De Duivel en zijn lange vork

Kortzichtige, xenofobe ideeën om de macht te verwerven en te behouden. Niks economische vooruitgang.

Politieke prostituee. Een zwaar beladen term met een ondubbelzinnige betekenis; een persoon die zwalkt door het politieke landschap op zoek naar macht en lucratieve baantjes met veel aanzien, een ideologische allesvreter. Ronald Plasterk, naamgever van Wilders I, is zo een allesvreter.  Een politieke straatmadelief die zich graag opoffert in ruil voor een lucratief baantje als premier van Nederland.

Eens, heel lang geleden, toen de behoeften van politieke partijen bepaald werden door ideologieën, was de term politieke prostituee een belediging van formaat. Wie links was, was links tot zijn laatste levensdag. Wie rechts was, was rechts tot zijn laatste adem. Hans Wiegel zou niet dood gevonden willen worden op een congres van de PvdA. Het is nauwelijks denkbaar dat Joop den Uyl voor de lol en de jolijt een drankje deed met een VVD-er. Nooit toch.

Och, dat waren nog eens tijden. De verzuilde samenleving. Die hokjes die de contemporaine Nederlandse politieke geschiedenis determineerde, tot begin jaren 70. Een diep verdeelde samenleving. Religieuze tegenstellingen. Politieke polarisatie. Culturele segregatie. De katholieke woudlopertjes, de toneelclub van en voor protestanten, de natuurvereniging van de linksen. De VARA. De AVRO. De Libelle. De Margriet.

Een samenleving waarin iedereen gelijk was. Geen rangen en standen. Of tenminste, zo luide het narratief. Want in werkelijkheid waren de geestelijken en de politieke leiders de baas. Het klootjesvolk knikte, met de pet in de hand, ja en amen.

Tijdens de hoogtijdagen van het zuilensysteem was het politieke landschap een net, overzichtelijk aangeharkt geheel. Partijen wisten precies op hoeveel zetels ze konden rekenen. Flyeren en canvassen was niet nodig. De Nederlandse politicus was bij uitstek een man (ja, een man) die zich committeerde, zichzelf wegcijferde. Self -denying prophecy noemde de politicoloog Arend Lijphart (1967) dit fenomeen.  

Vergelijk dat met de huidige situatie. Kees Boonman, politiek commentator bij o.a. Omroep Max zei zaterdag over Pieter Omtzigt en zijn attitude ten aanzien van regeringsdeelname: “Omtzigt is als die persoon in dat reisgroepje, die van te voren weet dat hij niet mee zal gaan, maar toch meedoet met het organiseren en regelen van de reis”. Een rake observatie, die de onbetrouwbaarheid en de onbestendigheid van de huidige formatie illustreert. Ruggengraatloos en een gillend gebrek aan besef dat er belangrijkere beleidsthema’s zijn dan stringente  immigratiewetgeving erdoor heen jassen. Vertel dat aan ASML die zonder al die niet-westerse kenniswerkers het licht kan uitdoen. Inderdaad. Kortzichtige, xenofobe ideeën om de macht te verwerven en te behouden. Niks economische vooruitgang. De omvolkingsgedachte is anti-kapitalistisch. Nationalisme is arm in conceptie en ideologie schreef de politicoloog Peter Alter begin jaren ’90.

Pieter Omtzigt werd groot vanwege de toeslagenaffaire. Opkomen voor de armen  en de onderdrukten. A gift that keeps on giving.    

We schrijven mei 2024.

Die kapotte bureaucratie met zijn absurde regels? Die is springlevend. Er liggen geen plannen klaar om die gemankeerde bureaucratie te hervormen. De slachtoffers van de toeslagenaffaire hebben nog steeds problemen…

Mark Rutte gaat naar de NAVO. Hij heeft geen tijd meer voor actieve herinneringen. Hij wil het wereldtoneel op. Zijn opvolger, Dilan Yesilgöz wil graag de eerste vrouwelijke, niet-witte premier worden. Als dat niet lukt wil ze graag de eerste vrouwelijke vicepremier van kleur worden.

Geert Wilders maakt het allemaal geen ruk uit. Hij wordt, als het allemaal loopt zoals hij het plande, de grote sterke man achter de schermen, met binnen handbereik een linkse bitch om maar raak te blamen en te shamen. Is het leven niet prachtig? 

Ronald Plasterk. Wat hebben wij daar al die tijd over het hoofd gezien? Zijn rechtse columns die haaks stonden op het gedachtengoed van de PvdA? Dat de Telegraaf zich feitelijk bemoeide met de formatie?

Een Surinaams spreekwoord luidt: wie aan tafel met de duivel wil zitten moet een lange vork meenemen.

Dat de democratie steen voor steen wordt afgebroken? Dat is feitelijk niet de schuld van al rechtse politici die links blamen. De schuldigen van deze grote sloop zijn, op de keper beschouwd, de intellectuelen en de academici die zich angstvallig verschuilen achter de barricades. Ze zijn doodsbang om gecanceld te worden door een woedende, overgevoelige meute Gen-Z’ers.

De democratie staat overal onder druk. Nihilisten op TikTok en YouTube hebben de maatschappelijke discussie gekaapt en de waarheid verhaspeld. Fake nieuws en halve waarheden hebben de geschiedenis getransformeerd in een sprookje van Grimm.

Ronald Plasterk wordt hoogstwaarschijnlijk de nieuwe premier van dat reeds ten dode opgeschreven kabinet. Maar wie maakt zich daar druk over? Plasterk zeker niet. Het scharlaken rode kersje op de moddertaart als bekroning op een lange carrière? Prachtig, toch? Eindigen als politieke straatmadelief? Aanvoerder van een foute ploeg? Ach, ja, joh.

“Je hele gezicht lijkt op landsbelang”, roepen Geert, Dilan, Pieter, Caroline en Ronald vrolijk... als de vork lang genoeg is, kun je rustig met de duivel dineren!

For sure, for sure! Aprés Nous Deluge.