De behoefte van de media aan versimpeling

Er zijn maar heel weinig dingen die één duidelijke oorzaak hebben. De meeste dingen en gebeurtenissen hebben een scala van oorzaken, waarvan meestal niet duidelijk is wat in welke mate aan de gevolgen bijdroeg. Of welke combinatie van factoren een voldoende of noodzakelijke voorwaarde voor de gebeurtenissen was.

Eén ding is zeker en dat is dat we de werkelijke reden, (een accurate beschrijving van alle factoren die dwingend tot de rellen leidden), nooit zullen weten. De samenleving is geen machine en de wetenschap van de samenleving komt zelden verder dan dat ze iets min of meer aannemelijk kan maken of een zekere waarschijnlijkheid kan toekennen. Zekerheden bestaan er bij complexe gebeurtenissen als het ontstaan van rellen niet.

Er zijn journalisten die er moeite mee hebben om dat te accepteren. Zij vragen zich af of de geschiedenis niet een andere loop had genomen als de gemeente toch een alternatief feest had georganiseerd, eerder de M.E. had ingezet, als de politiechef eerder ter plaatse was geweest, als er meer dan drie agenten op het station Haren hadden gepost, als het alcohol verbod was gehandhaafd, als de geweldsdreiging eerder was op of afgeschaald. Werd er niet te laat ingegrepen of te vroeg met te veel of te weinig inzet? En hoe had men zich zo kunnen laten verrassen?

In een praatprogramma verwoordde een presentator het zo:

En op de reactie van de korpschef Dros, dat dat praktisch onmogelijk was, “dat is toch een kwestie van mankracht”.

Ja dat klopt. Alles is een kwestie van mankracht. Zo kun je ook bij een tv-programma meer mankracht inzetten om een gesprek voor te bereiden, om relevante vragen te vinden, om minder één dimensionaal te denken. Je kunt ook mankracht inzetten om je uit te laten leggen hoe onvoorspelbaar de werkelijkheid kan zijn.

Misschien kun je zelfs met de juiste mankracht bereiken dat je een betrokken en geïnteresseerd gesprek kunt voeren zonder een reeks impliciete verwijten. Maar waarschijnlijk is in dit geval die mankracht te klein of te groot geweest of te vroeg of te laat ingezet om te bereiken dat we gewoon afwachten of de commissie Cohen met een nuttig rapport komt. Jammer dat de programma-mankracht niet is ingezet voor een alternatief feestje.