Waarom de paus het ineens over een flikkerbende heeft
Er is een hoop te doen over een recente uitspraak van Paus Franciscus op een besloten bisschoppenconferentie. Hij liet zich ontvallen dat het op de seminaries te veel een frociaggine is, een flikkerbende. De gedachten gaan automatisch uit naar zijn voorganger Benedictus XV met zijn delicate gebaren en zijn elegante rode schoenen.
De reacties variëren van woede tot verbazing. Tot nog toe heeft Franciscus zich voor een paus nogal mild uitgelaten over homoseksuelen. Ze konden volgens hem best goede katholieken zijn, meende hij en een tijd geleden stond hij priesters toe relaties tussen personen van hetzelfde geslacht te zegenen.
En nu dat van die flikkerbende!
De katholieke kerk heeft een ongezonde relatie met homoseksualiteit. Hoe zit dat? De leer verbiedt elke seksuele relatie van welke aard dan ook buiten het huwelijk. Dit is een van de zeven sacramenten die een man en een vrouw elkaar toedienen in een ceremonie die wordt geleid door een priester. Het sacrament is pas voltooid als beiden met elkaar voor de eerste keer seks hebben gehad. Dit heet consummatio en zonder consummatio geen huwelijk. De enige manier om een katholiek huwelijk ongeldig te laten verklaren, is bewijzen dat er in de slaapkamer nooit iets gebeurde. Daarvoor moet je in het Vaticaan zijn en rijke mensen wisten soms met overtuigende stoffelijke argumenten te komen maar ook hen lukte het niet altijd. Anders is de band onverbrekelijk tot een van de partners overlijdt.
Dat maakt alle andere seksuele handelingen dus per definitie zondig. Je komt ervan in de hel. Satan grijnst als hij de lhbtq-gemeenschap in ogenschouw neemt en stookt de vuren vast op.
Zo luidt dus de officiële kerkelijke leer. Nu maken katholieken – zoals iedereen weet maar niet iedereen begrijpt – een onderscheid tussen leven en leer. Veel dingen mogen eigenlijk niet. En een goede zielzorger wil niet alles weten.
Dit brengt Franciscus tot zijn opvatting dat priesters best relaties tussen homoseksuelen mogen zegenen. Hij zegt er iets niet bij: priesters hoeven niet te vragen of deze liefdesrelaties wel een seksuele component heeft en wat niet weet dat niet deert.
Dankzij een milde toepassing van een strenge leer, dankzij het sluiten van de ogen, dankzij een bewust gebrek aan belangstelling voor wie er allemaal door de achterdeur binnen komen, houdt de heilige kerk het al twee millennia vol.
Op de katholieke school leerden wij destijds dat God de gelovigen op de proef stelde. Velen van ons, vertelde de broeder, zouden een kruis moeten dragen. Bijvoorbeeld in de vorm van ziekte of dat wij vroegtijdig onze moeder moesten verliezen. Het ligt voor de hand dat je dan als katholieke jongen of meisje – hadden wij van andere varianten gehoord? Natuurlijk niet – gaat denken dat ontluikende seksuele gevoelens voor leeftijdgenoten van het eigen geslacht ook zulke kruisen waren die zij moesten dragen. Ze waren veroordeeld tot een leven zonder seks. Net als priesters, kloosterlingen en nonnen. Die hadden immers de gelofte van het celibaat afgelegd. Zo neemt het kruis de vorm aan van roeping. God riep je als het ware op te kiezen voor een leven als geestelijke.
Ik kan het niet bewijzen maar ik denk dat homoseksuele gevoelens heel wat katholiek opgevoede jonge mensen de weg naar een loopbaan als geestelijke hebben opgeduwd.
Dat kan verschrikkelijk goed gaan maar net zo goed op een gruwelijke manier verkeerd, zoals blijkt uit de schandalen over misbruik die de laatste decennia aan het licht komen.
Dit is naar mijn idee de achtergrond van Franciscus’ uitval op de bisschoppenconferentie.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin. Tevens noem ik de PVV een extreem rechtse partij.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de voortdurende verwarring rond de formatie.