De multiculturele kaalslag is compleet

Met het opheffen van Forum komt er een einde aan de stem van migrantenorganisaties in het overheidsbeleid. Tijdgeest of een ongelukkige samenloop van omstandigheden?



Het laatste slachtoffer in de onttakeling van de structuur van migrantenorganisaties viel ruim een week geleden: Forum, het instituut voor multiculturele vraagstukken. Hét laatste boegbeeld van het idee dat de multiculturele samenleving ook een stem moet hebben in overheidsbeleid. Maar het was al lang geen dwingende stem meer, maar een adviserende stem. De belangenbehartigingfunctie moest de voorloper van Forum, het actieve en succesvolle NCB, het Nederlands Centrum voor Buitenlanders, 15 jaar eerder immers al opgeven om door te mogen bestaan. Het principiële deel van het NCB ging zonder subsidie verder, maar het andere deel van het personeel koos eieren voor zijn geld en ging als ‘kennisinstituut’ Forum door. Hiermee verwerd Forum tot een rapport schrijvende organisatie die met regelmaat toch nog alarm wist te slaan over bijvoorbeeld de hoge werkloosheid onder allochtone jongeren.



De ontmanteling van het NCB markeert het begin van een proces waarbij in steeds rapper tempo andere belangrijke minderhedenorganisaties (groten)deels of totaal hun subsidie kwijtraakten zoals het NiNsee ( het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis), het Tropeninstituut, Mira Media (kennisinstituut migranten en media), SMN (Samenwerkende Marokkaanse Nederlanders), het Landelijk Overleg Minderheden, de voorheen officiële overlegpartner voor de overheid. 
Het verlies van subsidie van migrantenorganisaties door de jaren heen hield gelijke tred met de afkalvende steun voor het idee van Nederland als multiculturele samenleving en de hierdoor toenemende verrechtsing van de Nederlandse politiek.

Het lijkt dan ook alsof de val van Forum slechts een kwestie van ‘een kroniek van een aangekondigde dood’ was. Maar is dat ook zo? 

Nee, volgens een ontluisterend NRC-artikel van 11 juni jl. Opvallende rollen zijn in deze reconstructie weggelegd voor interim-bestuurder Rob Dortland en de voorzitter van de Raad van Toezicht van Forum, Tjibbe Joustra. In het artikel wordt betoogd dat Dortland vanaf dag één heeft aangekoerst op het einde van Forum.

Rob Dortland? Niemand binnen migrantenkringen heeft ooit van hem gehoord. Dat kan mogelijk kloppen. Wanneer je op zijn LinkedIn-pagina kijkt, vallen vooral de logo’s van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I), TNO en TU Delft op. Hij heeft als EL&I-ambtenaar zijn kennis verder onder meer ingezet bij het Kalverketenproject en het enige wat enigszins nog een link heeft met het kennisinstituut Forum, is het woord ‘kennis’ in zijn werk voor het Kennis- en adviescentrum voor de Bakkerij. Of hij affiniteit heeft met het onderwerp multiculturele samenleving, valt niet op te maken uit deze CV van deze topambtenaar van EL&I.

Na zijn pensionering gaat Dortland aan de slag als zelfstandig adviseur en hij prijst zichzelf aldus aan: ‘Ik weet hoe overheid en bedrijfsleven denken en werken en kan vandaar uit ook waar nodig bruggen slaan en werkbare oplossingen aanreiken.’


Samen met Joustra heeft Dortland (€ 1.200/dag excl. BTW) zelfs gelobbyd bij het ministerie voor de opheffing van Forum blijkt uit documenten. Joustra, voormalig Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding, die toen hij voorzitter van de Raad van Toezicht van Forum werd, nog lovende woorden sprak over het werk van Forum gedurende het moslim- en terrorismedebat en de film Fitna.


De halvering van de subsidie en de inschatting dat Forum niet als ‘kennismakelaar’ zou kunnen functioneren, heeft Dortland doen besluiten om zich niet in te zetten voor de redding, zegt hij in een radio-uitzending van de Moslim Omroep. Bovendien willen departementen af van langdurige subsidie van organisaties en was Forum als ‘kennisinstituut’ toch ‘niet helemaal gelukt’, weet de interim-bestuurder.



Forum lijkt heel banaal het slachtoffer te zijn geworden van een gepensioneerde niet-betrokken topambtenaar die zijn strepen nog wil zetten, een voorzitter van een RvT die van politieke huize uit eigenlijk helemaal niets heeft met gesubsidieerde instellingen en een veranderde, onverschillige tijdgeest waarin dit zo maar geluidloos kan passeren.

De multiculturele kaalslag is nu compleet. De ‘subsidieslurpende’ migrantenorganisaties zijn weg en rechts Nederland wrijft in zijn handen van genoegen en politiek links, eens ook de partij voor minderheden, stond erbij en liet het gebeuren.
De laatste verkenningen en factsheets die Forum uitbracht gingen onder andere over de hoge werkloosheid onder allochtone jongeren en migranten, de relatie tussen allochtone leraren en leerlingen, huwelijksdwang. En: De Nederlandse Syriëgangers. ‘Kanonnenvlees’ of ‘helden van de lage landen?’ Weinigen zullen de Syriëgangers als ‘Nederlands’ willen benoemen. Forum, als ‘minderhedenorganisatie’ deed dat wel, en dat was het verschil. Het is een klein woord, maar met grote inhoudelijke betekenis.