De dansende vrouwen liggen onder vuur en de mannen blijven zitten

Het is de week van kritiek op een dansende minister president uit Finland, Sanna Marin en discussies over waarom er bij de Nederlandse praatprogramma’s en co nog altijd te weinig vrouwen aan tafel zitten. Kennelijk zitten we nog in een infantiele fase van vertegenwoordiging.

De hele wereld vindt wat van de ‘moves’ van premier Sanna Marin – jong en vrouw. Want ja, laten we dat maar weer eens benadrukken, omdat het in deze tijd nog uitzonderlijk is (helaas). De beelden horen eigenlijk niet de wereld over te gaan. Maar goed, zoals wij vrouwen wel weten: wie een stok zoekt om mee te slaan, zal er altijd één vinden. Dus ziet de hele wereld hoe Sanna Marin vervolgens terecht haar rug recht houdt en uitlegt dat mensen van haar leeftijd nog graag wild met vrienden willen feesten. Om vervolgens toch excuses aan te bieden voor blote beelden van haar vrienden en een drugstest te ondergaan. Sjiek is het allerminst allemaal.

Vind ik de ‘moves’ van stevigheid getuigen? Mwah, niet de statuur waar je groots respect bij voelt. Maar in de context is er verder helemaal niets aan de hand. Laten we daarom iets zinvollers doen met onze levens en het over de inhoud hebben.

Vind ik het erg dat deze beelden openbaar zijn gemaakt? Wat zegt het als ik, net als zoveel vrouwen van over de hele wereld, er niet van opkijk? 

Voor iedereen die bijvoorbeeld beweerd dat preutsheid helemaal terug van weggeweest is, wat volgens mij erg meevalt: zie hier waarom vrouwen altijd op hun hoede blijven, in wat voor context dan ook. Niet alleen beelden van Sanna Marin lekken uit en worden bewust ingezet in een spel. Ook eindeloos veel (onschuldige) beelden van vrouwen worden tegen hen gebruikt. Beelden, chatgesprekken, emails, audio/video en meer worden zelfs in elkaar geknutseld om vrouwen te chanteren en te onderdrukken. Bijvoorbeeld als deze vrouwen onderdeel zijn van zeer traditionele milieus waarin eer nog een rol speelt. Nogmaals, wie een stok zoekt om mee te slaan, zal er altijd eentje vinden of in elkaar knutselen.

Vind ik het goed dat president Sanna Marin een drugstest doet? Ook hiervoor geldt dat ik niets anders had verwacht. Wat zegt dit over het eeuwenoude, patriarchische systeem en het vertrouwen dat we vrouwen tegenwoordig in hun rol geven? 

Bovendien, hoewel dit gaat om wat legaal is en wat niet, dus om de handhaving van de wet- en regelgeving in een voorbeeldfunctie, gaat het ook om de wrijving van de oude versus nieuwe wereld op het gebied van middelen. De samenleving ziet drugs deels terecht als iets waarop we moeten blijven monitoren. Bijvoorbeeld omdat de kracht van plantmedicijnen alle soorten van intermenselijke zorg kan overstijgen, zoals recente onderzoeken steeds vaker onderstrepen. Blijven we die middelen dan ook volgens het oude denken onder drugs schalen? 

Terug naar Sanna Marin: vinden we het normaal dat ze zich moet verantwoorden voor drugsgebruik gedurende haar leven voorafgaand aan haar premierschap? Ik stel de vraag maar, omdat ik het niet zo goed weet. Antwoorden kun je achterlaten in de opmerkingensectie. 

Wat ik wel zeker weet, is dat niemand in de hele wereld zou vallen over een dansende, mannelijke president die behoorlijk zou uitschieten. Daarmee doel ik niet op extraverte ‘moves’ met vrienden, maar op praktijken op privé-eilanden, met feestende en dienende inkoopmeisjes, diverse soorten illegale genotsmiddelen waar alle testen rood van gaan staan en corrupte bende-verstrengelingen. Niemand die vervolgens hun zelfvertrouwen en vakkundigheid in twijfel zou trekken, nietwaar? Vervuld van acceptatie zouden we weer naar hen luisteren en we zouden zelfs naar hen opkijken als ze naast andere wereldleiders ten tonele verschenen.

