De grote leugen waar de Tweede Kamer vandaag mee in dreigt te stemmen

Ruim 15 uur debatteren is niet voldoende gebleken om de Kamer te behoeden voor een fout van historische proportie. Vandaag stemt de Kamer in met CETA. De voorstanders van CETA beweren dat dankzij handelsverdragen als CETA-productiestandaarden overal ter wereld hoger worden. Een zeer naïeve gedachte. Landen als de VS, Oekraïne, Brazilië en Canada hebben geen enkel belang bij het verhogen van hun eigen productiestandaarden.

Door het afsluiten van een handelsverdrag met de EU krijgen ze exact waar ze wel alle belang bij hebben: vrijwel ongelimiteerde toegang tot de Europese markt. Sterker nog, die landen bepleiten juist lagere productiestandaarden in de EU. Schokkende onthullingen van Foodwatch en Corporate Europe Observatory bewijzen dat Canada daarin zeer succesvol is geweest. Beweren dat CETA en vergelijkbare verdragen tot een race-to-the-top leidt in plaats van een race-to-the-bottom, is een leugen van historische proportie.

Jarenlang werd er door de Europese Commissie onderhandeld over handelsverdragen met de Verenigde Staten (TTIP) en Canada (CETA). Zeer omstreden verdragen aan weerszijden van de oceaan. De onderhandelingen over TTIP werden na de verkiezing van Trump tijdelijk gestaakt. CETA werd datzelfde jaar door zowel Canada als de Europese Commissie ondertekend. Vandaag, 3,5 jaar later, stemt de Tweede Kamer er eindelijk over, onder grote druk.

Minister Kaag verdedigde het verdrag door te zeggen dat CETA tot een ‘race-to-the-top’ zou leiden als het gaat om productiestandaarden in onder meer de landbouw. De ‘gouden standaard’ voor alle handelsverdragen die nog moeten worden afgesloten. Maar na onthullende rapporten van Foodwatch en Corporate Europe Observatory (CEO) over de Canadese lobby om Europese standaarden voor landbouwgif te verslechteren, is die stelling onhoudbaar.

Minister Kaag moest toegeven dat Canada het CETA-verdrag gebruikt om de Europese standaarden voor het gebruik van landbouwgif te verlagen. Het was voor het eerst dat de regering dit toegaf. ‘Giflobby is niet de bedoeling, maar iemand vermoorden is ook niet de bedoeling, en dat gebeurt soms ook’, zegt minister Kaag.

De Canadese belangen zijn eenvoudig te verklaren in het licht van de positie waarin Canada zich bevindt. Voor Canada is niet de EU, maar de VS de belangrijkste handelspartner. Canada en de VS zitten bovendien samen met Mexico in een vrijhandelszone. Canadese en Amerikaanse boeren moeten met elkaar concurreren voor de afzetmarkt van landbouwproducten voor het Noord-Amerikaanse continent.

En daar zit een groot probleem. De voedselveiligheidsstandaarden in zowel de VS als Canada zijn fundamenteel lager dan die in Europa. [1] Bovendien leidt de concurrentieslag tussen Amerikaanse en Canadese boeren tot een verdere neerwaartse spiraal op de landbouwstandaarden in die landen, blijkt uit de evaluatie van de eerste 25 jaar van de Noord-Amerikaanse vrijhandelszone. [2]

Minister Kaag wilde alle twijfels wegnemen met de suggestie dat de landbouwstandaarden in Canada, als de Europeanen daar vriendelijk om vragen, vrijwillig door Canada worden verhoogd. Dat zou die zo vurig gewenste ‘race-to-the-top’ moeten zijn. Ze wijst daarbij naar de overlegstructuur die tussen de EU en Canada in het kader van CETA is opgetuigd, de CETA-comités. Maar in de comités, zo laten Foodwatch en CEO zien en inmiddels beaamd door Kaag, lobbyt Canada juist om de Europese standaarden te verlagen.

Zonder die lobby zou Canada de concurrentieslag met de VS verliezen. De exportwaarde van landbouwproducten die van Canada naar de VS worden geëxporteerd is tien keer zo groot als die naar de EU. Waarom zou Canada de Europese wensen inwilligen, terwijl ze aan de andere kant door hun machtige buur de Verenigde Staten precies de andere richting worden opgestuurd?

Sterker, de Canadezen vinden het zeer vervelend dat de voedselveiligheidseisen in Europa hoger zijn dan in Canada, omdat de zwaar met landbouwgif bespoten Canadese producten maar moeilijk toegang krijgen tot de Europese markt.

Het is grenzeloos naïef om te denken dat Canada de eigen concurrentiepositie tegenover de VS op het spel zal zetten als Europa daar vriendelijk om vraagt. De Canadese CETA-lobby blijkt zeer succesvol. Foodwatch openbaarde dat Canadese ambtenaren vanuit van Europese ambtenaren die namens de Europese Commissie het woord voerden, hebben gekregen dat Europa in de toekomst langzamerhand van het voor onze voedselveiligheidsstandaarden cruciale voorzorgsbeginsel zal afstappen.

En gisteren kwam de Europese ngo en lobbywaakhond CEO met een volgende schokkende onthulling: de Europese Commissie is volledig gezwicht onder druk van zowel grote bedrijven Syngenta en Bayer-Monsanto als van de VS en Canada. De Europese Commissie trok onder druk van deze lobby een plan voor het volledig aan banden leggen van geïmporteerde producten waar gifresten op zitten van gif dat hier verboden is, weer in. Een enorme nederlaag voor onze gezondheid, onze boeren en het milieu aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.

Onze regering vraagt aan het Nederlandse parlement om er vertrouwen in te hebben dat de Europese ambtenaren zich inzetten voor hogere standaarden in Canada. Maar daarentegen bereiken de Canadese onderhandelaars lagere standaarden in Europa.

Het CETA-verdrag zet de grens verder open voor Canadese akkerbouwproducten die met landbouwgif zijn bespoten dat in Europa verboden is. En voor Canadese lobbyisten die in Brussel ruim baan krijgen om te tornen aan Europese standaarden.

CETA et cetera moeten gestopt worden, is het niet in de Tweede, dan wel in de Eerste Kamer.