De extreme acties, verzinsels en ideeën behoren tot de boerentraditie

Wat te denken van de lof van Donald Trump voor de Nederlandse boze boeren? Mijn eerste associatie was het nummer van Normaal ‘De boer is troef’. Trump betekent immers troef. De tweede: ‘With friends like these, who needs enemies?’ Want het gaat immers om een uiterst antidemocratische, racistische, vrouwvijandige, homofobe en xenofobe populist, gesteund door de aartsconservatieve gelovigen van de Tea Party. 

On-Nederlands toch? Media als de Volkskrant waren er dan ook als de kippen bij om te benadrukken dat "zo het Nederlandse protest wordt geëxporteerd en de Amerikaanse cultuurstrijd geïmporteerd".  Maar Trump is geen toevallige vijand en die ‘cultuurstrijd’ is al heel lang een kenmerk van onze boerenprotesten. 

Het is een puur product van eigen bodem. Zowel in ideologisch opzicht als in de methoden om het doel te bereiken en de manier waarop de media worden bespeeld. Een oude traditie zelfs, vanaf de gewelddadigheden in de Bijbelgordel in de jaren zestig die leidden tot de Boerenpartij, via de harde acties aan het eind van de vorige eeuw – ‘Hang Brinkhorst op! – tot de huidige protesten die hun voorlopige hoogtepunt hadden in Stroe. Al die jaren gesteund door een bredere rechts-populistische anti-overheidsstemming. 

Daarom stonden in Stroe de rechts-nationalistische partijen SGP, PVV, FvD, Haga, JA21 en BBB op het podium. Traditionele boerenpartijen als VVD, CDA en CU waren niet welkom en vertegenwoordigers van andere partijen vreesden voor hun veiligheid.

Trump grossiert zoals bekend in nepnieuws, ontkenningen, verdraaiingen, leugens en verdachtmakingen. Datzelfde doen de boeren en hun politieke sympathisanten. Een voorbeeld. De befaamde Schallmaier-index in De Volkskrant van vrijdag 8 juli liet 29 zelf vervaardigde protestborden van boeren zien. Een enkel bord bood de bekende vorm van zelf-felicitatie voor hoe goed en wijs de boeren wel niet waren. Twee waren beledigend of seksistisch, zoals ‘Naai de vrouw, niet de boer.’

De rest gaat exact om, juridisch beschouwd, zoals onze media dat de laatste tijd en detail hebben laten zien, nepnieuws, ontkenningen, verdraaiingen, leugens en verdachtmakingen. We zien de bekende conservatieve ingrediënten. Behalve ouderwetse religie ook het 'erfgoed' dat al zo lang van vader op zoon is overgegaan, het verhaal van 'de hardwerkende Nederlandse boer tegenover de arrogante Haagse elite’' en onvervalste xenofobie: "Boerenland moet wijken voor woningen van gelukszoekers". In het verlengde hiervan ligt hun euroscepsis. Niet vanwege de antidemocraten in Polen, Hongarije en Slovenië – dat zijn hun politieke vrienden, net als Le Pen – maar omdat de EU aan Nederland maatregelen 'dicteert' die de agro-industrie verhinderen ongebreideld te blijven groeien. 

De framing door miljardairs als Trump van een machtige elite als tegenstander van de kleine man, lijkt als twee druppels water op de steun van de miljardenbedrijven alhier aan de agressieve boeren van Agractie en FDF. Agrifirm, ForFarmers, de VanDrie Group, Royal A-ware en Royal De Heus, FrieslandCampina, Rabobank en ga zo maar door. 

De kleine man? Denk aan al de boeren die de komende jaren miljonair worden – als ze het al niet waren – door het stikstofbeleid. Boeren die zich dag in dag uit als vermeende slachtoffers van de overheid vergelijken met de werkelijke, die van de Toeslagenaffaire en de Groninger aardbevingen. De stikstofpercelen zullen overigens voor minder worden doorverkocht, waarbij het verschil uiteraard vergoed wordt door de belastingbetaler.

Net als Trump en hun politieke sympathisanten zijn de boeren antidemocratisch. Zie hun giftige acties die systematisch en provocerend allerlei wetten en regels overtreden. Van het rijden met tractoren op rijkswegen en het versperren van op- en afritten tot het ophangen van vlaggen aan publieke voorwerpen en gebouwen. Farmers Defence Force werd ooit opgericht nadat activisten van Meat the Victims een boerderij – één! – binnendrongen om aandacht te vestigen op de dierenmishandelingen aldaar. Het ging FDF uiteraard niet om de misstanden, maar om ‘al die boeren wier gezinnen werden bedreigd.’ 

Vervolgens bedreigde FDF zelf op grote schaal gezinnen van politici – ‘pussy’s! -  bestuurders en van boeren en andere plattelanders als Bennie Jolink die het niet helemaal eens waren met hun agressieve methoden. Dat FDF en Agractie formeel beweren dat de acties niet door hen worden georganiseerd, is een juridisch foefje. Ze kunnen hierdoor namelijk moeilijk worden vervolgd – door de politie en de supermarktketens – en beschadigen hun rijke sponsors niet.

Waarom is ondanks dit alles dan nog steun voor de boeren? Horecaffer Van der Valk zal wel een klantenonderzoek hebben laten doen waaruit bleek dat boerensteun een substantiële portie van zijn doelgroep aanspreekt. Mensen die de nepverhalen geloven: 'Asbest is onschadelijk'.

Maar hoe zit het met de burgemeesters en andere bestuurders die worden ontboden door boeren en geïntimideerd een brief aan Remkes ondertekenen dat de onderhandelingen volledig open moeten zijn? En vervolgens verklaren dat het ‘overleg’ zeer ‘gemoedelijk’ is verlopen. OK, ze zijn lid van VVD, CDA of CU, maar het zijn toch hun partijen in de regering die de plannen hebben gemaakt? Ze hadden toch kunnen uitleggen dat er helemaal geen kaalslag komt en dat de provincie maatwerk gaat leveren? En dat boeren moeten ophouden met het misleiden van het publiek? Waarom zwichten ze massaal voor antidemocratische acties? Zijn ze laks in het opheffen van boerenblokkades en het verwijderen van de omgekeerde vlaggen die door ForFarmers en andere grote bedrijven zijn betaald? 

Terwijl de boeren op dat moment al massaal strafbare feiten hadden begaan, verklaarde ons staatshoofd dat hij meeleeft met de boeren, die vanwege de stikstofplannen van het kabinet grote offers moeten brengen. Onlangs echter beklaagden 'zijn' veteranen - hij zet hun jaarlijkse plechtigheid in de Ridderzaal luister bij en neemt hun vervolgens een defilé af - zich over al die omgekeerde vlaggen. Onder andere bij monde van – zijn - Willemsorde-drager Marco Kroon ervaren zij die omkering als een gruwelijke belediging voor hun gesneuvelde collega’s. Maar 'hun koning' zwijgt, het oranje-populisme kiest deze keer kennelijk niet voor de veteranen, maar voor de boeren.

Zou het staatshoofd deze dagen nog zo 'trots' op hen zijn?