De legendarische Nederlandse horrorcultuur

‘Hoer roepen op een bijna ernstig festival’, zo kopte de Volkskrant van 22 April 1996. Dat kon je toen al nauwelijks uitleggen, laat staan heden ten dage. Het stond er écht en vreemd genoeg was het óók nog zo; een ernstig leuk festival. Op de foto bij het artikel ziet men een jongeman in diepe slaap op de grond tussen de bioscoopstoelen, vertrapte bierblikjes, ballonnen, confetti, wc-rollen en serpetineslingers. Het tijdstip; 08.15. In OOR of De Nieuwe Revu had het artikel wellicht geen enkel opzien gebaard maar de Volkskrantlezende leek zal toch verbaasd met de ogen hebben geknipperd. Waar schrijft mijn kwaliteitskrant nu toch weer over?!                                           

Het betrof het curieuze Amsterdamse cultuurverschijnsel ‘Weekend Of Terror’, een filmfeestje dat de niche-markt voor liefhebbers van horrorfilms bediende. Alhoewel ‘niche’, het Tuschinskitheater in Amsterdam was jarenlang, twee nachten stampendvol uitverkocht. Horrorhoogtijdagen waar een ‘Weekend of Terror’ zou overgaan in een weekfestival en nachten ‘van de Wansmaak’ en ‘Mondo Bizarro’ volgden, die zelfs in beperkt landelijk roulement, de krankzinnigste uitwassen van de B-film-industrie vertoonden. Cult-uur met een hoofdletter C.

“Het is kermis inTuschinski..” klonk de wat onzekere stem van een NOS-journalist die afstandelijk verslag deed van de waanzinnige wereld waarin hij zich had begeven. Een jaarlijks, lokaal filmfeestje was na de kleinschalige start in 1984 inmiddels landelijk nieuws. Het gruwelgrootste schoolreisje voor volwassenen van het jaar, verpakt in een luidruchtig bloederig festival schrok de buitenwacht gelukkig alleen maar af. Dit was uitsluitend voor ingewijden.        

Het pre-internettijdperk deed fans de verkooppunten van kaarten belagen, telefoonlijnen gingen landelijk plat en uren voor de filmtempels (Alhambra, Kriterion, Bellevue, Cinerama en Tuschinski) hun poorten openden stond het publiek, luidruchtig, gillend maar ongevaarlijk voor verbaasd passerend publiek te popelen om zijn celluloid-helden te mogen begroeten (‘Telefonische reserveringen geblokkeerd. Chaos rond kaartverkoop WOT!’). Éen keer moest een deurtje bij Tuschinski het ontgelden. De druk van de wilde horde bleek net wat te veel voor bijna tachtig jaar oud hout en glas en het jaar daarop was het over met de vrijblijvende entree. Bewaking controleerde sindsdien tasjes op meegebrachte drank en spijs en misthoorns werden in beslag genomen.

Pleerollen en potten yoghurt vlogen naar het filmdoek als organisator Jan Doense (nu vooral festivaldirecteur van het festival ‘Film by the Sea' in Vlissingen) boven de kolkende massa probeerde uit te komen voor zijn inleidende praatje. Onverstoorbaar en vol enthousiasme temde de nietige verschijning zijn zaal vol bloedhongerige leeuwen. Moeiteloos, want de achting en dankbaarheid van het publiek was groot. Bloed verbroedert en schoolmeester Jan genoot zelf zichtbaar als hij de boeroepende massa mededeelde dat aangekondigde, en langverwachte festivalgasten als acteur Robert Englund, regisseurs John Carpenter en Herschell Gordon Lewis tóch weer niet waren komen opdagen (‘Heisa rond serial killer. HENRY toch op WOT!’).

Het werd een jaarlijkse running-gag waar de hoop steeds weer werd opgepompt via het die nachten verspreide Algemeen Nachtblad, samengesteld door ‘de Heren van de Griezeldienst’. (‘Belgische muis heeft staartje. DEATH RACE vervalt!’) Zouden ze dit jaar wél komen? Het verwachtingsvolle hart van een kind dat op Sinterklaas wacht klopte ieder jaar weer bijkans de borstkas uit! (Bij latere edities zouden sterren als schrijver Clive Barker, acteur Udo Kier en regisseur Brian Yuzna wel degelijk acte de présence geven).

Onder oorverdovend gejuich dat van het schellinkje via het balkon de zaal inrolde vingen de films aan. Éen blote schouder was het startsein van ‘Hoer-geroep’ bij het zien van elke vrouw die vanaf dat moment in beeld kwam. De meute scandeerde, loeide en lachtte mee bij het zien van de ijshockeymasters die tieners doorkliefden en men vrat Freddy Krueger’s flauwe one-liners voordat er weer een slachtoffer zijn schreeuwende hel werd ingetrokken.

Men checkte zaterdag om middernacht in en nachtvlinderde zondagsmorgens rond acht uur de verbaasde gemeentereinigingsploeg in de Reguliersbreestraat tegemoet. (Het beste ‘regime’ voor een anti-knikkenboldieet houd men overigens aan door die avond licht te dineren en tijdens het festival nauwelijks te eten maar vooral (water!) te drinken. De feestfestivalganger die zich omringde met snacks, bier en soms een stickie lag op de helft van de nacht al tevreden te ronken).

De echo van die legendarische jaren ziet en hoort men nog jaarlijks tijdens het BUTFF (B-movie, underground and trash filmfestival) te Breda. Een buitenissige sfeer van uitzinnigheid, krankjoreme fantasie-, ultra-gore hak- en slachtfilms geflankeerd door buitengewoon intelligente arthouse-horror.

Het horrorgenre is als die hardnekkige mug in de slaapkamer.It’s there to stay and it just won’t go away!