De grote boerenbelofte: hoe luchtkastelen leiden tot leegstand

In de stikstofcrisis wordt vaak gewezen naar Den Haag, maar wie in Ede rondrijdt, ziet de gevolgen tastbaar worden. Boeren stoppen massaal, 76 alleen al in Ede zoals gemeld door het FD, en met elke gesloten stal verdwijnt een stukje van de identiteit van de Gelderse Vallei. Ironisch genoeg heeft de massale steun voor BBB, de partij die gouden bergen beloofde, in de gemeente Ede, met 19,5% van stemmen bij de laatste Provinciale Statenverkiezingen, boeren weinig meer gebracht dan verlaten stallen en onduidelijkheid over de toekomst.

Luchtkastelen van BBB
BBB profileerde zich als de redder van de agrarische sector. Maar nu, met leeglopende stallen en boeren die vrijwillig de handdoek in de ring gooien, lijkt die belofte niet meer dan een fata morgana. De partij wist boeren te overtuigen dat ze op termijn mochten blijven uitbreiden, terwijl de praktijk exact het tegenovergestelde laat zien. De veehouderij krimpt, en dat zonder dat er ook maar één dwangmaatregel van kracht is geworden.

Het Ede-effect
Ede is het kloppende hart van de Nederlandse veehouderij. Toch zien we hier het einde van een tijdperk: van de meest geavanceerde kalverstallen tot bescheiden schapenhouders, allemaal staan ze onder druk. Voor 35 veehouders zijn de sloopovereenkomsten al getekend. Maar wie in Ede denkt dat dit het einde is, heeft het mis. De melkveehouderij, nog altijd de ruggengraat van de sector, staat op omvallen nu mestafzet duurder wordt en Europese uitzonderingen verdwijnen. De volgende golf stoppers staat klaar.

De erfenis van leegstand
Terwijl boerenbedrijven sluiten, blijven de schuren achter. Leegstand is een reëel probleem, niet alleen voor het aangezicht, maar ook voor het risico op crimineel gebruik. Gemeenten zoals Ede proberen creatief te zijn met bestemmingswijzigingen, maar dat vergt tijd en geld. En wie onderhoudt de houtwallen en natuurgebieden als de boeren verdwijnen?

Waar ging het mis?
De kernvraag die boeren zich moeten stellen: waarom geloofden we dat BBB ons zou redden? De partij bood simpele oplossingen voor complexe problemen, maar de realiteit is weerbarstiger. Ondertussen lijden boeren onder structurele problemen: onhoudbare grondverdelingen, een sector afhankelijk van subsidies, en een onvermijdelijke krimp van de veestapel.

Het is tijd voor boeren, beleidsmakers én burgers om eerlijk te zijn over de toekomst. Een 30-30-30-model voor grondverdeling kan een uitweg bieden: een evenwichtige verdeling tussen landbouw, natuur en woonruimte. De stikstofcrisis is niet alleen een agrarisch probleem, maar een kans om Nederland eerlijker in te richten. Boeren verdienen perspectief, maar wel op basis van realisme, niet van luchtkastelen.