De anatomie van de broligarch

Laat me je voorstellen aan een nieuw wezen dat stevig in onze samenleving is geslopen: de broligarch. Dit hybride wezen, half techbro, half oligarch, combineert de branie van Silicon Valley met de machtslust van een 19e-eeuwse staalbaron.

Daar stonden ze dan. De broligarchs Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Sundar Pichai, Elon Musk. Iets verderop Tim Cook en Vivek Ramaswamy, die Musk net buitengegooid heeft op ‘zijn DOGE-departement. Tijdens Donald Trumps eedaflegging blonken ze zichtbaar naast elkaar. Deze techgiganten, de ‘broligarchs’, zijn geen gewone zakenmensen. Ze zijn machthebbers zonder verkiezingen, grenzen of controle. Maar hoe herken je ze?

Het hoofd en het hart
De broligarch denkt niet in termen van gemeenschap of solidariteit, maar in termen van zichzelf. Vrijheid betekent voor hem: geen regels, belastingen of overheden. Peter Thiel, de oer-broligarch, verklaarde in 2009 nog dat democratie onverenigbaar is met echte vrijheid. De broligarch droomt van belasting- en overheidsvrije steden op zee, digitale werelden waar de regels door de machtigsten worden bepaald. Denk aan Zuckerberg en zijn obsessie met de metaverse.

Technologie vormt het kloppend hart van de broligarchie. Niet omdat het de wereld beter maakt, maar als wapen. Hun algoritmes sturen ons denken, onze wil en verlangens. Dat niet alleen. Elon Musk, bijvoorbeeld, beslist eigenhandig of Oekraïne toegang heeft tot Starlink, een cruciaal communicatiesysteem. Hij onderhandelt met wereldleiders alsof hij een gekozen president is. Musk is geen visionair, maar een staatsloze soeverein die tegenwoordig met de hand recht omhoog een eigen Muskgruß brengt.

De handen, buik en het lichaam
Over handen gesproken. De handen van de broligarch reiken ver. Van sociale media tot AI en cloudservices, hun invloed is alomtegenwoordig. Amazon beheerst niet alleen je pakketlevering, maar ook via AWS een groot deel van het internet. Musk’s X bepaalt welke informatie je ziet, terwijl AI-ontwikkelingen onze keuzes steeds verder sturen. Innovatie wordt verkocht als vooruitgang, maar de kosten dragen werknemers, consumenten en de samenleving.

De broligarch is gulzig. Zijn rijkdom rust vaak op publieke investeringen: internet, GPS en AI kwamen voort uit overheidsinnovatie en belastinggeld. Maar zodra winst gloort, gaan ze internationaal en versluizen ze het naar belastingparadijzen. Of neem cryptomunten. Deze digitale munten worden verkocht als instrumenten voor decentralisatie en vrijheid, maar ze versterken en bestendigen de macht van een kleine techelite.

De broligarch ziet zijn lichaam als een project. Zuckerberg doet aan vechtsporten, Bezos paradeert als bodybuilder, en Musk profileert zich als een transhumanistische ruimte-keizer. Voor hen is fysieke transformatie een ideologisch statement: het lichaam moet maakbaar zijn, net als de technologie waar ze in geloven. Projecten zoals Neuralink, dat hersenimplantaten ontwikkelt, passen in hun streven naar een digitale toekomst waarin bewustzijn kan worden geüpload. Iemand als Thiel investeert in levensverlengende technologie en onderzoek. Voor hen is de dood slechts een technisch probleem.

Deze focus op lichamelijke upgrades straalt dominantie uit, maar mist warmte en empathie. Het weerspiegelt een mechanische kijk op de samenleving, waarin alleen plaats is voor macht en controle. Hun lichamelijkheid is een verlengstuk van hun sociaal-darwinistische ideologie: de sterken overheersen, de zwakken verdwijnen.

De broligarchen
De broligarch opereert bovendien niet alleen, maar als onderdeel van een wereldwijd systeem. Musk werkt samen met extreemrechtse leiders zoals Meloni om Europa te verdelen en regelgeving te verzwakken. Zijn tweet “Make Europe Great Again” is geen blijk van betrokkenheid, maar een strategie om zijn macht te vergroten. Divide et impera. Hoe zwakker Europa staat, hoe meer de broligarch zijn zinnetje kan doordrijven.

Hun grootste kracht ligt in manipulatie en desinformatie, met sociale media als hun uitgestrekte tentakels. Via deze platforms sturen ze onze gedachten, voorkeuren en keuzes. Maar hierin schuilt ook hun zwakte: een systeem dat leunt op leugens en misleiding kan worden blootgelegd en tegengewerkt.

We moeten technologie strenger reguleren, monopolies doorbreken en desinformatie actief bestrijden. Publieke investeringen in technologie mogen niet de rijkdom van een handvol miljardairs vergroten, maar moeten de samenleving ten goede komen. Vraag jezelf af: welke rol spelen wij in hun technologisch ecosysteem? Hoe kunnen we gezamenlijk de macht van de broligarch inperken? Transparantie en democratische controle, maar ook empathie en menselijkheid, zijn daarbij essentiële paden.