Tijden veranderen. Vrouwen dansen nu uit solidariteit met Marin over de hele wereld mee. Uit protest publiceren ze video’s van hun raarste ‘moves’, want dansen is smeerolie voor het lijf en het brein. 

Belangrijker, wat we zien gebeuren, is het begin van nog veel meer vrouwelijke wereldleiders die, dansend of niet, veel zaken met zich mee gaan brengen, zaken die de geschiedenis nooit eerder gekend heeft. Vrouwen die zelfs gaan corrigeren wat door sommige vreselijke mannen teweeggebracht is. Die gaan verbinden in plaats van oorlog voeren. Die gaan vieren in plaats van doden. Die gaan innoveren in plaats van stagneren. Die met hun sierlijkheid en pracht vanuit een natuurlijk instinct gaan samenwerken in plaats van met weerzinwekkende methodes prestaties gaan opvoeren. 

Dichter bij huis hebben we het ondertussen over een terugkerend thema, namelijk waarom er zo weinig vrouwen bij de Nederlandse praatprogramma’s en co aan tafel zitten. We spreken over de vertrouwenskloof tussen mannen en vrouwen. Over de zogenaamde afbrandcultuur die zich heviger richt tegen vrouwen dan mannen. Over hoe vrouwen zichzelf systematisch onderschatten en wegcijferen. Zelfs over dat redacties hun best moeten doen ‘doorschuifvrouwen’ te overtuigen van hun kwaliteiten.

Op sociale media komen professionals met tips voor hoe redacties vrouwelijke experts kunnen benaderen en hoe vrouwen getraind kunnen worden om mee te werken aan vertegenwoordiging, om ze zo aan tafel te krijgen. Formats en eigen redactionele bubbels worden bekritiseerd. Vrouwelijke experts melden zich aan. 

Het is 2022 en nog hebben we het over dit soort kwesties? Terwijl er zat stevige vrouwen in alle domeinen zijn, voorbij het gehalte van #Instaperfect, vrouwenbladen en lifestyle. 

Een ander punt is dat de praatprogramma's en co niet steeds weer in dezelfde journalistieke loepjes moeten blijven werken, door steeds dezelfde mensen uit te nodigen. Dus niet ‘the usual suspects’, maar andere geluiden graag. Ook dat zou in 2022 niet meer benadrukt moeten worden.

Op sociale media worden er redenen gegeven voor die journalistieke loepjes, namelijk de financiële en collegiale afspraken die er zijn. Sommige bekende sprekers zijn daar transparant over. Laten we een voorbeeld nemen waarmee we niemand tegen de schenen aanschoppen: Peter R. de Vries heeft vele malen aan tafel of in het openbaar (kranteninterview) gezegd dat hij betaald werd om er te zitten.

Laat de leidende, Nederlandse redacties bijhouden wat de statistieken zijn, zodat helder wordt waar het probleem nou precies zit. Het zou me niet verbazen als vervolgens meetbaar kan worden aangetoond dat het toch echt niet aan het zelfvertrouwen of aan de kundigheid van vrouwen ligt. We hoeven vrouwen niet te ‘fixen’. We zijn goed zoals we zijn.

De afbrandcultuur hoort erbij en is geen excuus om een infantiele fase van ondervertegenwoordiging te camoufleren. Er zijn genoeg stevige, zelfverzekerde en kundige vrouwen die er lak aan hebben, want het gaat om de inhoud. Daarbij is het allemaal niet zo ingewikkeld. Laten we vertegenwoordiging niet moeilijker maken dan het is. Het is geen gespecialiseerde hartchirurgie hoor. Een kind kan de was doen – dansend, met twee armen in de lucht. Je moet het alleen willen zien, net als die pasjes van de premier.

cc-foto: Finnish Government / Aapo Riihimäki