De financiële sector is een ziekte van het hart

Eerder dan verwacht heeft de schuldencrisis Spanje en Italië bereikt. In Rome was er dinsdagmiddag spoedoverleg omdat de rente op de staatsobligaties zo gestegen was. Italië en in zijn kielzog Spanje betalen nu meer dan het dubbele van Nederland voor nieuwe leningen.

Hoe dan ook: het ziet er nu naar uit dat twee grote EU-lidstaten in een schuldenval raken waar ze niet meer uitkomen. Het Brusselse recept luidt: neem het bittere medicijn in van extra leningen bij ons en betaal daarvoor door een drastisch bezuinigingsbeleid. Daardoor krimpt de economie van die landen, waardoor de belastingopbrengsten dalen en de schuldenberg alleen maar toeneemt. Woensdagmiddag was op RTLZ een analist van ING te zien die verklaarde dat deze aanpak alleen maar tot meer ellende leidt. Zelfs hij.

Het is al vaak genoeg gezegd: de kapitaalkrachtige EU-landen tasten niet in de buidel om de zuidelijke broeders uit de nood te helpen. Zij doen dat om hun eigen financiële sector te redden want die dacht rijk te worden door lening op lening te verstrekken vanwege de aantrekkelijke rentes die aan de armlastige partnerlanden werden gevraagd. Zij worden tegen de consequenties van die speculaties beschermd.

Het wordt tijd dat de belangen van de belastingbetalende burger eens centraal gesteld worden. Wat zijn die belangen? Economische groei en toenemende werkgelegenheid zowel in Noord- als in Zuid-Europa. De economie lijkt zich te herstellen van de door de banken veroorzaakte crisis van 2008. Het is niet in het algemeen belang om die opbloei in een aantal landen af te knijpen omdat er torenhoge rentes moeten worden betaald. De speculanten hebben gegokt. De speculanten hebben verloren. Er zijn voor de crisislanden twee mogelijkheden om met een schone lei te beginnen: of zij waarderen hun schulden af, of zij laten zich inspireren door keizer Napoleon I en voeren de tiërcering in: zij verlagen de te betalen rente eenzijdig tot een derde.

Dit levert natuurlijk grote problemen op in de financiële sector. Banken zullen omvallen. Pensioenfondsen komen in de problemen. Nationale overheden – dat wil zeggen de belastingbetalers – nemen nu deze omvallende banken tegen een zacht prijsje over want een bijna failliete boedel hoeft niet veel op te leveren. Jammer voor de aandeelhouders maar die wisten wat ze deden door hun geld in zó’n speculatieve sector te steken. Wat de pensioenfondsen betreft: in Nederland althans heeft de overheid in de jaren negentig een enorme greep in de kas gedaan omdat ze teveel in kas hadden. Dan is het alleen maar consequent om bij te vullen waar problemen zijn. En natuurlijk om grootschalig aan te dringen op personeelswisselingen, want het moet duidelijk zijn dat er voor de gokkers die blijkbaar leiding hebben gegeven aan omvallende instanties, geen plaats meer zal zijn.

Daarna komt het tot een grote herstructurering van de financiële sector. Moody’s, Standard and Poor’s en meer van zulke instanties lachen wij in hun gezicht uit.

Het bovenstaande is natuurlijk in grove streken op het doek geschilderd. En er zullen zeker vrije-markt-gelovigen zijn die nu wijsneuzerig gaan opschrijven dat historici geen verstand van economie hebben. Toch is dit de weg: schulden worden namelijk niet alleen door de debiteur veroorzaakt maar ook door de krediteur, die of te goedgelovig was of hoopte met een gelukkige speculatie een grote klapper te maken. Als de rijke Europese landen hun eigen zieke financiële sector niet nu aanpakken, zullen zij van schuldencrisis naar schuldencrisis hobbelen.

En voor je het weet, betaalt Nederland dan óók zeven procent. Generaal Tsjang Kai Tsjek zei in de jaren dertig over Mao Tse Toeng: de communisten zijn een ziekte van het hart, de Japanners een ziekte van de huid. In het Europa van 2011 is de financiële sector de ziekte van het hart. Een chirurgische ingreep is onvermijdelijk.

Update:

Op de site van RTLZ schrijft Valentijn van Nieuwenhuizen (ING) een somber maar lezenswaardig artikel