De brandende toren van Scheveningen staat model voor Nederland anno 2019

Na middernacht nog even de wijk in om naar de vuurpijlen te kijken en tussen de flatgebouwen de echo te horen van het geknal, dat meer dan een uur aanhield. Duidelijk was dat op het punt van vuurwerk de multiculturele samenleving een daverend succes was. Alle etnieën in de wijk stelden de verplichte en op het laatste moment goedgekeurde lanceerinrichtingen op. We hadden weinig schade. Er is maar één afvalbak opgeblazen en toen was de politie onmiddellijk met de lange lat ter plekke. Zo gaf ook onze wijk zich over aan “oud en nieuw”, een traditie die qua collectieve waanzin misschien alleen maar te vergelijken is met de stierenrennen in Pamplona. De kruitdamp hing in de straten. Het was geweldig.

Spectaculaire beelden Thuis hoorden we het nieuws over Scheveningen en de brandstapel van meer dan vijftig meter hoog. Je kunt zeggen wat je wil maar het leverde spectaculaire beelden op, die Scheveningen wereldwijd zijn 25-30 seconds of fame heeft opgeleverd, want dat zal de gemiddelde duur zijn geweest van televisie-items over het heftige gebeuren. Ik moest beurtelings denken aan de toren van Babel, Sodoma en Gomorra en Pompeii. Anderen hebben de Vesuvius nodig. De Scheveningers doen het zelf. Nu is het vissersdorp bedekt met een laag, resten van de vonkenregen die het nieuwjaar inluidde, nadat een aanlandige bries het vuur tot ongekende hoogte had opgedreven. Wat bedoeld was als een goede fik, ontwikkelde zich tot een inferno. Het ochtendlicht maakte de schade zichtbaar: verbrande fietsen, auto’s waarvan de kunststof onderdelen gesmolten waren, afgebrande tuinen.

Inmiddels is het geweeklaag losgebarsten. Grossiers in wijsheid achteraf vragen zich schamper af hoe de gemeente in hemelsnaam zoiets heeft kunnen toestaan. Dit was immers te verwachten. Daar heb je maar een hersencel voor nodig. Of niet soms?

Al deze kritiek werd niet gehoord tot het moment dat de brand in de torens ging. Voordat de vlam in de pallets sloeg, oogstten de bouwers alleen maar bewondering voor zoveel lef. Nu zijn zij ineens onverantwoordelijke elementen en vraagt burgemeester Krikke van Den Haag zich af, of de jaarlijkse wedstrijd tussen Scheveningen en Duindorp nog wel doorgang kan vinden, in ieder geval op deze manier.

Projecten De toestand rond het nieuwjaarsvuur in Scheveningen staat model voor een gang van zaken die je de laatste jaren in Nederland steeds vaker ziet. Men zet grote projecten op touw met belangrijke consequenties, waarbij de kernbesluiten genomen worden door verantwoordelijken zonder de technisch/inhoudelijke achtergrond om de portee daarvan zelf te doorzien. Men onderschat de hinderpalen evenals de inspanningen die noodzakelijk zijn om het gewenste resultaat te boeken. De meeste grote infrastructurele werken hebben de laatste tien jaar dat verloop van de Amsterdamse Noord-Zuid lijn tot de ombouw van het spoor tussen Rotterdam en Hoek van Holland tot een metro. Denk ook aan de schandalen rond de bouw van parkeergarages et cetera. De plotselinge en onverhoedse wijzigingen in de manier waarop wij hulp bieden aan ouderen én jongeren met problemen, zijn daar ook even zovele voorbeelden van.

In zulke gevallen is de vonkenregen niet zichtbaar in de straten maar dwarrelt zij binnen in de vorm van kostenverhogingen, vertragingen en euro’s die alleen maar overdrachtelijk in rook opgaan.  Die toren van Babel op het Scheveningse strand was concreet. De effecten van de brand kunnen niet aan het oog onttrokken worden door wollige beleidstaal. We zullen de beelden van de vuurhozen op onze computerschermen blijven zien en niet in de vorm van grafieken.

Dit nooit meer, is de reactie van de overheid en daarom wordt alles nu dichtgesmeerd met regels en voorwaarden. Dat de toren van Duindorp gewoon uitbrandde en alleen maar plezier gaf, telt niet. Voor elk risico zal een regel en een voorwaarde bedacht worden. En een protocol. Zoals dat ook gebeurt na mislukte infrastructurele projecten of hervormingen in de zorg. Zo raken we verstrikt in onze eigen regels en voorwaarden. Dat schept weer nieuwe risico’s en gevaren. De torens van Duindorp en Scheveningen behoren vast tot het verleden en de voorstanders van een vuurwerkverbod hebben er een pressiemiddel bijgekregen.

Daarom staat de brandende toren van Scheveningen model voor het Nederland van de eenentwintigste eeuw. We zijn tegelijk nonchalant en overvoorzichtig. En daarom zullen we steeds weer merken dat een ongeluk in een klein hoekje zit.