Daar gaan wij wel over

Al zestien maanden wordt er in de gemeenteraad van Groningen gediscussieerd over boetes die kleine ondernemers in het Groninger winkelcentrum Paddepoel van vastgoedbazen krijgen als zij niet op donderdagavonden en zondagen open zijn. Het probleem is nog steeds niet opgelost. Het is een van de onderwerpen waar ik in de ruim zeven jaar dat ik raadslid ben te vaak ‘daar gaan wij niet over’ heb gehoord van wethouders en raadsleden.

Zo stelde men tijdens een debat over schimmelwoningen dat de gemeente geen sancties kan opleggen tegen corporaties omdat we niet over de volkshuisvesting gaan. Bij het faillissement van TSN Thuiszorg begin 2016 stond de werkgelegenheid van thuiszorgwerkers en de zorg voor cliënten op het spel. Toen kon het Groninger gemeentebestuur bij de overname van de zorgtaken, het nieuwe thuiszorgbedrijf niet verplichten om de thuiszorgwerkers en -cliënten over te nemen.

In juli 2017 was de gemeente Groningen in eerste instantie niet van plan om in gesprek te gaan over de maaltijden die ouderen in de Vondelflat verplicht moesten afnemen bij een cateraar. Pas toen er veel maatschappelijke druk was ontstaan, ging men in gesprek en werd er gelukkig een oplossing gevonden. Zorgbobo’s die ouderen uitknijpen, bureaucratische corporaties, huisjesmelkers die jongeren uitbuiten en vastgoedjongens die kleine ondernemers afknijpen, zij profiteren van deze ‘daar gaan wij niet over’-politiek.

Telkens als het over zaken gaat die zijn vermarkt, (uit)verkocht, uitbesteed of verzelfstandigd, horen we dit weer. Voldoende betaalbare huurwoningen, de thuiszorg, de ouderenzorg, openingstijden van winkels, de schoonmaak van gemeentelijke panden en scholen, het openbaar vervoer, enzovoort. Sommige politieke partijen laten dit liever over aan de markt waar de machtsverhoudingen scheef zijn en de ondemocratische marktregel van ‘één stem per aandeel’ geldt. Om vervolgens bij excessen die de markt tot stand brengt te zeggen: ‘daar gaan wij niet over’. En zich daar bij neer te leggen.

Het uitkleden van de zeggenschap van mensen en de afname van democratische controle door privatisering, deregulering en verzelfstandigen, heeft gezorgd voor wantrouwen in de politiek. Het is de hoogste tijd om deze zeggenschap weer op te eisen. Dat begint door terug te pakken wat van ons allemaal is en te zorgen dat we er wél over gaan. Oftewel: we moeten de (semi-)publieke sector vergaand democratiseren.

We slopen de marktwerking uit de thuiszorg door een eigen gemeentelijke thuiszorgorganisatie op te richten. Hier staat niet de winst, maar menselijke zorg voor cliënten centraal en krijgen thuiszorgwerkers meer autonomie, zeggenschap en zekerheid. Woningbouwcorporaties vormen we om tot democratische verenigingen. Waar huurders en woningzoekenden niet alleen inspraak, maar échte zeggenschap krijgen over de bouw van voldoende betaalbare en kwalitatief goede huurwoningen. In Paddepoel maken we zondagboetes onmogelijk door helemaal geen koopzondagen toe te staan als vastgoedbazen doorgaan met het uitdelen van boetes. Op die manier kunnen kleine ondernemers in Paddepoel zelf bepalen of zij op donderdagavonden en zondagen open zijn. Zo wordt niet het belang van enkelen maar dat van velen gediend.

Laten we terugpakken wat van ons allemaal is. We vervangen de scheve machtsverhoudingen en de ondemocratische marktregel van ‘één stem per aandeel’ in de rechtvaardige en democratische regel van ‘één stem per mens’. Zodat er alleen nog maar kan worden gezegd: “Daar gaan wij wel over.”