De NAM is de spreekbuis van Shell Legal als het gaat om het gasdossier

De Staat is in Herstel Groningen kwetsbaar geworden door de verhuizing van Shell naar Londen.

Het recente debat in de Tweede Kamer over het dossier Herstel Groningen werd gedomineerd door de uitlatingen van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), de joint venture van Shell en ExxonMobil, dat zij de betalingen aan Herstel Groningen willen beëindigen. Omdat de gaswinning per 1 oktober 2023 is gestopt en de betalingsafspraken van 2018 gekoppeld zijn aan het doorgaan van de gaswinning in Groningen. De gehele Kamer was verbolgen over de houding van de NAM en vroegen de PVV-staatssecretaris Van Marum om hierop actie te ondernemen, om de NAM aan haar contractuele verplichtingen te kunnen houden.

De historie van het Groninger gasdossier laat zien dat de overheid en Nederlandse Staat juridisch een maatje te klein zijn voor de professionals van de NAM en vooral van de juridische regisseurs van Shell Legal die de NAM slim als spreekbuis voor het publiek en de overheid laat acteren, onder regie van de topjuristen van Shell die door de juridisch bestuurder van de NAM, Shell Nederland BV, bij het gasdossier zijn betrokken. Met maar één doel: om de belangen van de aandeelhouders achter de joint venture NAM, Shell en ExxonMobil veilig te stellen. Een belang dat plat gezegd inhoudt om zo weinig mogelijk geld te betalen aan de door hen veroorzaakte bevingsschade in Groningen. Een doel dat uiteraard wel met zo weinig mogelijk reputatieschade voor beide aandeelhouders Shell en Exxonmobile uiteindelijk moet worden gerealiseerd.

Gisteren was in het debat voor deskundigen goed merkbaar dat in de Tweede Kamer politici met een jarenlange ervaring op topniveau in het grote bedrijfsleven node worden gemist. Kennis en ervaring hoe het grote bedrijfsleven op topniveau functioneert ontbreekt volledig en verder dan het uitspreken van verontwaardiging over de houding van de NAM kwamen de politici dan ook niet. Gerichte vragen waarom zo’n houding van de NAM geventileerd kan worden werden vanwege incompetentie gewoon niet gesteld.

Zoals bijvoorbeeld of de juridische positie van de Staat nog wel zo sterk is na de verhuizing van het hoofdkantoor van Shell naar Londen?  En over de inmiddels Engelse structuur van de juridische entiteit van Shell. De betalingsafspraken zijn nog wel gemaakt onder Nederlands recht met de NAM maar dat hoeft nog niet alles te zeggen. De NAM kan theoretisch gezien door haar aandeelhouders ook gewoon bewust naar een uitgelokt faillissement worden geleid. Bijvoorbeeld als na onderzoek blijkt dat de reputatie van de aandeelhouders van de NAM daar nauwelijks schade van zullen ondervinden als grote spelers op de wereldmarkt.

Arbitrage lijkt nu de aangewezen weg om duidelijkheid over de herstelbetalingen te krijgen. Maar de uitkomst blijft ongewis. Evenals de kans dat wellicht de Staat volledig opdraait voor alle schade die nog vergoed moet worden.

Het inlossen van de ereschuld blijkt voor de NAM glashelder een stap te veel te zijn. Na eerst miljarden euro’s winst uit de Groninger bodem te hebben gehaald.