Ik las onlangs in De Telegraaf tot welke conclusie een Amerikaanse mobiliteitsdeskundige was gekomen na een bezoek aan Amsterdam. Volgens haar sluit de dominante fietscultuur immigranten en mensen van kleur uit.
Als schrijver en hulpverlener kom ik vaak in contact met nieuwkomers en vluchtelingen. Ze vragen: “Hoe heb je zo snel Nederlands geleerd? Heb je jouw boeken direct in het Nederlands geschreven? Hoe ben je geïntegreerd?” Soms maak ik een grap en zeg ik dat ik al in Diyarbakir Nederlands sprak. In werkelijkheid sprak ik daar Koerdisch en met moeite het verplichte Turks.
Taalcursussen en vrijwilligerswerk zijn belangrijk. Maar de echte integratie begint met iets heel anders: de fiets. Natuurlijk, probeer zo gauw en zo vaak mogelijk Nederlands te spreken. Kijk naar de Nederlandse tv in plaats van naar al die satellietzenders. Zoek contact met Nederlanders. Doe vrijwilligerswerk. Denk daarbij aan bibliotheken, Vluchtelingenwerk, verenigingen voor ouderen, sportclubs.
Soms krijg ik dan te horen: “Gratis werken? Onbetaald?” Terwijl ze een uitkering hebben. Dan zeg ik: “Nee, het is niet gratis, want je krijgt al een uitkering.” Maar belangrijker dan dat alles: ontwikkel interesse in de Nederlandse cultuur. Met als kernvraag: wat is typisch Nederlands? Mijn antwoord is ‘de fiets’.
Toen ik naar Nederland vluchtte, kon ik niet fietsen. In mijn dorp had niemand een fiets. Alleen als ik met mijn ouders naar de stad Diyarbakir kwam, zag ik wel eens kinderen fietsen. Voordat ik naar Nederland kwam, had ik nog nooit op een fiets gezeten. In de wijk Sarakapi in Diyarbakir kon je op een plein een fiets huren. Ik had daarvoor geen geld. Kinderen van rijke ouders wel. Ik bleef naar ze staren, terwijl ik droomde van een prachtige eigen fiets.
Pas in Nederland leerde ik fietsen. Ging het makkelijk? Nee, ik ben vaak gevallen. Mijn ergste ongeluk had ik in augustus 2018 op de Erasmusbrug in Rotterdam. Pas na twee jaar durfde ik weer te fietsen.
Fietsen is Nederland, Nederland is fietsen. Ze zijn een Siamese tweeling.
Nieuwkomers en vluchtelingen, ik roep jullie allemaal op: leer fietsen! Ik weet het, sommigen van jullie rijden liever in een auto, want met een fiets maak je geen indruk op je familie, je vrienden. Je scoort er niet mee bij de meisjes. Een foto van je, op of naast je fiets, maakt je familie in het land van herkomst niet gelukkig. Maar geloof me, op de fiets kan je meer dan je denkt. Op de fiets kom je bijna overal: je werk, school, vrienden.
Fietsen is gezond. Op de fiets ontdek je Nederland, ontmoet je mensen. De echte integratie begint met fietsen.