De hetzes tegen schrijver Pim Lammers en Charlie Hebdo-tekenaar Juin hebben dezelfde oorzaak

Veel mensen willen dat ook voor anderen onzichtbaar wordt gemaakt waar ze zelf de ogen voor sluiten

Er is dezer dagen één schandaal gaande en één in de maak. De auteur Pim Lammers ziet een bom van bedreigingen in zijn gezicht ontploffen nadat een anonieme auteur op de site Reactionair.nl hem ongeschikt had verklaard als auteur van kinderboeken: hij zou pedofilie propageren. De Franse tekenaar Juin staat een dergelijk lot te wachten. Hij wordt er van beschuldigd te lachen om de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië. Het lijkt te gaan om twee affaires die niets met elkaar te maken hebben. Toch is er een belangrijke overeenkomst. Beiden schetsen op hun manier een beeld van een stuk werkelijkheid. En dat wordt op grote schaal niet gepruimd.

Juin tekende ingestorte gebouwen. Hij voegde daar twee opschriften aan toe: Séisme en Turquie en même pas besoin d´envoyer de chars.

Dat betekent respectievelijk Aardbeving in Turkije en niet eens nodig om tanks te sturen. Dit is een feitelijke constatering. De steden uit het aardbevingsgebied lijken als twee druppels water op het door oorlog verwoeste Mosoel of Raqqa. Juin laat alleen de puinhopen zien. Hij toont geen tanks. Hij zegt niets over wie die tanks dan bemannen. Zo geeft deze tekening iedereen stof tot nadenken.

Pim Lammers wordt met name aangevallen op zijn korte verhaal Trainer, dat te vinden is op de site De Optimist. Het gaat over de verholen erotische aanrakingen tussen een twaalfjarige jongetje en een voetbaltrainer. Het gebeurt tijdens een wedstrijd. Ze zitten samen op de reservebank, vlakbij de ouders van de spelertjes die alleen maar oog hebben voor het gebeuren op het veld. De auteur wekt de indruk dat er vaker zulke contacten zijn geweest tussen de trainer en zijn pupil.

Pim Lammers beschrijft dat. Hij schetst de situatie. Hij gaat tot in het detail. Hij is positief noch negatief over het gebeuren. Hij spreekt zich niet uit. Oordelen is aan ons lezers. Net als de tekening van Juin geeft Trainer stof tot nadenken.

Veel mensen willen niet nadenken. Die hebben zichzelf in een keurslijf gewrongen van onwrikbare opvattingen en ideologieën. Zij associëren het onverwachte en dan vooral verontrustende feiten met het kwaad. Zij proberen het publiek tot hysterische woede te brengen. Zij roepen op tot verboden. Zij eisen een uitspraak van de politiek. Zij bedreigen de bron van de ongewenste situaties. Pim Lammers is voor deze geestelijke terreur geweken. Hij heeft zich teruggetrokken als schrijver van het gedicht voor de Kinderboekenweek. Ook verwijderde hij het verhaal Trainer van zijn persoonlijke website, kennelijk omdat hij geen doelwit meer wilde zijn. De tekenaar Juin houdt stand.

De NRC zocht uit hoe de hetze tegen Lammers op gang werd gebracht. De lont blijkt aangestoken door een anonieme held die opereert onder de nick Vrederijk. Hij deed dat met een uitvoerig artikel dat wordt gekarakteriseerd door de volgende zinsnede: “Lammers schrijft kinderboeken voor de allerjongsten, maar is ook homo-activist, zelf homoseksueel, en schrijft voor volwassenen openlijk over zijn extreme losbandigheid. Lammers lijkt trots op zijn seksuele uitspattingen, en wijdt een aanzienlijk deel van zijn oeuvre aan bloemrijke omschrijvingen van al dan niet gefantaseerde homoseks in groepen én met minderjarigen.” Nooit gehoord van het verschil tussen de identiteit van de auteur en die van de “ik-figuur” in een verhaal, wat je toch op de middelbare school al leert. Vrederijk gaat er blijkbaar van uit dat Lammers zijn eigen leven beschrijft en niet dat van een ik-figuur die hij voor zijn verhaal verzonnen heeft. In het hele artikel gaat hij er bovendien van uit dat Lammers propageert wat hij beschrijft. Het stuk werd opgepikt door enkele influencers en vervolgens brak de storm boven huize Lammers los. Zo bereikte Vrederijk wat hij wilde: dat de gewraakte auteur in zijn schulp kroop.

Vrederijk vindt namelijk dat voor anderen onzichtbaar moet worden gemaakt waar hij zelf de ogen voor sluit. Dat laatste is een vast patroon op Reactionair.nl. Ondanks de gedragen toon van de meeste auteurs hebben de bijdragen de diepgang van de Waddenzee bij dood tij. De site doet zich intellectueel voor maar drijft op verongelijktheid. De medewerkers hebben moeite met de emancipatie van groepen die er anders uitzien en een andere achtergrond hebben dan zij zelf: op het seksuele, op het etnische, op het culturele. Ze constateren met angst en schrik dat ook zij hun plek opeisen in de maatschappij, in de Nederlandse cultuur en in ons gezamenlijk geheugen. De schrijvers veroordelen alle mensen die zich niet hun gemak zouden voelen in het geestelijk dwangbuis dat zij zichzelf hebben aangemeten. Op de site heerst vooral geschoktheid over het gegeven dat kinderen tegenwoordig op school leren dat liefde en seks breder worden bedreven dan binnen het huwelijk tussen een man en een vrouw. Zij stellen voorlichting op dat gebied gelijk met propaganda. Dat leert een rondgang op de site.

In plaats daarvan zingt Reactionair.nl de lof van het traditionele kerngezin. In de boezem dáárvan vinden – zo leert onderzoek – de meeste verkrachtingen van minderjarigen en volwassen plaats. Als zij hun zin krijgen en kinderen in onschuldige onwetendheid worden gehouden, zullen ze pas als het te laat is merken dat een ander hun lichamelijke integriteit bedreigt. Ze hadden dan immers nooit geleerd de alarmsignalen op te vangen. Mij werd eind jaren vijftig van de vorige eeuw steeds op het hart gedrukt nooit met vreemde mannen mee te gaan. Waarom vertelde niemand er bij. Gelukkig ben ik nooit in zo’n situatie terecht gekomen.

Maar ook voor die waarheid sluiten types als Vrederijk uiteraard de ogen. Wat niet bevalt, mag immers niet bestaan. Hun ontbreekt de moed de hele werkelijkheid te aanschouwen alvorens tot oordelen te komen. Geen wonder eigenlijk dat zo’n Vrederijk onder pseudoniem opereert en niet met open vizier durft te strijden.

Gelukkig heeft het Nederlandse publiek in meerderheid partij gekozen. Pim Lammers werd van de ene op de andere dag een bestsellerauteur. Met Juin zal het ook wel goed komen. Zijn tekening gaat in ieder geval de wereld over.

Naschrift Wie geïnteresseerd is in reactionaire taal met diepgang verdiepe zich in de werken van de aartsvader Joseph de Maistre. Hier alles online. Doe maar les soirées de Saint-Pétersbourg. Hier een Engelse vertaling van zijn hoofdwerk. Tip: weet van doorzetten.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: handel met de vijand, daar is Nederland goed in.

cc-foto: Michaela