Dankbaar werk bestaat niet meer

“Jij doet toch zulk dankbaar werk.” Het is een uitspraak waar ik al een tijd lang jeuk van krijg tot aan het puntje van mijn tenen. Spontane vlekken in mijn nek en het opborrelen van grenzeloos sarcasme. Tegenwoordig kan ik niet anders dan de persoon die dit onnadenkend uitkraamt aankijken en antwoorden: “Definieer dankbaar.” Het antwoord is vaak een ietwat geschrokken, onnozele blik en een hoop gestotter. Er wordt wat zenuwachtig met voeten geschuifeld en aan niet bestaande pluisjes aan truien gepulkt. Uiteindelijk volgt er een antwoord met een hoop mooie woorden, er wordt iets gemompeld over respect, maar niets wat enige dankbaarheid samenvat. Juist.

Ik werk in de zorg.

Al sinds dat ik een klein blond huppeltutje was liep ik aan moeders’ hand door verzorgingstehuizen. Samen brachten we de ouden van dagen naar de kerk en na de dienst was er koffie met een échte koek. Moest mevrouw de Haan naar het toilet, werd hier adequaat op gereageerd. Want wie moet, die moet. Toch? Als meneer Koetsier naar zijn kamer wilde, werd hij daarheen gebracht. Er was tijd voor een arm om zijn schouder, een troostend woord. De goede man had het zwaar met het verlies van zijn geliefde vrouw. Echtpaar Jansen keuvelde samen over de gang waarbij hun rollators tegen elkaar botsen, maar ze waren nog samen. Toen was dankbaarheid nog heel gewoon.

Het leven niet begrijpen Een paar jaar later werd ik door mijn zus geïntroduceerd in de wereld van mensen met een verstandelijke beperking en ik wist meteen, dít was wat ik wilde! Mensen die het leven niet begrijpen helpen om het een stukje makkelijker, wat meer overzichtelijk en vooral een klein beetje plezieriger te maken. Mezelf met hart en ziel inzetten voor deze mensen. Op een respectvolle manier waartoe ik alle mogelijkheden had. En nu, een kleine 10 jaar later, is welvarend Nederland compleet gek geworden.

De mensen die hun leven lang gewerkt hebben om dit land op te bouwen worden gekort op hun plas- en douchemomenten. Echtparen die al 60 jaar samen in een bed liggen, worden uit elkaar gerukt omdat mijnheer niet hulpbehoevend is. Ouderen kwijnen weg in eenzaamheid. De zusters hebben allang geen tijd meer voor een praatje, die zijn namelijk erg druk met het doen van al het werk wat eerder door drie mensen gedaan werd. Om over de bergen papierwerk nog maar te zwijgen.

Mensonterend In de gehandicaptenzorg is het niet anders. De walging die door Nederland heen trekt wanneer er een Brandon in het nieuws verschijnt. Hoe mensonterend is het om zo’n jonge jongen, in de bloei van zijn leven, vast te ketenen aan een muur? Er springen comités te voorschijn, compleet Den Haag buigt zich over de zaak, maar al snel bloedt de commotie weer dood. Want wanneer de onderste steen écht boven gehaald zou worden, dan zouden de heren in Den Haag zich nog eens flink achter de oren moeten krabben wat betreft alle bezuinigingen die zij invoeren.

Mijn werk – en dat van vele anderen – bestaat uit stront ruimen, kots- en urinelucht trotseren, kopstoten ontvangen, om over geluidsoverlast en werkdruk nog maar te zwijgen. Binnen alle beperkingen die worden opgelegd dien ik met hart en ziel te vechten voor de rechten van mijn cliënten. Pardon, ik bedoel natuurlijk ‘het product’. Want de zorg is niets meer dan lopende band werk geworden, aandachtsloos en gericht op het maken van winst.

Dus begin tegen mij alsjeblieft niet over de ‘dankbaarheid’ van of het ‘respect’ voor werken met hulpbehoevenden in de zorg.