Een leefbare maatschappij wordt niet gebouwd op heldhaftigheid, uitsluiting en onderdrukking, maar op vertrouwen
John Kenneth Galbraight, een van Amerika’s meest bekende economen, heeft eens gezegd:
One of man’s oldest exercises in moral philosophy is the search for a superior moral justification for selfishness.
Ik zou deze zin, in het licht van de opkomst van rechts en ultra-rechts in Europa, als volgt willen vertalen:
De zoektocht van rechts naar een filosofisch kader om een klootzak te mogen zijn is in volle gang.
Dit lijkt mij wat er aan de hand is met de opkomst van Bannon, Le Pen, Salvini, Wilders en Baudet. Er is een groep mensen die niet tevreden is met de gang der dingen, al dan niet financieel gesteund door inwoners van Moneyland. Ze verschuilen zich achter hun zogenaamde eigen cultuur, pre-Verlichtingsdenken maar ook gewoon fascisme. Deze groep vergeet naar mijn idee één belangrijk ding, dat een leefbare maatschappij niet wordt gebouwd op heldhaftigheid, uitsluiting en onderdrukking, maar op vertrouwen (Francis Fukuyama).
Vertrouwen in de ander als mens en in de regering. Is dat vertrouwen weg, dan blijft slechts het natuurrecht van Thomas Hobbes over en wordt de mens voor de andere mens een wolf, of in het geval van Trump wordt de ene natiestaat voor de andere natie staat een wolf. Dat leidt onvermijdelijk tot oorlog en een strijd van allen tegen allen. Een strijd die we ons niet meer kunnen permitteren.
Wat niet wil zeggen dat er niks mis is.
Het contrat social is ook door de Europese regeringen ingeruild voor een contract met het kapitaal. “It is all about the economy stupid”, zei Bill Clinton reeds. Dat moet urgent worden aangepakt. Dus taxes, taxes, taxes, zoals Rutger Bregman in Davos reeds luid verklaarde.
Het kapitalisme dient niet te worden afgeschaft maar dient hoognodig te worden gedisciplineerd.
Ondertussen vindt nog steeds de Bilderbergconferentie plaats, waarin het grootkapitaal onder leiding van onze koning hun toekomst, en niet de onze, bespreekt. En ja, Thierry krijgt zijn zin. Aan het voldoen van zijn verlangen naar pre-Verlichtingstijden wordt op dit moment hard gewerkt.
Daar staat tegenover dat dan ook misschien weer de tijd aanbreekt voor een nieuwe Franse revolutie. De geschiedenis herhaalt zich immers steeds in andere vorm. Rechts is in deze leemte, die de gewone politiek laat liggen, gesprongen, met dezelfde belofte als Jacobse en Van Es (van Kooten en de Bie): ‘Samen voor ons Eige!!!’ De wereld wordt daar erg makkelijk van, je kunt alle mensen onderverdelen in; eigen mensen, vreemdelingen en verraders.
Als dit zich voortzet komt het angstbeeld dat na de 3de wereldoorlog, de 4de met bijlen en stenen zal worden uitgevochten, angstwekkend dichtbij.