Datevoorkeuren sluiten transfobie niet uit

Nadat het hoge woord eruit was, kwam die gevreesde zin weer: ”Ik vind je leuk, maar ik val gewoon niet op transgender vrouwen.” De aantrekkingskracht die hij zo-even nog voor me voelde, leek door dat ene woord in een klap te verdwijnen. Nog voordat ik in kon gaan op waarom dat zo’n sterke reactie bij hem teweegbracht, gebruikte hij zijn eigen seksualiteit als schild: ”Ik mag toch zelf bepalen op wie ik val?”

Wanneer iemand denkt niet tot transgender mensen aangetrokken te zijn, worden discussies over vooroordelen ontweken door seksualiteit als een diepgeworteld individueel gevoel te definiëren. In hun onderzoek uit 2019 betogen wetenschappers Karen Blair en Rhea Hoskin dat het afwijzen van trans mensen vaak wordt afgedaan als een kwestie van seksualiteit terwijl in feite transfobie, eraan ten grondslag ligt. Datevoorkeuren en maatschappelijke stigma’s sluiten elkaar dus niet uit: ze hebben betrekking op een ander moment in het proces van partnerkeuze. Wie je tot je lichaam toelaat is namelijk de uiteindelijke keuze terwijl maatschappelijke vooroordelen effect hebben op hoe je tot die keuze komt.

Iedereen heeft het recht om zelf te kiezen wie diegene tot diens lichaam toelaat omdat wij allen het recht op zelfbeschikking bezitten. Dat houdt in dat de keuzes die je over je lichaam maakt, gerechtvaardigd zijn omdat jij de eigenaar ervan bent. Het is begrijpelijk dat seksualiteit als iets diep persoonlijks wordt ervaren en het een emotionele reactie uitlokt als dat wordt uitgedaagd. Het is echter niet dat recht dat hier ter discussie staat: zelfbeschikking legitimeert wie je toelaat tot je lichaam en daarom is het volkomen gegrond om niet met trans mensen te willen daten. Waar het hier om gaat, is dat deze keuze niet op zichzelf staat maar terugvoert op maatschappelijke vooroordelen, en daarom kritische reflectie behoeft.

De meeste mensen kennen namelijk geen transgender personen en vormen een beeld over hen middels de media. In de Nederlandse context is dat niet altijd even positief. Zo constateerde onderzoeksinstituut Atria dat trans personen vaak als ‘fraudeur’ worden neergezet. Ze zouden de boel voor de gek houden, wat inhoudt dat trans vrouwen gewoon mannen zijn en trans mannen juist vrouwen. Als een cis persoon dan in contact raakt met een transgender mens en diegene een referentiekader heeft vanuit de media, dan verdwijnt de aantrekkingskracht snel. Bijvoorbeeld, wanneer mijn dating-partner denkt dat trans mensen ‘fraudeurs’ zijn en vervolgens hoort dat ik een trans vrouw ben dan ziet hij me overduidelijk niet zitten: hij definieert zichzelf immers als een man die aangetrokken is tot vrouwen en in zijn beleving val ik buiten die laatste categorie. Het is dan ook van groot belang dat het effect van stigmatisering op het maken van partnerkeuzes niet ontkend wordt.

Ik probeer hier niet te betogen dat trans mensen precies hetzelfde zijn als hun cisgender tegenhangers. Integendeel, de complexiteit van het trans lichaam overstijgt die simplistische man-vrouw binariteit. Door hormoontherapie en operaties of juist de keuze daarvan weg te blijven, verhouden we onszelf op andere manieren tot onze lijfelijkheid. Ook voor potentiële cisgender partners is dat even wennen. Overhaaste categorisering zorgt ervoor dat er geen ruimte is voor dat soort discussies. Ik hoop duidelijk te hebben gemaakt dat we juist die gecompliceerde verhouding moeten gaan bespreken in plaats van te stoppen wanneer iemand simpelweg zegt:” Ik val niet op transgender mensen.” Hopelijk leidt dit tot het ontkrachten van het ‘fraudeurs’ vooroordeel waardoor liefdesrelaties toegankelijker zullen worden voor trans mensen. Dat is namelijk hard nodig want uit een steekproef uit het onderzoek van Blair & Hoskin blijkt dat zevenentachtig en een half procent weigert om met een transgender persoon te daten.