De nachtwacht: geen dansje, wel een biertje

Begin september vond de ‘nachtwacht’ plaats op het museumplein te Amsterdam: een manifestatie voor de renaissance van de nachtcultuur. Bijna 400 jaar na de geboorte van een fundamenteel ander soort Nachtwacht, die zich momenteel tevens op dezelfde locatie bevindt, valt deze manifestatie niet alleen iconisch, maar ook goed doordacht te noemen. En dan wel om de volgende reden: de welbekende Nachtwacht van Rembrandt staat min of meer symbool voor de stad, geniet internationale allure en verbindt (kunst)liefhebbers. De recentelijke nachtwacht doelt wellicht op een gelijksoortige functie van de hedendaagse nachtcultuur: die verbindt, doet de stad bruisen en trekt mensen uit alle hoeken van de wereld.

Echter, daar waar Rembrandts variant nog redelijk wat bezoekers trekt, moet de andere het al een tijdje zonder stellen. De uitgaanssector heeft het zwaar te verduren, en elk sprankje hoop op verbetering werd de sector deze week door de nieuwe landelijke maatregelen opnieuw volledig door de neus geboord. De manifestanten riepen begin september al om verandering: het nachtleven met al diens creatieve en sociale mogelijkheden wordt gemist. Zij wijzen dan ook naar het veelvoud aan contradicties omtrent de coronamaatregelen. Want als de schoollokalen vol zitten en ook sportscholen drukbezocht worden, waarom wordt de horeca en dus ook de nachtcultuur dan opnieuw zo gedupeerd? En als vliegtuigen vol passagiers naar vakantiebestemmingen vertrekken, waarom dan geen biertje na tienen; laat staan een dansje in de discotheek?

Het antwoord is simpel, desalniettemin aan discussie onderhevig: groen licht voor de nachtcultuur zou te riskant zijn. Zo werden verschillende horecazaken reeds gedwongen hun deuren te sluiten naar aanleiding van een corona-uitbraak. En dan hebben we het hier nog niet eens over donkere, volle dansvloeren, maar over doodgewone cafés. Het is duidelijk dat de schreeuw van de nachtwacht voorlopig nog even niet gehoord kan worden, helemaal nu de besmettingen weer in rap tempo oplopen en het virus zal smullen van volle nachtclubs. Maar dat betekent niet dat de gehele horeca na tienen dus maar dient te sluiten: juist de cafés en kroegen zouden nu open moeten blijven. Niet omdat we medelijden moeten hebben met de ex-feestgangers en kroegtijgers die zich nu geen raad meer weten, maar omdat andere feestfanaten toch hier en daar nog wel een feestje weten bij te wonen, ook al worden deze feestjes tegenwoordig als ‘illegaal’ bestempeld. En dit is precies waar het misgaat. Omdat potentiële sociale verzamelplaatsen worden gesloten, wordt het probleem niet opgelost, maar verplaatst of zelfs verergerd. Niet alleen discotheken maar ook doodnormale kroegen zijn nu gesloten (zij het na een specifiek tijdstip), en dus vieren illegale (huis)feesten hoogtij, terwijl juist daar minder mogelijkheden bestaan tot goede ventilatie, toezicht of voldoende ruimte: basis ingrediënten waar het virus dol op is. Bovendien wordt aanwezigheid op een illegaal feest niet graag toegegeven, wat goed contactonderzoek belemmert. De onlangs verkondigde maatregelen voor de horeca – cafés dienen om 22:00 uur te sluiten – zullen dan ook averechts werken: na een aantal biertjes te nuttigen en de feestsfeer te pakken te hebben zal men heus niet schromen door te rollen naar een gezellige afterparty in iemands huiskamer.

Nu wil ik niet zeggen dat we de horeca en de uitgaanssector maar vrij baan moeten geven, maar sluiting om 22:00 uur is toch wel van de zotte, juist nu de meeste zaken met man en macht hebben gewerkt aan handhaving van de regels met behulp van terrassen, heaters of looplijnen. Een heropening van de nachtcultuur is wellicht nog te vroeg, maar het zou toch mogelijk moeten zijn de horeca meer ruimte te geven om zo de behoefte aan gezellige (after)party’s te beperken? En op die manier een zo veilig mogelijke plek te faciliteren om toch een biertje te kunnen blijven drinken? Met behulp van buitenruimtes, goede registratie en een maximum aantal personen? Dit zal een hoop illegale feestjes en bijeenkomsten doen verplaatsen naar zichtbare, traceerbare en veiligere gelegenheden. De nacht nog even in de wacht, maar wel meer kansen voor de horeca, en makkelijker contactonderzoek gegarandeerd.