De balans is dood, lang leve de balans

De oorlog tussen Israël en Palestina lijkt steeds meer een open wond van de wereld te worden. Ook in Nederland staan we stil bij de het oplaaien van geweld. Maar de sfeer die heerst na de recente escalatie op 7 oktober jl. voelt ernstiger dan ooit. Deze stemming merk ik thuis, op het werk, bij politici en vooral in de media. Politici en experts verschijnen met een goede dosis meel in de mond in verschillende talkshows. Maar mijn irritatie ontstond vooral toen ik opmerkte dat elke poging tot het bieden van context telkens direct werd onderdrukt. Zelfs dagen later, wanneer je zou verwachten dat de context meer ruimte zou moeten krijgen, hoor je stemmen van intellectuelen die beweren dat de balans dood is en dat we in deze specifieke situatie vooral niet moeten proberen de context te begrijpen.

We hoeven niet ver te zoeken voor vergelijkbare voorbeelden. Hierin moeten we ook rekening houden met de standplaatsgebondenheid van gevestigde machten, evenals het verschil in interpretatie tussen het Globale Noorden en het Globale Zuiden. Historisch gezien zijn gewapende groepen vaak betrokken geweest bij antikoloniale bewegingen tegen bezettende machten. Denk aan de Vietcong tijdens de Vietnamoorlog en het African National Congress, die in het verleden als terroristisch werden bestempeld. Opmerkelijk is dat Nelson Mandela zelfs tot 2008 nog op de Amerikaanse terreurlijst stond! Als het gaat om Hamas, kan de perceptie van deze organisatie sterk variëren voor landen (Globale Zuiden) die Palestina erkennen en een antikoloniaal verleden hebben, in vergelijking met het westerse (Globale Noorden) perspectief.

Het is cruciaal dat academici, experts, politici en journalisten de samenleving helpen een weg te vinden in deze donkere tijden. Het is juist nu essentieel om verschillende perspectieven ruimte te bieden, complexe kwesties te begrijpen en naar mogelijke oplossingen te zoeken, zelfs als die oplossing ongrijpbaar lijkt. Het is te eenvoudig om in een kwestie zoals die van Israël en Palestina alleen het Westerse narratief als referentiekader te nemen. Dit bemoeilijkt het bereiken van consensus, aangezien de Westerse moraal niet door iedereen meer wordt geaccepteerd, en een eenzijdig perspectief kan het draagvlak onder Nederlandse burgers verminderen.

Sommige beweren misschien dat de balans is gesneuveld en dat context 'nu even niet' passend is. Maar betekent dat dat we moeten stoppen met proberen manieren te vinden om deze balans te herstellen? Zou het nationaal geweten niet moeten streven naar een diepgaand begrip, rekening houdend met de impact van antikolonialisme?

Laten we niet vergeten dat de sleutel tot vrede en begrip ligt in een open dialoog. Deze laatste kan zeer uitdagend zijn in het huidige sterk gepolariseerde klimaat, waarbij streven naar balans, vooral met betrekking tot Israël, snel kan leiden tot afkeuring en een gebrek aan ruimte. Kritiek op Israël wordt nog te vaak geïnterpreteerd als antisemitisme of als een rechtvaardiging van geweld door Hamas. We moeten het eurocentrische denkkader durven verlaten en begrijpen dat dekolonisatie en verzet in de regio van cruciaal belang zijn. De huidige situatie in Israël en Palestina is complex en diepgeworteld in geschiedenis en geopolitiek. We kunnen het ons niet langer veroorloven vast te houden aan een eenzijdig perspectief en simplistische verklaringen.

De balans is dood. Lang leve de balans.