De Belastingdienst is de vader, de burger Britney Spears

Een verontrustend bericht in de Volkskrant afgelopen week waarin 25 personen aan het woord kwamen die ten onrechte werden belaagd door de Belastingdienst. Geen slachtoffers van het toeslagenschandaal, maar mensen bij wie bijvoorbeeld door onbegrijpelijk falen van de fiscus complete salarissen van de buren bij het eigen inkomen werden opgeteld, om daar vervolgens volledig voor te worden aangeslagen. Wie in verweer kwam, kreeg de volle rancune van de Belastingdienst over zich heen: torenhoge boetens en beslaglegging op de inboedel, tot aan de huisdieren toe. Een zoveelste bewijs dat de dienst die het naar eigen zeggen niet leuker kan maken maar wel makkelijker, er niet voor terugdeinst om nagenoeg weerloze burgers te ruïneren.

Wat de ongelijke strijd tussen burger en Belastingdienst nog eens verder bemoeilijkt, is dat naar schatting zo’n twee miljoen Nederlanders moeite heeft met lezen en schrijven. Dat maakt dat voor deze mensen het bureaucratische doolhof van de overheid nauwelijks door te komen is ‘en dus leggen ze zich maar neer bij alles wat er in die blauwe envelop zit’, zegt Ellen Deckwitz in haar Druktemakers-column bij De Nieuws BV, waarin ze de relatie vergelijkt met die tussen popidool Britney Spears en haar vader. Spears werd in 2008 onbekwaam geacht haar eigen belangen te behartigen en onder curatele gesteld van een bewindvoerder, in dit geval haar eigen vader. Sindsdien is ze aan zijn grillen overgeleverd en heeft ze nauwelijks nog iets te zeggen over welk aspect van haar leven dan ook.

Tijd dus om de burger eerder wegwijs te maken, vindt Deckwitz, bijvoorbeeld door al vanaf de brugklas belastingvoorlichting te geven: ‘Dat kan meteen dienstdoen als seksuele voorlichting. Want als je ziet wat voor toeslagendrama’s je te wachten staan bij het krijgen van kinderen, dan denk je wel drie keer na voordat je het zonder voorbehoedmiddelen doet.’