Dat De Jonge 5 miljard niet kan verantwoorden is alweer vergeten

Het is nu een week geleden en er kraait geen haan meer naar. Weet U het nog? De Rekenkamer stelde vast dat minister Hugo de Jonge meer dan vijf miljard op zijn begroting niet kon verantwoorden. Dat was geen incident. Het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport lijdt net als andere departementen al jaren aan slordig budgetbeheer. Net als op zoveel terreinen des levens vergrootte de corona-epidemie de gevolgen van structurele fouten in de manier waarop de overheid boekhoudt. Arno Visser, de president van de Algemene Rekenkamer gaf een danig interview aan de NRC. Hij  stelt vast: “Het zelfbeeld van Nederland als zorgvuldig en goed bestuurd land klopt al lang niet meer.” Over de ambtenaren van Hugo de Jonge zegt hij: “Ze zijn getest en onderuit gegaan.”

Defensie wordt ook op het matje geroepen. Dat kan binnen het vastgoedmanagement niet de rechtmatigheid vaststellen van 9,1 miljard aan verplichtingen en 4,3 miljard aan uitgaven. De Rekenkamer stelt bovendien vast dat ons land 111 miljard kwijt is aan fiscale regelingen en 194 miljard aan belastingen int. De Rekenkamer constateert ook nog dat het toezicht door minister Hoekstra heeft gefaald. Inderdaad: en dan Zuid-Europese landen op hoge toon de les lezen omdat ze hun financiële zaakjes niet op orde hebben. En dan burgers totaal ruïneren omdat ze ergens een vinkje verkeerd hebben geplaatst.

Rapporten van Rekenkamers zijn saai en ingewikkeld. Je moet een echte cijfervreter zijn om er levensvreugde aan te kunnen ontlenen. Iets van Pieter Omtzigt in je ziel hebben. Die laat de reeksen op zich inwerken. Die doorgrondt zo’n rapport in de kern. De rest van de volksvertegenwoordigers en topambtenaren en bewindslieden kijken eens het executive summary door. Hm, vijf miljard niet verantwoord. Toch zal dat geld im grossen und ganzen wel aan maatregelen rond de pandemie zijn besteed. Van de politiek en de bureaucratie werd verleden jaar tenslotte heel wat gevergd. Ze moesten drastische maatregelen nemen rond een volstrekt nieuwe problematiek waarvan toen nog niemand precies begreep wat die inhield. Ik geef het je te doen! Bovendien: in dat rapport gaat het steeds over onvolkomenheden. Dit is geen tijd om op alle slakken zout te leggen, toch?

Kijk als je met onvolkomenheden bedragen verbindt, loopt het allemaal natuurlijk hartstikke op. En als van bepaalde uitgaven de rechtmatigheid niet kan worden aangetoond, wil dat nog niet zeggen dat ze in iemands zak zijn verdwenen. Zo zit ons kleine kikkerlandje gelukkig niet in elkaar. We hebben geen last van structurele problemen. We hebben last van onvolkomenheden. De Rekenkamer geeft Hoekstra, De Jonge en hun collega’s extra huiswerk op. Dat is goed. Als ze het verwaarlozen, moeten ze rekenen op een herexamen. Zo gaat dat. Cijfers laten je duizelen. Papier is geduldig. Het elektronisch archief is een kerkhof.

En wat maakt het allemaal uit? Laat ze in hun sop gaar koken, die cijferfetisjisten. Dat is toch niks nieuws allemaal. Dat wisten we toch al lang met zijn allen. Theoretisch hebben die wereldvreemde kommaneukers van de Rekenkamer natuurlijk gelijk. Er moet ondertussen wel een land gerund worden. Daarom vallen die Rekenkamerrapporten ondanks hun brisante inhoud in een zwart gat. Daarom hoor je er na een paar dagen niets meer van. Daarom loopt Rutte weer als vanouds te grijnzen. Daarom gaat Hugo de Jonge door met buitelen. Daarom zal in Nederland de komende jaren niets veranderen.

De kabinetsformatie is al lang in het vertrouwde spoor gekomen. De usual suspects onder de lobbyisten dienen zich bij de informateur aan. De politici proberen akkoorden in elkaar te sleutelen die zij aan hun eigen ledenachterban kunnen verkopen, niet vanwege de inhoud maar vanwege het feit dat nu en dan hun partijvlaggetje naar buiten steekt.  Het systeem heeft de man die echt kon rekenen, voorlopig klein gekregen.

Maak hier kennis met het Verantwoordingsonderzoek.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de kwestie rond het Groninger aardgas evenmin.