voor geweld.

Ondanks een afspraak tussen de burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam om geen uitpubliek toe te laten bij de wedstrijden tussen Ajax en Feyenoord, acteerde burgemeester Aboutaleb enkele weken geleden plotseling de gulle gastheer door te verklaren dat supporters van Ajax welkom waren in de Kuip. Het was een even onbegrijpelijke als prijzige misrekening van de onervaren burgervader in een tijd dat de rivaliteit tussen beide supportersgroepen steeds meer verandert in een alles overwoekerende haat.

Zo is het walgelijk om te constateren dat de hooligans van beide clubs telkens de Tweede Wereldoorlog betrekken bij hun pogingen elkaar te kwetsen. De hooligans uit Amsterdam en omstreken refereren aan het luchtbombardement dat Rotterdam te verduren kreeg en claimen het werk van de Duitsers af te zullen maken. Die van Feyenoord roepen dat de ‘Joden’ uit Amsterdam aan het gas moeten.

Na signalen over mogelijke rellen, besloot de KNVB de finale uit te spreiden over twee wedstrijden waarbij alleen het thuispubliek welkom is. Het is een gedrocht van een compromis dat alleen maar verliezers kent. Veel beter was het geweest om de finale conform de oude afspraken zonder Ajax-publiek in de Kuip te laten plaatsvinden, want een finale hoort in één wedstrijd beslist te worden.

Het ironische van dit alles is dat de hooligans van beide clubs niet inzien dat ze tot elkaar veroordeeld zijn en elkaar in zekere zin zelfs nodig hebben. Want een grote rivaal duwt je naar grote hoogten, inspireert je om het beste uit jezelf te halen en geeft extra glans aan een overwinning. Het is treurig dat hooligans niet in staat zijn de romantiek te zien die schuilt in hun rivaliteit. Kennelijk ontstijgt dat hun beperkte bevattingsvermogen.

De veelbesproken Voetbalwet kan een middel tegen de hooligans zijn. De wet is door de Tweede Kamer en ligt nu al een jaar bij de Eerste Kamer. Met de Voetbalwet in de hand was het wellicht mogelijk geweest een normale bekerfinale te organiseren. De hooligans hadden zich dan op de wedstrijddag op het politiebureau moeten melden en daarnaast hadden eventuele voorbereidingshandelingen op rellen aangepakt kunnen worden.

Maar hoewel de nieuwe wet een stap in de goede richting is, valt het te betwijfelen of hij een einde zal maken aan alle problemen met hooligans. Engeland heeft al jaren een Voetbalwet waarmee met groot succes het hooliganisme wordt bestreden. Uit recent onderzoek van de hoogleraren Recht prof. mr. dr. J.G. Brouwer en prof. mr. A.E.Schilder blijkt dat het Nederlandse ontwerp in geen enkel opzicht op de Engelse variant lijkt.

Het grootste verschil tussen beide wetten is dat in Engeland door de strafrechter een stadionverbod wordt opgelegd dat in heel Engeland én in het buitenland geldt. In Nederland zal de burgemeester een stadionverbod opleggen dat uitsluitend geldt voor wedstrijden in zijn gemeente. Dat betekent dat een hooligan met een stadionverbod in Amsterdam zich kan misdragen in de stadions van pakweg FC Utrecht en Club Brugge. Het is een gemiste kans dat niet veel meer aansluiting is gezocht bij de succesvolle Engelse Voetbalwet.

Veel zal in Nederland afhangen van de consequente en stringente handhaving van de Voetbalwet, hetgeen de nodige mankracht zal kosten bij de politie.

Verder is het de vraag wat het effect zal zijn op de hardcore-hooligans. Belangrijk is om ook verantwoordelijkheid bij de clubs te leggen. Zo dienen zij bijvoorbeeld de banden met hun hooligans definitief door te snijden, zoals FC Barcelona dat zo voorspoedig deed.

Onderdeel van die verantwoordelijkheid is ook dat Ajax voor eens en voor altijd duidelijk dient te stellen dat het geen Joodse club is. Israëlische vlaggen zullen uit het stadion geweerd moeten worden en supporters die ‘Joden, Joden’ scanderen aangepakt. Het zal een zware operatie worden die op den duur beloond zal worden met het verdwijnen van de antisemitische leuzen in de stadions waar Ajax te gast is.

Het lijkt misschien een naïeve gedachte, maar hopelijk zullen alle inspanningen er ooit toe leiden dat supporters van Feyenoord een virtuoze actie van een Ajax-speler in de Kuip met applaus zullen ontvangen, zoals de supporters van Real Madrid dat onlangs deden toen het door hen gehate Barcelona excelleerde in Madrid en het wonderkind Lionel Messi over het heilige gras van Bernabéu dartelde.