De olijfoogst op de West Bank: leven als improvisatie om te overleven

De neven van Mary, mijn echtgenote, krijgen normaal gesproken elk jaar een half uur de tijd om hun land in Waad al Shami, bij de nederzetting Har Homa ten zuiden van Jeruzalem, te betreden. Het land omvat 4 hectare (5 voetbalvelden) met 100 olijfbomen. In een half uur tijd kan er natuurlijk niets gedaan worden — zeker geen olijvenoogst, die voor een veld met bomen zoals dat van hun dagen zou duren met meerdere mensen. Ze bezitten het land officieel, maar kunnen er niet komen. 

Dit jaar was het Israëlische leger onverwacht vrijgevig: ze kregen vier uur toegang, niet minder. Waarom? Zie bovenstaande foto. Kolonisten, of misschien het leger — wie kent nog het verschil — hebben hun bomen verbrand. Het lijkt erop dat ze dit doen om het land volledig te kunnen overnemen, om het “klaar” te maken voor – wie weet – de ontwikkeling van Israëlische nederzettingen ten noorden van Bethlehem en Beit Sahour. Met de mensen van het land wordt gespeeld.

Enkele weken geleden kregen de inwoners van het dorp Husan, ten zuidoosten van Bethlehem, van het Israëlische leger de instructie om niet naar hun land te gaan om olijven te plukken. Veel inwoners doen hun uiterste best om het land zorgvuldig te cultiveren. Nu moesten ze wachten. Zoals altijd was de officiële reden veiligheid. Eind vorige week kregen ze twee dagen de tijd voor de oogst — verre van genoeg. Twee dagen, van 8.00 tot 16.00 uur. 

Op de eerste dag wachtten ze enkele uren bij de poort naar hun land totdat de soldaten deze eindelijk openden — niet om 8.00 uur, maar om 11.00 uur. Ze werkten tot 16.00 uur en moesten toen vertrekken. De mensen haastten zich wanhopig om de olijven geplukt te krijgen. Gewoonlijk is de olijfoogst een feestelijke tijd, een kans om te werken, zelfs te zingen, en aan het eind van de dag samen van een maaltijd te gebruiken. Dit keer was het een hectische race tegen de klok. Een gewapende kolonist keek vanaf een heuveltop toe. Een vrouw knielde en kuste de grond.

Misschien voor de laatste keer — wie weet? De dorpen, die in de loop der jaren zijn uitgegroeid tot kleine stadjes, hebben nu uitbreidende nederzettingen als buren. Het is niet alleen dat de komende regering van Trump de Israëlische regering zou kunnen aanmoedigen om officieel het grootste deel van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Maar zoals Marwan Bishara, een commentator van Al Jazeera, zegt, je moet kijken naar de feitelijke annexatie die op de grond plaatsvindt.

***

Op een vroege ochtend deze week, ten zuiden van het grote "tunnel"-checkpoint bij Bethlehem/Beit Jala, werd de bestuurder van een Palestijnse auto beschuldigd van het inrijden op een groep soldaten. Niemand in Bethlehem gelooft dat het een aanval was — de bestuurder had zijn kleine dochter in de auto en gaf zich over aan het leger. Toch verspreidde zich onzekerheid onder instellingen in de omgeving van Bethlehem. Een zogenaamd mobiel checkpoint verscheen ten zuiden van de stad, waardoor het ochtendverkeer van Palestijnen dramatisch werd verstoord, niet dat van Israëlische kolonisten. 

Jara, onze dochter, geeft één dag per week les aan de Dar el Kalima Universiteit in Bethlehem, die gespecialiseerd is in toegepaste kunst zoals verschillende vormen van design. Haar universiteit hield zich aan het normale programma, en bijna al haar studenten waren aanwezig, behalve die uit het dorp-stadje Battir ten westen van Bethlehem. Ondertussen schakelde in het licht van alle onzekerheid een andere universiteit hier, de Bethlehem Universiteit, die ochtend over op online lessen en moest iedereen zich daaraan aanpassen.

Leven als improvisatie om te overleven.